Search

Essenzaadbronnen op de Rassenlijst Bomen hebben een hoge genetische diversiteit. Dat is een belangrijk kwaliteitsaspect van teeltmateriaal en speelt een cruciale rol in het aanpassingsvermogen van soorten aan een veranderend klimaat en nieuwe ziekten en plagen. De huidige generatie essenbossen heeft te kampen met de veelal desastreuze gevolgen van essentaksterfte. Uit onderzoek blijkt dat resistentie tegen deze ziekte genetisch bepaald is, en dat een klein deel van de essen goed bestand is tegen de ziekte. Deze genetische basis biedt hoop om eennieuwe generatie essen te selecteren die bestand is tegen de ziekte, met behoud van de genetische diversiteit.

Vanaf ca. 2010 slaat de essentaksterfte in Nederland op grote schaal toe. Tot dusver vooral in bossen en wat minder in laanbeplantingen. Hoe het zich verder ontwikkelt, is nog onduidelijk, maar het einde lijkt nog niet in zicht. In sommige regio’s is binnen enkele jaren de conditie van bomen zwaar achteruit gegaan of zijn bomen geheel afgestorven. Voor bosbeheerders en boseigenaren een ware ramp. Gedane investeringen ‘verdampen’. Sommigen vrezen zelfs dat de es geheel uit het Nederlandse bosbeeld zal verdwijnen. Echter, met gerichte bosbouwkundige maatregelen, lijken er mogelijkheden de es te behouden. In deze bijdrage van gastauteurs Jitze Kopinga en Sven de Vries wordt aangegeven welke strategieën daarbij denkbaar zijn en wordt aangegeven welke de meest kansrijke lijken te zijn.

De auteurs Jantineke Hofland (WageningenvUR Glastuinbouw) & Luc Stevens (PRI) hebben dit artikel geschreven m.m.v. Els ten Dam en Rozemarijn de Vries.

Verwelkingsziekte bedreigt al jaren de boomkwekerij, m.n. in de teelt van laanbomen en rozen. Onderzoek naar deze bodemziekte is daarom hard nodig. Jelle Hiemstra en Bart van der Sluis geven in dit artikel een overview van de stand van zaken met betrekking tot onderzoek naar dit probleem.

Essenzaadbronnen op de Rassenlijst Bomen hebben een hoge genetische diversiteit. Dat is een belangrijk kwaliteitsaspect van teeltmateriaal en speelt een cruciale rol in het aanpassingsvermogen van soorten aan een veranderend klimaat en nieuwe ziekten en plagen. De huidige generatie essenbossen heeft te kampen met de veelal desastreuze gevolgen van essentaksterfte. Uit onderzoek blijkt dat resistentie tegen deze ziekte genetisch bepaald is, en dat een klein deel van de essen goed bestand is tegen de ziekte. Deze genetische basis biedt hoop om eennieuwe generatie essen te selecteren die bestand is tegen de ziekte, met behoud van de genetische diversiteit.

Essenzaadbronnen op de Rassenlijst Bomen hebben een hoge genetische diversiteit. Dat is een belangrijk kwaliteitsaspect van teeltmateriaal en speelt een cruciale rol in het aanpassingsvermogen van soorten aan een veranderend klimaat en nieuwe ziekten en plagen. De huidige generatie essenbossen heeft te kampen met de veelal desastreuze gevolgen van essentaksterfte. Uit onderzoek blijkt dat resistentie tegen deze ziekte genetisch bepaald is, en dat een klein deel van de essen goed bestand is tegen de ziekte. Deze genetische basis biedt hoop om eennieuwe generatie essen te selecteren die bestand is tegen de ziekte, met behoud van de genetische diversiteit.

Terwijl in Nederland de discussie over de aanpak van schimmelziektes in buxus soms hevig oplaait, heeft België inmiddels door middel van veredeling duurzame buxussoorten ontwikkeld die beter bestand zijn tegen de schimmels.

T1, T2 en soms ook nog een T3. Veel tarwes worden volgens een vast spuitschema beschermd tegen schimmelziekten. „Vaak is dat zonde van het geld”, zegt graanonderzoeker Ruud Timmer van PPO Lelystad. Moderne rassen met goede resistenties vragen om een andere aanpak. „Stel de T1-bespuiting eens uit, of sla hem over.”

