Search

De toezichthouders in onderwijs, zorg en wonen richten zich de laatste jaren steeds nadrukkelijker ook op het bestuur van instellingen. Bij de introductie van het vernieuwde toezicht eind 2016 stelde de Inspectie van het Onderwijs dat bestuursgericht toezicht ‘beter zou aansluiten bij de verantwoordelijkheid’ van besturen en scholen en dat de inzet was om daarmee de kwaliteit van onderwijs te stimuleren (Inspectie van het Onderwijs, 2016). De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (2016) stelt op de eigen website dat er in het toezicht ‘meer en meer aandacht’ zou zijn voor de bestuurscultuur binnen instellingen. En voor de Autoriteit wonen staat de governance van corporaties centraal in het toezicht op individuele corporaties (Autoriteit woningcorporaties, 2018). Bestuursgericht toezicht is daarmee een duidelijke ambitie voor de toezichthouders, waar verschillende redenen voor zijn, die elders in dit themanummer worden besproken. De vraag in dit artikel is echter: wat merken instellingen daar nu in de praktijk al van; en wat voor directe, maar ook indirecte effecten lijkt deze wending naar bestuursgericht toezicht te hebben? Om deze vragen te beantwoorden doen we in dit artikel verslag van de resultaten van een beperkte survey die medio 2018 is uitgevoerd onder bestuurders en vooral interne toezichthouders bij woningcorporaties, onderwijs- en zorginstellingen. Het was een beperkte vragenlijst met 124 respondenten, van wie 61% de vragenlijst volledig invulde. Het zijn, zoals de titel al suggereert, ‘voorzichtige contouren’; eerste indrukken die nadrukkelijk niet als conclusies, maar als voorlopige contouren en als hypothesen voor nadere reflectie en onderzoek dienen te worden gelezen. Doel van het artikel is vooral om de empirische basis van dit themanummer te versterken en de jonge praktijk van bestuursgericht toezicht vanuit het perspectief van interne toezichthouders en bestuurders bij instellingen te verkennen.

There are many different ways in which employees may choose to address unequal treatment at work. They may do so themselves, in an informal or formal manner on the work floor. They may also, at some stage in the dispute, decide to involve specialized advisers such as legal advisers, anti-discrimination officers, health and safety executives and labour unions. It is generally assumed that consulting such specialized advisers will help the employee to address unequal treatment more successfully. In this paper, the effectiveness of the interorganizational field of specialized advisers is analyzed on the basis of an elaborate study among different types of respondents. The main finding is that fear of retaliation plays a crucial role in seeking and receiving specialized advice and that the existing interorganizational field broadly fails to cope with this fear. To resolve this issue, the field needs an improved governance structure with better co-ordination between different types of advisers