Search

Eerder onderzoek laat zien dat het ‘sociaal klimaat’ (SK) belangrijk is voor het dagelijks leven van jeugdigen die verblijven in instellingen voor residentiële zorg en behandeling (RZB). Niettemin is er weinig bekend over de wijze waarop sociaal klimaat in een heterogene RZB-populatie kan bijdragen aan een als positief ervaren ‘kwaliteit van leven’ (KvL). In dit onderzoek is daarom onderzocht hoe kenmerken van RZB-instellingen en van opgenomen jeugdigen samenhangen met SK en KvL. Wij hanteerden een personen- en variabelen-gecentreerde benadering in een cross-sectioneel design met een steekproef van 400 adolescenten (12-23 jaar) in Noorse instellingen voor jeugdzorg. Voor twee typen RZB-instellingen en vier subgroepen jeugdigen werden met behulp van Structural Equation Modelling (SEM) verbanden onderzocht met de (latente) variabelen SK en KvL. Zowel directe als indirecte effecten werden bestudeerd. In alle subgroepen van jeugdigen waren er verbanden met beide variabelen: jeugdigen met gezinsproblemen, jeugdigen in een crisissituatie, en jeugdigen met een migratieachtergrond scoorden alle drie hoger op SK en KvL in vergelijking tot de vierde subgroep, jeugdigen met ernstige problemen. Voorts bleek dat SK het verband bij twee subgroepen – de ‘crisisgroep’ en de ‘migrantengroep’ – met KvL medieerde. Voor instellingsmedewerkers is het van belang te weten dat een positief sociaal klimaat voor jeugdigen met ernstige problemen kan helpen hun kwaliteit van leven te verbeteren. In toekomstig longitudinaal onderzoek zou nagegaan moeten worden welke verbanden te vinden zijn met de kwaliteit van leven die voormalige RZB-cliënten ervaren op de langere termijn.

Pedagogisch medewerkers spelen een belangrijke rol in de te behalen resultaten in de residentiële jeugdhulp. Desondanks zijn er weinig programma’s die hen ondersteunen in hun professionele vaardigheden. Om hen te ondersteunen in het verder ontwikkelen van vaardigheden omtrent het opbouwen van goede samenwerkingsrelaties met jongeren en het versterken van de intrinsieke motivatie voor gedragsverandering bij jongeren hebben wij het trainingsprogramma Up2U ontwikkeld. Hoewel het gebruik van Up2U in de praktijk best nog een uitdaging is, zijn de eerste resultaten positief. Pedagogische medewerkers die Up2U in de praktijk hebben uitgeprobeerd, geven aan dat het om een duidelijk trainingsprogramma gaat en dat het een prima hulpmiddel oplevert voor het voeren van goede één-op-één gesprekken met jongeren. Ook uit de observaties van deze gesprekken komt naar voren dat het met behulp van Up2U voor pedagogisch medewerkers mogelijk is om een gesprek te voeren dat meer dan gebruikelijk op de individuele jongere gericht is.

De hulp aan uithuisgeplaatste jeugdigen staat sterk in de belangstelling. Zo is er veel media-aandacht voor het veelvuldig overplaatsen van jeugdigen die niet meer thuis kunnen wonen, de verzwaring in problematiek en de moeite die het kost om pleegouders te vinden. Het gaat jaarlijks om circa 45.000 jeugdigen. Het is dan ook van groot belang om goede hulp te bieden. Dit boek geeft een overzicht van ‘wat werkt’ in de hulpverlening en het onderwijs. Op basis van de meest recente kennis uit wetenschap en praktijk wordt in Uithuisgeplaatste jeugdigen aandacht geschonken aan werkzame factoren zoals bejegening, behandelrelaties, leefklimaat, samenwerking met ouders, training van professionals en leiderschap. Verder is er aandacht voor veelbelovende interventies gericht op motivatie en autonomie, grensoverschrijdend gedrag, trauma en onderwijsprestaties bij jeugdigen. Ook pleegzorg, gezinshuizen en kleinschalige voorzieningen komen expliciet aan bod. Het boek is geschikt voor hulpverleners, docenten en studenten in het hoger beroeps- en wetenschappelijk onderwijs, en voor bestuurders en beleidsmedewerkers binnen de jeugdhulp.