Licht zou wel eens een belangrijke factor kunnen zijn die ervoor zorgt of planten nu wel of niet gevoelig zijn voor schimmelaantastingen. Dat is een hele nieuwe invalshoek, want tot op heden werd alleen een relatie met het kasklimaat aangetoond. Te droog, te nat, te warm of de koud. Zelfs bij een hoge RV hoeft een plant niet ziek te worden, stellen Jantineke Hofland-Zijlsta en Luc Stevens. Zij doen fundamenteel onderzoek naar plantweerbaarheid in relatie tot licht.

De resultaten van dit promotieonderzoek leveren een belangrijke bedrage aan ons begrip over hoe pathogene schimmels de basale verdediging van planten onschadelijk maken. Voor het eerst wordt er een duidelijke link gelegd tussen de biologische functie van twee effectoreiwitten, de C. fulvum-effectoren Avr2 en Avr4, en virulentie van de ziekteverwekker. Verder is een duidelijke rol in virulentie aangetoond voor de LysM-effector Ecp6. Vervolgonderzoek waarbij vergelijkbare strategieën gebruikt gaan worden als bij Avr2 en Avr4 zullen in de toekomst ook de biologische rol van deze effector duidelijk maken

Vanaf ca. 2010 slaat de essentaksterfte in Nederland op grote schaal toe. Tot dusver vooral in bossen en wat minder in laanbeplantingen. Hoe het zich verder ontwikkelt, is nog onduidelijk, maar het einde lijkt nog niet in zicht. In sommige regio’s is binnen enkele jaren de conditie van bomen zwaar achteruit gegaan of zijn bomen geheel afgestorven. Voor bosbeheerders en boseigenaren een ware ramp. Gedane investeringen ‘verdampen’. Sommigen vrezen zelfs dat de es geheel uit het Nederlandse bosbeeld zal verdwijnen. Echter, met gerichte bosbouwkundige maatregelen, lijken er mogelijkheden de es te behouden. In deze bijdrage van gastauteurs Jitze Kopinga en Sven de Vries wordt aangegeven welke strategieën daarbij denkbaar zijn en wordt aangegeven welke de meest kansrijke lijken te zijn.

Vanaf ca. 2010 slaat de essentaksterfte in Nederland op grote schaal toe. Tot dusver vooral in bossen en wat minder in laanbeplantingen. Hoe het zich verder ontwikkelt, is nog onduidelijk, maar het einde lijkt nog niet in zicht. In sommige regio’s is binnen enkele jaren de conditie van bomen zwaar achteruit gegaan of zijn bomen geheel afgestorven. Voor bosbeheerders en boseigenaren een ware ramp. Gedane investeringen ‘verdampen’. Sommigen vrezen zelfs dat de es geheel uit het Nederlandse bosbeeld zal verdwijnen. Echter, met gerichte bosbouwkundige maatregelen, lijken er mogelijkheden de es te behouden. In deze bijdrage van gastauteurs Jitze Kopinga en Sven de Vries wordt aangegeven welke strategieën daarbij denkbaar zijn en wordt aangegeven welke de meest kansrijke lijken te zijn.

Aarfusarium leidt tot kwaliteitsverlies in graangewassen. Aarfusarium in granen wordt veroorzaakt door verschillende ziekteverwekkers van het geslacht Fusarium: De belangrijkste veroorzaker van aarfusarium is F. graminearum. De schimmel infecteert de aar tijdens de bloeiperiode, onder vochtige omstandigheden. Is het tijdens de bloei droog dan is er weinig kans op Fusarium. Is het tijdens en voor de bloei nat dan vergroot dat de kans op aarfusarium. Als een partij tarwe of gerst te zwaar geïnfecteerd is kan dat leiden tot een lagere bakkwaliteit, respectievelijk een lagere brouwkwaliteit. In opdracht van het Productschap Akkerbouw is onderzoek gedaan naar de bestrijding van Fusarium in de teelt van brouwgerst. Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met de gewasbeschermingsindustrie.

