Search

Door de toegenomen overheidsbemoeienis en de schaalvergroting van het maatschappelijk leven heeft regionaal bestuur sinds 1950 een hoge vlucht genomen. Het zwaartepunt van het lokaal bestuur is hierdoor geleidelijk verschoven naar het regionale niveau. Belangrijke vraagstukken waar eerst lokaal over werd beslist, worden nu door een veelheid aan regionale besturen aangepakt. Deze regionalisering lijkt onontkoombaar, maar brengt ook een aantal democratische problemen met zich mee. In deze bijdrage wordt eerst beschreven waarom steeds meer taken zijn geregionaliseerd. Vervolgens wordt ingegaan op de democratische problemen die dat oplevert en op de moeilijkheden om deze aan te pakken. Tot slot zullen twee perspectieven worden gepresenteerd op de democratisering van de regio.

The posting of workers between Member States of the EU has increased dramatically over the past decade. It has led to political and legal discussions on the employment and social rights of these workers during their temporary employment in the host Member State. As far as social security is concerned, these workers remain subject to the social security system of the sending Member State, provided that a number of conditions are fulfilled. Still, the application of these conditions and control of their observance did not turn out to be efficient and was even rendered problematic by the case law of the CJEU on the meaning of the so-called posting certificates. This article takes a closer look at the role of these certificates. It the analyses and discusses the case law on this and formulates some critical comments on it.

Er zijn veel goede redenen om wat langer stil te staan bij actuele ontwikkelingen in het Nederlandse en Vlaamse lokaal bestuur en na te gaan wat beide landen van elkaar kunnen leren. Ondanks alle verschillen hebben Vlaamse en Nederlandse gemeenten namelijk meer met elkaar gemeen dan met het lokaal bestuur in Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Duitse deelstaten of Scandinavische landen. Goede reden dus om het lokaal bestuur aan weerszijden van de grens aan een eerste vergelijking te onderwerpen, als opmaat naar de bijdragen in dit themanummer. Na een eerste duiding van de institutionele en bestuurlijke verschillen en overeenkomsten, bespreken de redacteurs van dit themanummer een aantal actuele discussies over de rol en positie van de gemeenteraad in Vlaanderen en Nederland. Ze sluiten af met een korte inleiding op de bijdragen aan dit themanummer. There are many good reasons to dwell a little longer on current developments in Dutch and Flemish local government and to examine what both countries can learn from each other. Despite all the differences, Flemish and Dutch municipalities have more in common than with local government in France, the United Kingdom, German Länder or Scandinavian countries. Different words are used on both sides of the border, but the duties and powers of local officials are largely the same. It is therefore a good reason to subject the local government on either side of the border to a first comparison, as a prelude to the contributions in this special issue. After an initial interpretation of the institutional and administrative differences and agreements, the editors of this special issue discuss a number of current discussions about the role and position of the municipal council in Flanders and the Netherlands. They conclude with a brief introduction to the two contributions to this special issue.

Tijdens de lokale campagne van 14 oktober 2018 stonden lokale sociale thema’s niet meteen prominent in de spotlights. Nochtans is er op het vlak van betaalbaar en sociaal wonen, kinderarmoede,… nog een hele weg af te leggen. De integratie van OCMW en gemeente biedt ongetwijfeld extra kansen om hierop (nog) meer in te zetten. Ook de andere beleidsniveaus zullen meer dan een tandje moeten bijsteken.