De hulp aan uithuisgeplaatste jeugdigen staat sterk in de belangstelling. Zo is er veel media-aandacht voor het veelvuldig overplaatsen van jeugdigen die niet meer thuis kunnen wonen, de verzwaring in problematiek en de moeite die het kost om pleegouders te vinden. Het gaat jaarlijks om circa 45.000 jeugdigen. Het is dan ook van groot belang om goede hulp te bieden. Dit boek geeft een overzicht van ‘wat werkt’ in de hulpverlening en het onderwijs. Op basis van de meest recente kennis uit wetenschap en praktijk wordt in Uithuisgeplaatste jeugdigen aandacht geschonken aan werkzame factoren zoals bejegening, behandelrelaties, leefklimaat, samenwerking met ouders, training van professionals en leiderschap. Verder is er aandacht voor veelbelovende interventies gericht op motivatie en autonomie, grensoverschrijdend gedrag, trauma en onderwijsprestaties bij jeugdigen. Ook pleegzorg, gezinshuizen en kleinschalige voorzieningen komen expliciet aan bod. Het boek is geschikt voor hulpverleners, docenten en studenten in het hoger beroeps- en wetenschappelijk onderwijs, en voor bestuurders en beleidsmedewerkers binnen de jeugdhulp.

De hulp aan uithuisgeplaatste jeugdigen staat sterk in de belangstelling. Zo is er veel media-aandacht voor het veelvuldig overplaatsen van jeugdigen die niet meer thuis kunnen wonen, de verzwaring in problematiek en de moeite die het kost om pleegouders te vinden. Het gaat jaarlijks om circa 45.000 jeugdigen. Het is dan ook van groot belang om goede hulp te bieden. Dit boek geeft een overzicht van ‘wat werkt’ in de hulpverlening en het onderwijs. Op basis van de meest recente kennis uit wetenschap en praktijk wordt in Uithuisgeplaatste jeugdigen aandacht geschonken aan werkzame factoren zoals bejegening, behandelrelaties, leefklimaat, samenwerking met ouders, training van professionals en leiderschap. Verder is er aandacht voor veelbelovende interventies gericht op motivatie en autonomie, grensoverschrijdend gedrag, trauma en onderwijsprestaties bij jeugdigen. Ook pleegzorg, gezinshuizen en kleinschalige voorzieningen komen expliciet aan bod. Het boek is geschikt voor hulpverleners, docenten en studenten in het hoger beroeps- en wetenschappelijk onderwijs, en voor bestuurders en beleidsmedewerkers binnen de jeugdhulp.

De hulp aan uithuisgeplaatste jeugdigen staat sterk in de belangstelling. Zo is er veel media-aandacht voor het veelvuldig overplaatsen van jeugdigen die niet meer thuis kunnen wonen, de verzwaring in problematiek en de moeite die het kost om pleegouders te vinden. Het gaat jaarlijks om circa 45.000 jeugdigen. Het is dan ook van groot belang om goede hulp te bieden. Dit boek geeft een overzicht van ‘wat werkt’ in de hulpverlening en het onderwijs. Op basis van de meest recente kennis uit wetenschap en praktijk wordt in Uithuisgeplaatste jeugdigen aandacht geschonken aan werkzame factoren zoals bejegening, behandelrelaties, leefklimaat, samenwerking met ouders, training van professionals en leiderschap. Verder is er aandacht voor veelbelovende interventies gericht op motivatie en autonomie, grensoverschrijdend gedrag, trauma en onderwijsprestaties bij jeugdigen. Ook pleegzorg, gezinshuizen en kleinschalige voorzieningen komen expliciet aan bod. Het boek is geschikt voor hulpverleners, docenten en studenten in het hoger beroeps- en wetenschappelijk onderwijs, en voor bestuurders en beleidsmedewerkers binnen de jeugdhulp.

De residentiële jeugdzorg is momenteel nog te veel een 'black box'. Dit houdt in dat we weten hoe jeugdigen binnenkomen en ook weten hoe jeugdigen de zorg verlaten, maar dat we met betrekking tot het proces daar tussenin eigenlijk geen goed zicht hebben op wat de effectieve componenten zijn van de behandeling. In onderzoek is lange tijd meer aandacht geweest voor wat (werkt) vraag dan voor de hoe (werkt het) vraag.