Aarfusarium leidt tot kwaliteitsverlies in graangewassen. Aarfusarium in granen wordt veroorzaakt door verschillende ziekteverwekkers van het geslacht Fusarium: De belangrijkste veroorzaker van aarfusarium is F. graminearum. De schimmel infecteert de aar tijdens de bloeiperiode, onder vochtige omstandigheden. Is het tijdens de bloei droog dan is er weinig kans op Fusarium. Is het tijdens en voor de bloei nat dan vergroot dat de kans op aarfusarium. Als een partij tarwe of gerst te zwaar geïnfecteerd is kan dat leiden tot een lagere bakkwaliteit, respectievelijk een lagere brouwkwaliteit. In opdracht van het Productschap Akkerbouw is onderzoek gedaan naar de bestrijding van Fusarium in de teelt van brouwgerst. Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met de gewasbeschermingsindustrie.

Beschrijving van de ziektecyclus, symptomen en bestrijding van verticillium-verwelking van bomen. Verwelkingsziekte van bomen, veroorzaakt door de schimmel Verticillium dahliae, komt vaker voor dan gedacht wordt, en veroorzaakt schade in de boomteelt, aan laanbomen en aan oudere bomen in stad en landschap. Vooral de esdoorn is gevoelig. De schimmel infecteert zijn waardplanten via de wortel, wat leidt tot verstopte vaten, belemmering van het watertransport en droogteverschijnselen. Vaak wordt de ziekte bij bomen niet herkend; karakteristiek is dat de ziekte vaak eenzijdig aan een boom optreedt. De kansen op herstel variëren per boomsoort. Behandeling van zieke bomen is niet goed mogelijk. Onderzoekers van PRI en PPO-Boskoop werken aan resistente rassen en milieuvrindelijke methoden ter bestrijding van de schimmel in de bodem. Voorlopig blijft het voorkomen van een aantasting de enige effectieve bestrijding (schoon plantmateriaal op een schone bodem)

Potplanten worden tijdens de teelt regelmatig blootgesteld aan stress factoren waarbij ze een verhoogd risico lopen op infecties door schimmels en bacteriën. In deze studie zijn diverse plantversterkers onderzocht.

In de teelt van stamslabonen voor de industrie worden vaak problemen ondervonden met ziektes zoals Sclerotinia en Botrytis. Deze ziektes worden geassocieerd met (over)bemesting. De gebruiksnorm voor stikstofgift was in 2012 en 2013, 110 kg N/ha respectievelijk 120 kg N/ha, op zand- en kleigrond. Werd er niet bemest dan leidde dit tot een significante opbrengstverlaging. Een overbemesting tot 150% van de gebruiksnorm na aftrek van N-min gaf eveneens een opbrengstverlaging te zien. Bemesting trappen variërend van 50 tot 125% van de normbemesting lieten geen significant verschil in opbrengst zien. Een evenwichtig teeltadvies waarbij het bemestingsniveau maximaal bijdraagt aan plantweerstand en productkwaliteit is belangrijk.

Potplanten worden tijdens de teelt regelmatig blootgesteld aan stress factoren waarbij ze een verhoogd risico lopen op infecties door schimmels en bacteriën. In deze studie zijn diverse plantversterkers onderzocht.

Licht zou wel eens een belangrijke factor kunnen zijn die ervoor zorgt of planten nu wel of niet gevoelig zijn voor schimmelaantastingen. Dat is een hele nieuwe invalshoek, want tot op heden werd alleen een relatie met het kasklimaat aangetoond. Te droog, te nat, te warm of de koud. Zelfs bij een hoge RV hoeft een plant niet ziek te worden, stellen Jantineke Hofland-Zijlsta en Luc Stevens. Zij doen fundamenteel onderzoek naar plantweerbaarheid in relatie tot licht.

Licht zou wel eens een belangrijke factor kunnen zijn die ervoor zorgt of planten nu wel of niet gevoelig zijn voor schimmelaantastingen. Dat is een hele nieuwe invalshoek, want tot op heden werd alleen een relatie met het kasklimaat aangetoond. Te droog, te nat, te warm of de koud. Zelfs bij een hoge RV hoeft een plant niet ziek te worden, stellen Jantineke Hofland-Zijlsta en Luc Stevens. Zij doen fundamenteel onderzoek naar plantweerbaarheid in relatie tot licht.