In het onderwijs worden leerlingen voorbereid op hun hun toekomst en op deelname aan de maatschappij. Voor sommige kinderen is het lastig om onderwijs te volgen. Dit kan veroorzaakt worden door de manier van sensorische prikkelverwerking (SP) waardoor zij problemen kunnen hebben met het vasthouden van hun aandacht, het leren, het omgaan met vrienden en de leerkracht. Binnen ons schoolsysteem maken kinderen deel uit van een groep en ontwikkelen zij relaties met medeleerlingen en de leerkracht. De relaties die kinderen met klasgenootjes hebben, zijn van invloed op de manier waarop kinderen naar zichzelf kijken en hun zelfbeeld ontwikkelen. De leerkracht zorgt voor emotionele ondersteuning, instructie en een goed klassenmanagement en hierbij is een goede relatie met de leerling van belang. Daarnaast ontwikkelen kinderen een eigen persoonlijkheid die mogelijk een samenhang kan hebben met SP. Het is nog onduidelijk of er een samenhang is tussen problemen met de SP, de relaties met klasgenoten en met de leerkracht en met persoonlijkheidskenmerken bij kinderen van de groepen vijf tot en met acht van de basisschool. Middels een observationeel cross-sectioneel design is de samenhang tussen de SP, de relaties met klasgenootjes, de leerkracht en persoonlijkheidskenmerken onderzocht. De onderzoeksgroep bestond uit 103 leerlingen uit de groepen vijf tot en met 8 van het reguliere basisonderwijs. Door de ouders en/of verzorgers is de Sensory Profile (SP-NL; Dunn, 2006) ingevuld om het SP profiel (gebrekkige registratie, prikkel zoekend, prikkel vermijdend en gevoelig voor prikkels) te meten en vast te stellen. De relaties tussen leerlingen onderling zijn gemeten door het afnemen van een sociogram. De relatie tussen de leerling en de leerkracht is gemeten met de Leerling Leerkracht Relatie Vragenlijst (LLRV; Koomen, Verschueren & Pianta, 2007) en de persoonlijkheidskenmerken zijn gemeten met de Big Five Questionaire for Children (BFQ-C; Barbarelli, Caprara, Rabasca & Pastorelli, 2003). Geconcludeerd kan worden dat er geen relatie is gevonden tussen SP en de relaties die leerlingen onderling hebben. Gebleken is dat kinderen met meer problemen met SP overwegend een slechtere relatie met de leerkracht hadden en meer kenmerken van het persoonlijkheidskenmerk neuroticisme vertoonden. Daarnaast is er een samenhang gevonden tussen de profielen van SP onderling wat aangeeft dat als een kind hoger scoort op één van de profielen, het ook hoger scoort op de andere profielen. Verschillen met betrekking tot leeftijd en geslacht en SP problemen zijn niet gevonden. Door het huidige onderzoek is meer bekend geworden over de relatie tussen SP, de relaties die kinderen met andere leerlingen en de leerkracht hebben en de rol van persoonlijkheidskenmerken. Om in het basisonderwijs tegemoet te kunnen komen aan de behoefte die bij kinderen ontstaat door SP problemen, vraagt dit meer kennis van de leerkracht over SP. Hierdoor kunnen zij problemen eerder herkennen en de juiste interventies toepassen. Tenslotte zou een grotere steekproef gewenst zijn met betrekking tot de bevindingen van dit onderzoek

Gemeenteraadsverkiezingen horen ertoe bij te dragen dat het lokale beleid overeenkomt met de beleidsvoorkeuren van inwoners. Dat is immers de democratische functie van verkiezingen. De gedachte hierachter is dat als kiezers zich uitspreken over de beleidsprestaties en verkiezingsbeloften van partijen en kandidaten, de samenstelling van de gemeenteraad en het college van burgemeesters en wethouders (in Vlaanderen: burgemeester en schepenen) beter aansluit bij de wensen en behoeften van de kiezers. In de praktijk is de democratische kwaliteit van gemeenteraadsverkiezingen echter minder sterk, niet alleen in Nederland maar ook in veel andere landen zoals Vlaanderen. Kiezers gaan minder vaak stemmen voor lokale verkiezingen en laten zich in hun stemgedrag ook (en vaak: vooral) leiden door hun oordelen over de landelijke politiek. Gemeenteraadsverkiezingen worden in de internationale literatuur daarom aangeduid als ‘second order elections’: als tweederangsverkiezingen. Dit staat op gespannen voet met de toegenomen taken en bevoegdheden van het lokaal bestuur. De gemeente is een eerste overheid geworden, terwijl er nog steeds sprake zou zijn van tweederangsverkiezingen. In deze bijdrage zullen we de democratische kwaliteit van lokale verkiezingen nader analyseren en een aantal mogelijke verbeteringen bespreken. We focussen ons hierbij vooral op de situatie in Nederland. Waar mogelijk en relevant zullen ook vergelijkingen met Vlaanderen worden getrokken.