De grens tussen opinie en haatdiscours is niet altijd makkelijk te trekken. Tussen de twee bevindt zich een categorie van discoursen die gericht zijn tegen bepaalde groepen en die discriminatie of haat kunnen voeden of rechtvaardigen, zonder er openlijk toe aan te zetten. Dit onderzoek gaat na wat de strategieën en talige kenmerken zijn van uitingen in die ‘grijze zone’ tussen opinie en haat. Het focust op berichten op sociale media (Facebook en Twitter) van Nederlandstalige politieke accounts van de zeven grootste Vlaamse politieke partijen. De studie is parallel uitgevoerd voor het Franstalig landsgedeelte [link aanvullen] Om een vergelijking te kunnen maken tussen een verkiezings- en een ‘gewone’ modus in de politieke communicatie, hebben we een corpus van berichten verzameld die gepubliceerd werden in de verkiezingsperiode van mei 2019 én in de maanden die aan die periode voorafgingen,. We hebben echter vastgesteld dat er voor het onderwerp van onze studie geen belangrijke verschillen in communicatiestijl waren tussen de twee periodes. Het zou kunnen dat er een permanente campagnemodus heerst (althans sinds de verkiezingen van oktober 2018 tot het moment van onze dataverzameling). Het was onze bedoeling om de Vlaamse politieke communicatie op sociale media te bestuderen met aandacht voor de discriminatiegronden die onder de bevoegdheid van Unia vallen. We hebben daarom de boodschappen uit het corpus geselecteerd die te maken hadden met afkomst/herkomst, seksuele geaardheid of religieuze/filosofische overtuigingen. Daaruit hebben we de uitingen gefilterd die volgens ons in de grijze zone zaten. Om te bepalen of een uiting in de grijze zone hoorde, hebben we met twee codeurs elke uiting gescreend en alleen die gevallen opgenomen waarover consensus bestond. Zo goed als al deze berichten kwamen van één politieke partij, namelijk van Vlaams Belang. Daarnaast kwam alleen bij N-VA ook een miniem aantal gevallen voor. Dat betekent dat discutabel politiek taalgebruik op sociale media in Vlaanderen een eerder beperkt fenomeen is, en niet voorkomt in het discours van de reguliere partijen (althans niet in het corpus dat wij hebben bestudeerd). De boodschappen in de grijze zone hebben een discriminerende ondertoon en zijn allemaal vormen van indirecte en impliciete communicatie. Om aan te tonen hoe de talige strategieën in dit soort van communicatie precies werken, hebben we voor tien prototypische voorbeelden uit het corpus de analyse in extenso uitgeschreven. Uit de analyse van het volledige corpus blijkt dat de gebruikte taal eerder suggereert dan beweert dat bepaalde groepen een probleem of gevaar vormen. Daarvoor worden de volgende strategieën gebruikt: • twee groepen (een insider- en een outsidergroep) worden als tegengesteld en homogeen voorgesteld; • de outsidergroep wordt negatief voorgesteld op basis van karakteristieke kenmerken of handelingen; • de outsidergroep wordt als een bedreiging voor de insidergroep voorgesteld, • er wordt overtrokken taalgebruik gehanteerd (bv. hyperbolen en metaforen) • andere meningen worden ondergraven. Indirect en impliciet communiceren heeft het voordeel voor de auteurs dat ze de kritiek kunnen vermijden dat ze bepaalde (wettelijke) grenzen overschrijden. Omdat ze de onderliggende boodschap immers niet expliciet maken, kunnen ze altijd aanhalen dat ze iets niet gezegd hebben of dat ze verkeerd begrepen zijn. Maar zoals blijkt uit de reacties op de berichten, wordt het discours toch heel goed begrepen zoals het bedoeld was door de ontvangers die het referentiekader van de auteurs delen. Ze reageren op de beoogde manier en gaan dikwijls nog een stapje verder dan de auteurs. Het fenomeen dat in de literatuur wordt beschreven als het ‘hondenfluitje’, treedt dus duidelijk op. Zonder openlijk aan te zetten tot haat, draagt het discours in de grijze zone ertoe bij dat er een monolithisch en negatief beeld van bepaalde groepen in de maatschappij wordt gevormd, zeker als het een voedingsbodem vindt die gemakkelijk geactiveerd kan worden. Het is dus belangrijk om dit soort van communicatie nog verder te onderzoeken om beter te begrijpen hoe polariserend discours zich verspreidt in onze maatschappij.