De problemen met Sclerotinia (rattenkeutelziekte), veroorzaakt door de schimmel Sclerotinia sclerotiorum, nemen de laatste jaren steeds meer toe. In diverse vollegrondsgroenten is Sclerotinia een van de belangrijkste ziekten. Om te komen tot een integrale aanpak van de problematiek is er door de Productschappen Tuinbouw en Akkerbouw voor 2012 gekozen voor een gezamenlijke financiering van een aantal onderzoeksthema's die ondergebracht zijn bij de onderzoeksinstellingen DLV Plant, PPO-AGV en Proeftuin Zwaagdijk. Deze thema’s waren: speuren naar sporen; aantal sclerotiën; beslissingsondersteunende systemen (BOS); spuittechniek.

De problemen met Sclerotinia (rattenkeutelziekte), veroorzaakt door de schimmel Sclerotinia sclerotiorum, nemen de laatste jaren steeds meer toe. In diverse vollegrondsgroenten is Sclerotinia een van de belangrijkste ziekten. Om te komen tot een integrale aanpak van de problematiek is er door de Productschappen Tuinbouw en Akkerbouw voor 2012 gekozen voor een gezamenlijke financiering van een aantal onderzoeksthema's die ondergebracht zijn bij de onderzoeksinstellingen DLV Plant, PPO-AGV en Proeftuin Zwaagdijk. Deze thema’s waren: speuren naar sporen; aantal sclerotiën; beslissingsondersteunende systemen (BOS); spuittechniek.

In de teelt van stamslabonen voor de industrie worden vaak problemen ondervonden met ziektes zoals Sclerotinia en Botrytis. Deze ziektes worden geassocieerd met (over)bemesting. De gebruiksnorm voor stikstofgift was in 2012 en 2013, 110 kg N/ha respectievelijk 120 kg N/ha, op zand- en kleigrond. Werd er niet bemest dan leidde dit tot een significante opbrengstverlaging. Een overbemesting tot 150% van de gebruiksnorm na aftrek van N-min gaf eveneens een opbrengstverlaging te zien. Bemesting trappen variërend van 50 tot 125% van de normbemesting lieten geen significant verschil in opbrengst zien. Een evenwichtig teeltadvies waarbij het bemestingsniveau maximaal bijdraagt aan plantweerstand en productkwaliteit is belangrijk.

Botrytis leidt in snijbloemen nog steeds tot veel uitval. Resistente rassen zijn niet beschikbaar. Wel zijn er duidelijke verschillen in gevoeligheid tussen cultivars aanwezig. Eén van de manieren om planten zich beter te laten weren tegen Botrytis is om de aanmaak van natuurlijke afweerstoffen te activeren. Kennis over het primen van planten in sierteeltgewassen staat echter nog in de kinderschoenen. In dit onderzoek is onderzocht welke genen, afweereiwitten en plantfenolen een rol spelen bij de afweerprocessen tegen Botrytis.

Resultaten van een enquete onder bosbeheerders naar problemen met de wortelzwam of dennemoorder (Heterobasidion annosum), en van kruisingsproeven met paddestoelen verzameld in verschillende boswachterijen. In Nederland blijkt alleen de P-groep (grove den) van de wortelzwam voor tekomen; dit betekent dat aangetaste naaldhoutopstanden in principe alleen omgevormd kunnen worden tot loofhout

De aardappel is waardplant voor de essenverwelkingsziekte (Verticillium dahliae Klehbahn); dit is van belang bij het bebossen van landbouwgronden. Door IBN-DLO is onderzocht hoe plantmateriaal van verschillende herkomsten van Fraxinus excelsior (twee inheems en twee formeel goedgekeurde rassen) reageert op inoculatie met isolaten van de schimmel (twee aardappel- en twee essenisolaten)

Wie had van tevoren gedacht dat minder CO2 gebruik een positief effect zou hebben op botrytisaantasting in tomaat? Of dat halvering van het gehalte weinig effect heeft op de totale productie? Het eerste jaar onderzoek naar reductie van koolzuurgas leverde die vermoedens op. Het tweede teeltjaar bevestigt die trend.

