Search

Geen samenvatting

Inleiding: Dit onderzoek betreft posttraumatische stressklachten en posttraumatische stressstoornis (PTSS) bij gerontopsychiatrische (GP) patiënten in het verpleeghuis. PTSS bij ouderen is onderbelicht en deze groep ouderen is hier niet eerder op onderzocht. PTSS gaat vaak samen met ernstige psychiatrische problematiek, kan invloed hebben op, of zelfs verklarend zijn voor onbegrepen probleemgedrag. De huidige trend is dat psychiatrische problematiek steeds vaker reden voor opname is. Deze studie onderzoekt in hoeverre traumatische ervaringen en PTSS bij deze populatie aanwezig zijn en in hoeverre regiebehandelaars (specialisten ouderengeneeskunde) dit onderkennen. Methode: Om psychotrauma en PTSS te screenen werd de Trauma Screeningsvragenlijst (TSV) afgenomen. De inschatting van de regiebehandelaars omtrent de aanwezigheid van psychotrauma en PTSS werd geobjectiveerd middels twee vragen. Deelnemers: Alle 52 GP-patiënten in de onderzochte zorginstelling, van wie 16 de TSV-vragen niet hebben beantwoord. Conclusie: Traumatische ervaringen komen bij deze groep zeer frequent voor. Zij worden deels niet herkend door regiebehandelaars. Een advies voor de klinische praktijk is om bij GP-patiënten van een verpleeghuis niet alleen de TSV af te nemen, maar daarbij ook te vragen naar mogelijke vermijding van traumatische herinneringen. De kans op onderdiagnostiek van psychotrauma en PTSS kan hiermee worden verkleind.

bespreking: Valérian Boudjemadi, Stéphanie Demoulin & Jennifer Bastart (2017). Animalistic dehumanization of older people by younger ones: variations of humanness perceptions as a function of a target’s age. Psychology and Aging, 32: 293–306.

bespreking: Thorvaldsson V, Skoog I, Johansson B. IQ as moderator of terminal decline in perceptual and motor speed, spatial, and verbal ability: Testing the cognitive reserve hypothesis in a population- based sample followed from age 70 until death. Psychology and Aging. 2017;32:148–157

Van 823 achtereenvolgende psychogeriatrische patiënten (onder wie 87,1 % met een vorm van dementie) werd genoteerd hoeveel intrusiefouten zij maakten bij vrije reproductie van de Achtwoordentest, onderdeel van de Amsterdamse Dementie-Screeningstest (ADS). Bijna de helft van de deelnemers (45,9 %) maakte één of meer intrusiefouten. Het aantal correct gereproduceerde lijstwoorden was kleiner voor deelnemers die intrusiefouten maakten. Leercurves over de vijf trials verliepen echter gelijk, ongeacht de aanwezigheid van intrusiefouten. Correlatieanalyse liet zien dat deelnemers die intrusiefouten maakten, minder lijstwoorden herkenden, minder goede resultaten behaalden bij de ADS-subtest Visueel geheugen (uitgestelde herkenning van afbeeldingen) en minder goede resultaten behaalden bij twee tests voor uitvoerende mentale controle (Behavioral Dyscontrol Scale en ADS-Meander). Bij hiërarchische multiple regressie bleken enkel de scores op de Achtwoordentest en Visueel geheugen geassocieerd met de productie van intrusies. Covariantie met indicatoren van uitvoerende mentale controle leverde geen onafhankelijke verklarende bijdrage. Zwakke geheugensporen, tot uitdrukking komend in lagere scores op de Achtwoordentest, zijn een meer waarschijnlijke verklaring voor intrusies dan een primair tekort van uitvoerende mentale controle.

bespreking: Reaves S, Graham B, Grahn J, Rabannifard P, Duarte A (2016). Turn off the music! Music impairs visual associative memory performance in older adults. The Gerontologist. 56:569–577.

Bespreking: Thomas KS, Akobundu U, Dosa D. More than a meal? A randomized control trial comparing the effects of home-delivered meals programs on participants’ feelings of loneliness. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci. 2016;71:1049–58.

Bespreking: Wood SA, Liu, PJ, Hanoch, Y, Estevez-Cores, S. Importance of numeracy as a risk factor for elder financial exploitation in a community sample. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci, 2016;71:978–86.

Bespreking: Nadorff, M.R., Fiske, A., Sperry, J.A., Petts, R. & Gregg, J. J. (2013). Insomnia symptoms, nightmares, and suicidal ideation in older adults. The Journals of Gerontology, Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 68, 145–152.

De Gedragsobservatieschaal voor de Intramurale Psychogeriatrie (GIP) bestaat uit veertien subschalen die voldoen aan de voorwaarden van het Rasch-model. Zij meten verschillende aspecten van sociaal gedrag, cognitie en stemming. De GIP laat berekening van vier extra scores toe, voor hulpbehoevendheid, apathie, cognitie en affect. Doel van dit onderzoek was de reproduceerbaarheid van de GIP-scores vast te stellen. Op basis van beschikbaarheid werden 56 deelnemers aan psychogeriatrische dagbehandeling twee maal door dezelfde zorgverlener beoordeeld. Tussen beide beoordelingen verliepen gemiddeld (mediaan) 45 dagen (interquartile range 34–58 dagen). Reproduceerbaarheid werd bepaald door berekening van test-hertest intraclass correlation coëfficiënten (ICCagreement). Kleinste betrouwbare (of minimale) verschilscores werden berekend op basis van de standaardmeetfout (SEMagreement). De ICC’s voor de achttien schaalscores varieerden van 0,57 (incoherent gedrag) tot 0,93 (angstig gedrag). Minimale verschilscores, gebaseerd op een 90%-waarschijnlijkheidsinterval, varieerden van 1 voor GIP-subschaal 14 (Angstig) tot 4 voor GIP-subschaal 12 (Somber), Hulpbehoevendheid en Apathie. Bij een 95%-waarschijnlijkheidsinterval varieerden de minimale verschilscores van 1 voor GIP-subschaal 14 (Angstig) tot 5 voor Hulpbehoevendheid. De resultaten ondersteunen de toepasbaarheid van de GIP voor de beoordeling van veranderingen in het gedrag van deelnemers aan psychogeriatrische dagbehandeling.