Jongeren in de residentiële jeugdhulp zijn regelmatig niet of nauwelijks gemotiveerd voor gedragsverandering. Een methode waarbij pedagogisch medewerkers (pm-ers) de intrinsieke motivatie voor verandering bij jongeren kunnen vergroten is Motiverende Gespreksvoering (MGV). Doel van dit onderzoek is om te onderzoeken of er een verschil in gedrag van pm-ers ten overstaan van jongeren is waar te nemen voor en na het volgen van een MGV-training. Om dit verschil te kunnen meten zijn de transcripten van audio-opnames van één-op-één gesprekken tussen jongeren en pm-ers met de MITI 4.2.1. gecodeerd. Uit analyse van de gesprekken komt naar voren dat de pm-ers na de MGV-training minder MGV-inconsistente gedragingen toepassen dan voor de training. Dit verschil is echter niet statistisch significant. MGV-consistente gedragingen worden na de MGV-training significant vaker toegepast door de pm-ers. De meerderheid van de pm-ers voldoet tijdens de nameting niet of in geringe mate aan twee MGV-basiscompetenties. Geconcludeerd kan worden dat het voor pm-ers uit dit onderzoek mogelijk is om met behulp van de training een gesprek te voeren dat meer in de geest van MGV is. Echter, het zijn meestal nog geen ‘echte’ MGV-gesprekken. Aanbevolen wordt om de pm-ers van bijscholing te voorzien en het onderzoek bij een grotere onderzoeksgroep te herhalen, waarbij individuele coaching een vast onderdeel van de training wordt.

Behandeling in residentiële jeugdhulp - en onderliggende theoretische modellen - zijn van oorsprong gebaseerd op gedragsproblematiek bij jongens, aangezien vooral jongens een hoge prevalentie van antisociaal gedrag en delinquentie latenzien. Huidig onderzoek geeft antwoord op de vraag in hoeverre er sprake is van sekse specifieke behoeften van jongens en meisjes in de behandeling binnen JeugdzorgPlus, en of hier in de behandeling rekening mee wordt gehouden? Resultaten laten zien dat er verschillen zijn tussen jongens en meisjes in problematiek bij opname op zowel het individuele, gezins- als omgevingsdomein. Meisjes ontvangen vaker een gezinsinterventie dan jongens, voor individuele interventies is geen verschil te vinden. Wel zijn er verschillen in type interventies die bij jongeren en meisjes worden ingezet. Deze interventies lijken aan te sluiten bij de verschillen in problematiek tussen jongens en meisjes. Waar in de dossiers weinig sekse specifieke handelingsadviezen zijn terug te vinden, blijkt uit interviews met professionals dat het handelen afgestemd wordt op de specifieke unieke behoeften van een jongere.

Behandeling in residentiële jeugdhulp - en onderliggende theoretische modellen - zijn van oorsprong gebaseerd op gedragsproblematiek bij jongens, aangezien vooral jongens een hoge prevalentie van antisociaal gedrag en delinquentie laten zien. Huidig onderzoek geeft antwoord op de vraag in hoeverre er sprake is van sekse specifieke behoeften van jongens en meisjes in de behandeling binnen JeugdzorgPlus, en of hier in de behandeling rekening mee wordt gehouden? Resultaten laten zien dat er verschillen zijn tussen jongens en meisjes in problematiek bij opname op zowel het individuele, gezins- als omgevingsdomein. Meisjes ontvangen vaker een gezinsinterventie dan jongens, voor individuele interventies is geen verschil te vinden. Wel zijn er verschillen in type interventies die bij jongeren en meisjes worden ingezet. Deze interventies lijken aan te sluiten bij de verschillen in problematiek tussen jongens en meisjes. Waar in de dossiers weinig sekse specifieke handelingsadviezen zijn terug te vinden, blijkt uit interviews met professionals dat het handelen afgestemd wordt op de specifieke unieke behoeften van een jongere.

Dit rapport 'Je beter voelen' Ervaringen, behoeften en verbeterpunten van jongeren en medewerkers ten aanzien van mentorgesprekken in twee instellingen voor residentiële jeugdhulp is geschreven in het kader van het onderzoeksproject ‘Een betere basis: De ontwikkeling en evaluatie van een interventie voor goede allianties tussen jongeren en professionals in de residentiële jeugdzorg’. Met dit project wordt getracht om in samenwerking met jongeren en medewerkers in de residentiële jeugdzorg een op de individuele jongere gerichte interventie te ontwikkelen en te evalueren, waarmee medewerkers ondersteund worden in hun alliantie met de jongere. De interventie richt zich specifiek op één-op-één gesprekken welke medewerkers met jongeren voeren. Dit rapport brengt de ervaringen en de behoeften van zowel de medewerkers als de jongeren in kaart met betrekking tot deze één-op-één gesprekken.