De Buxusteelt is binnen de boomteelt een grote teelt, bijna 10% van het areaal boomkwekerij. Enkele jaren geleden sloeg de Buxustaksterfte, veroorzaakt door de schimmel Cylindrocladium buxicola(= Cylindrocladium pseudonaviculatum) ernstig toe. In vorige Buxusprojecten die werden gefinancierd door het Productschap Tuinbouw (PT) is veel kennis opgedaan over de biologie van de schimmel, over geschikte gewasbeschermingsmiddelen en zijn effectieve bestrijdingsstrategieën ontwikkeld. Echter, voor een goede beheersing van Cylindrocladium buxicola in Buxus zijn in de praktijk vaak nog veel bespuitingen nodig. Het gebruik van een waarschuwingsmodel kan het aantal bespuitingen omlaag brengen. Daarnaast is gebleken dat de spuittechniek waarmee het binnenste van de plant en de onderkant van de bladeren goed zijn te raken met gewasbeschermingsmiddelen een bepalende factor kan zijn. Naast Cylindrocladium is er ook een andere ziekte in Buxus die steeds meer van zich doet spreken, nl. stambasisrot veroorzaakt door Phytophthora. Op enkele bedrijven is al forse schade geleden door deze ziekte. De vrees is dat Phytophthora snel een nieuwe bedreiging kan worden. In dit project is ervaring opgedaan met een grondbemonsteringstechniek en is een middelentoetsing uitgevoerd. Het doel van dit project is om taksterfte en bladval, veroorzaakt door Cylindrocladium en stambasisrot, veroorzaakt door Phytophthora, duurzaam te beheersen zodat een gezonde Buxusplant kan worden geteeld.

Schimmels kunnen relatief gemakkelijk muteren. Wat lange tijd een milde aandoening was kan door mutatie een agressieve vorm worden. Dit doet zich voor bij Fusarium oxysporum, de schimmel die onder meer zuur in tulp veroorzaakt. PPO onderzocht op verzoek van Bayer CropScience of het bolontsmettingsmiddel Rudis in staat is om verschillende varianten van de zuurschimmel effectief te bestrijden.

Bij de teelt van lisianthus wordt 5 keer per jaar gestoomd om problemen met Fusarium en Myrothecium te voorkomen. Door stomen uit te bannen kan bij lisianthus 20 - 24 m 3 gas/m 2 /jaar energie bespaard worden. Met financiering van Kas als Energiebron is onderzoek gedaan naar de teelt van lisianthus op substraat. In dit onderzoek zijn lisianthusplanten gekweekt zonder problemen met grondgebonden ziekten, en zonder chemische behandeling in een cassettesysteem van gevouwen geperforeerde aluminium met daarin en anti-worteldoek. Irrigatie was door eb en vloed of druppelirrigatie. Grof en fijn kokos substraat werden voor elke teeltcyclus ververst. Fijn substraat zonder perliet gaf een hoger gemiddeld steelgewicht en aantal bloemen per tak dan substraat met 15% perliet. Eb en vloed irrigatie gaf een hoger gemiddeld steelgewicht en aantal bloemen per tak dan druppelirrigatie. In de zomer en winter kwamen problemen met brandkoppen bij eb en vloed irrigatie het meeste voor. Verwelking bij de oogst was een probleem dat zich alleen voordeed in behandelingen met druppelbevloeiing, en dan met name bij fijn substraat. EC-strategie had geen invloed op de productie en de kwaliteit van de bloemen. De kweek op voedingsoplossing in een drijvend systeem resulteerde in het laagste gemiddelde steelgewicht en minder bloemen per tak. In een aantal bakken van het drijvende systeem verwelkte en stierven planten in verschillende stadia van ontwikkeling als gevolg van Fusarium besmetting.

Wie had van tevoren gedacht dat minder CO2 gebruik een positief effect zou hebben op botrytisaantasting in tomaat? Of dat halvering van het gehalte weinig effect heeft op de totale productie? Het eerste jaar onderzoek naar reductie van koolzuurgas leverde die vermoedens op. Het tweede teeltjaar bevestigt die trend.