bespreking: Mohlman, J. A community based survey of older adults’ preferences for treatment of anxiety. Psychology and Aging, 2012; 27, 1182–1190.

bespreking: Haslam C, Morton TA, Haslam, SA, Varnes L, Graham R, Gamaz L. “When the age is in, the wit is out”: agerelated self-categorization and deficit expectations reduce performance on clinical tests used in dementia assessment. Psychology and Aging 2012;27:778–784.

bespreking: Ruffman, T.,Murray, J.,Halberstadt, J. & Vater, N. (2012). Age-related differences in deception. Psychology and Aging; 27:543–549.

bespreking Duberstein, P.R., Chapman, B.P., Tindle, H.A., Sink, K.M., Bamonti, P., Robbins, J., Jerant, A.F.& Franks, P. (2011). Personality and risk for Alzheimer’s disease in adults 72 years of age and older: a 6-year follow-up. Psychology and Aging, 26, 351-362.

bespreking Neider, M.B., Gaspar, J.G., McCarley, J.S., Crowell, J.A., Kaczmarski, H.& Kramer, A.F. (2011).Walking and talking: dual-task effects on street crossing behavior in older adults. Psychology and Aging, 26, 260-268.

bespreking Bosch-Domènech, A., Nagel, R.,& Sánchez-Andrés, J. V. (2010). Prosocial capabilities in Alzheimer’s patients. Journal of Gerontology: Social Sciences, 65B, 119-128. Mensen met een dementie van het Alzheimertype nemen dezelfde beslissingen als mensen zonder cognitieve stoornis in situaties waarin zij een ander kunnen begunstigen.

Bespreking artikel: Norton,M.C., Piercy, K.W., Rabins, P.V., Green, R.C., Breitner, J.C.S., Østbye, T., Corcoran, C.,Welsh-Bohmer, K.A., Lyketsos, C.&Tschanz, J.T. (2009). Caregiverrecipient closeness and symptom progression in Alzheimer disease. The Cache County Dementia Progression Study. Journal of Gerontology: PSYCHOLOGICAL SCIENCES, 64B, 560-568.

Bespreking artikel: McCarten JR, Hemmy LS, Rottunda SJ, Kuskowski MA. Patient age influences recognition of Alzheimer’s disease. Journal of Gerontology: MEDICAL SCIENCES 2008;63A:625-628.

Met behulp van multiple regressieanalyse op gegevens van de Maastricht Aging Study (MAAS; N=1.825; leeftijdsbereik 24-81 jaar) zijn normen berekend voor een veelgebruikte semantische fluencytest (dieren en beroepen opnoemen). Het aantal genoemde dieren, beroepen en de somscore van dieren en beroepen samen bleek sterk afhankelijk van demografische variabelen, zoals leeftijd en opleiding. Het regressiemodel is toegepast op de gegevens van 1.063 psychogeriatrische patiënten, onder wie 890 met alzheimerdementie of vasculaire dementie. Bij gelijke specificiteit was de sensitiviteit voor het onderscheid tussen dementie en normale cognitieve veroudering het hoogst voor het aantal genoemde dieren. Vijftig patiënten persevereerden over taken (zij noemden tijdens afname van de beroepenfluencytaak spontaan weer een of meer ‘dieren’). Dit verschijnsel kwam met 11,3% vaker voor bij parkinsondementie en de frontale variant van frontotemporale dementie dan bij alzheimerdementie (4,6%) en vasculaire dementie (5,3%). Persevereren over taken correleerde negatief met prestaties op een woordgeheugentaak, de EMCT (Expanded Mental Control Test), de BDS (Behavioral Dyscontrol Scale) en de meandertekening als een test voor verminderde responsinhibitie. In een multivariate logistische regressieanalyse correleerde alleen de meandertekening significant met persevereren over taken.

Bespreking artikel: R.G. Logsdon, S.M. McCurry & L. Teri. Evidence-based psychological treatments for disruptive behaviors in individuals with dementia. Psychology and Aging 2007; 22: 28-36.

bespreking Perls T, Kohler IV, Andersen S, Schoenhofen E, Pennington J, Young R., Terry D, Elo IT. Survival of parents and siblings of supercentenarians. Journal of Gerontology: MEDICAL SCIENCES, 2007;62A:1028-34.

Als u dit leest is het jaar 2008 al weer enkele weken oud. In deze eerste aflevering van het nieuwe jaar maakt de redactie u graag deelgenoot van enkele overwegingen ten aanzien van het redactiebeleid. In de redactievergadering komt met enige regelmaat de vraag aan de orde of het Tijdschrift wel praktisch genoeg is. Praktisch voor wie?We denken aan klinisch geriaters, verpleeghuisartsen, psychologen, sociologen en andere beoefenaars van een wetenschappelijke discipline in de geriatrie en de gerontologie.