Het doel van het project Een Betere Basis was om samen met jongeren en professionals in de residentiële jeugdzorg een op individuele jongeren gerichte interventie 1) te ontwikkelen en 2) te evalueren waarmee professionals ondersteund worden in hun alliantie met jongeren. Het project heeft geleid tot de interventie “Up2U”; een behandelmodule voor motiverende mentorgesprekken in de residentiële jeugdzorg. Voor het ontwikkelen van de interventie zijn er interviews gehouden met zowel jongeren als professionals van jeugdzorg instellingen Jeugdhulp Friesland en Het Poortje over hun behoeften omtrent de mentorgesprekken die zij met elkaar voeren. Deze interviews laten zien dat jongeren en professionals twijfelen over het gebruik van een hulpmiddel tijdens een mentorgesprek, er verbetering is aan te brengen in het opstellen van behandeldoelen van de jongere en gesprekken zich meer op de individuele jongere kunnen richten. Om de gespreksvaardigheden te verbeteren en de ontwikkelde interventie toe te kunnen passen hebben professionals een Motiverende Gespreksvoering (MGV) en een Up2U training gevolgd. De professionals hebben zowel voor als na de training een opname gemaakt van een mentorgesprek met een jongere. Deze opnames laten zien dat de professionals na de training meer gebruik maken van MGV consistente vaardigeden en minder van MGV inconsistente vaardigheden dan voor de training. Over het algemeen zijn de professionals tevreden met Up2U. Up2U wordt gemiddeld beoordeeld met een 7.3. De behandelmodule wordt duidelijk gevonden en als een hulpmiddel voor tijdens mentorgesprekken gezien. Wel wordt Up2U uitgebreid gevonden en wordt er (nog) te weinig met de behandelmodule in de praktijk gedaan. Met behulp van Up2U is het voor professionals in de residentiële jeugdzorg mogelijk om een mentorgesprek te voeren welke meer op de individuele jongere gericht is en gebaseerd is op MGV. Er is echter meer training in MGV en de Up2U behandelmodule nodig voor de professionals om de interventie echt eigen te maken en goed toe te kunnen passen in de instellingen.

Jaarlijks komt ongeveer 10% van de kinderen en adolescenten in Nederland in aanraking met een vorm van jeugdhulp vanwege psychosociale en/of opvoedkundige problemen. Het meest wordt een beroep gedaan op ambulante hulp of (intensief) pedagogische thuishulp, maar ook heel wat jeugdigen maken jaarlijks gebruik van meer intensieve vormen van zorg zoals daghulp, pleegzorg of residentiële hulp. Om te bepalen of jeugdhulp effectief is, zullen we in kaart moeten brengen in hoeverre er (positieve) verandering is in het functioneren van jeugdigen (en hun opvoeders) voor én na de ontvangen hulp. Daarnaast is het noodzakelijk te weten welke concrete interventie(s) zij feitelijk hebben ontvangen. Recent onderzoek toont aan dat ongeveer de helft van de interventies zo veel gelijkenis vertoont qua methodische handelingsaspecten dat zij samengebracht ('gefuseerd') kunnen worden tot een veel kleiner aantal interventies. Onderzoek naar deze gedeelde (en niet-gedeelde) methodische kenmerken kan inzicht bieden in werkzame componenten en effectiviteit in de jeugdhulp.

The number of CT scans being made has increased over the past few years. New CT technology has been developed to reduce the individual patient radiation dose. By using this technology it is possible to make CT scans with a radiation dose approaching conventional X-rays, which means that in the future radiation dose may not form a limitation to making CT scans. The indication for CT scans will broaden, and low-dose CT scans will increasingly replace conventional radiography.

In the Netherlands, a debate about effectiveness of secure residential youth care is currently being conducted. Some researchers conclude that ‘nothing can work’ in secure residential youth care, and argue that non-residential forms of treatment are superior to secure residential treatment. This article reviews recent research on this topic, and concludes that evidence for the effectiveness of non-residential treatment for adolescents with severe behavioural and/or criminal problems is lacking if considered as an alternative for secure residential youth care, whereas secure residential treatment shows a modest, but positive effect. In Nederland is momenteel een debat gaande over de effectiviteit van de gesloten residentiele jeugdzorg (Jeugdzorg Plus en Justitiele jeugdzorg). Sommige onderzoekers concluderen dat ‘niets kan werken in de gesloten jeugdzorg’ en pleiten voor interventies in het gezin. Dit artikel beschouwt het recente onderzoek op dit terrein en concludeert dat er nog onvoldoende empirisch bewijs is voor de effectiviteit van nietresidentiele jeugdzorginterventies voor adolescenten met ernstige gedragsproblemen en/of crimineel gedrag als alternatief voor residentiele jeugdzorginterventies. De effectiviteit van de gesloten residentiele jeugdzorg lijkt bescheiden, maar positief.