Pythium veroorzaakt veel schade in hyacint en is niet goed te bestrijden. In een meerjarig onderzoek bij PPO is een aantal veelbelovende maatregelen (Ridomil Gold, Pseudomonas SS101 en groenbemesters) getest. Er is gekeken naar de effectiviteit van combinaties van maatregelen en van herhaalde toepassing. Een afdoende bestrijding bleek echter niet mogelijk. Een rekenmodel is ontwikkeld om de economische schade bij hyacint door een aantasting en het effect van een bestrijding inzichtelijk te maken.

Een flinke dosis rood licht maakt tomaten beter bestand tegen schimmels. Onderzoekers van Wageningen UR Glastuinbouw en Plant Research International lieten zien dat meeldauw minder kans maakt in een kas die ’s nachts een bad rood licht krijgt. Hoe het licht de tomatendefensie opkrikt is nog niet duidelijk.

Zwartvruchtrot van peer wordt veroorzaakt door Stemphylium vesicarium . De schimmel kan zowel vruchten als bladeren aantasten. Verscheidene experimenten hebben aangetoond dat in boomgaarden op de grond liggende infectiebronnen een belangrijke rol spelen in de epidemiologie van zwartvruchtrot van peer. Geïnfecteerde plantenresten worden beschouwd als continue bron van sporen die gedurende het gehele groeiseizoen infecties kunnen veroorzaken op bladeren en vruchten.

Vaststellen van optimale bemesting en gewasbescherming tegen Sclerotina en Botrytis voor de teelt van een sterk en gezond bonengewas op zand en klei met een maximale kwalitatieve en kwantitatieve opbrengst. Veldproeven uitgevoerd op de Proefboerderijen te Vredepeel en Lelystad van het PPO-agv.

Zeeuwse aquacultuurondernemers zijn in januari 2013 vier dagen naar de regio Cadiz en Huelva in Spanje afgereisd om kennis te maken met de aquacultuuractiviteiten en te leren van de ervaringen daar. Deze studiereis is georganiseerd in het kader van het inmiddels afgeronde RAAK Internationaal project 'Het zoute goud', waarvan HZ University of Applied Sciences penvoerder was. De studiereis naar Spanje vormde samen met een slotsymposium de afsluiting van dit project.

Bij de teelt van lisianthus wordt 5 keer per jaar gestoomd om problemen met Fusarium en Myrothecium te voorkomen. Door stomen uit te bannen kan bij lisianthus 20 - 24 m 3 gas/m 2 /jaar energie bespaard worden. Met financiering van Kas als Energiebron is onderzoek gedaan naar de teelt van lisianthus op substraat. In dit onderzoek zijn lisianthusplanten gekweekt zonder problemen met grondgebonden ziekten, en zonder chemische behandeling in een cassettesysteem van gevouwen geperforeerde aluminium met daarin en anti-worteldoek. Irrigatie was door eb en vloed of druppelirrigatie. Grof en fijn kokos substraat werden voor elke teeltcyclus ververst. Fijn substraat zonder perliet gaf een hoger gemiddeld steelgewicht en aantal bloemen per tak dan substraat met 15% perliet. Eb en vloed irrigatie gaf een hoger gemiddeld steelgewicht en aantal bloemen per tak dan druppelirrigatie. In de zomer en winter kwamen problemen met brandkoppen bij eb en vloed irrigatie het meeste voor. Verwelking bij de oogst was een probleem dat zich alleen voordeed in behandelingen met druppelbevloeiing, en dan met name bij fijn substraat. EC-strategie had geen invloed op de productie en de kwaliteit van de bloemen. De kweek op voedingsoplossing in een drijvend systeem resulteerde in het laagste gemiddelde steelgewicht en minder bloemen per tak. In een aantal bakken van het drijvende systeem verwelkte en stierven planten in verschillende stadia van ontwikkeling als gevolg van Fusarium besmetting.

Bestrijding van echte meeldauw in roos is een lastig probleem. De druk op de middelen neemt toe vanwege resistentieontwikkeling, gewasschade en emissie. De grote hoeveelheid water, die nodig is om voor voldoende indringing in het gewas te zorgen, kost productie. Pijpzwavel heeft een remmende werking op biologische bestrijders. In de groep van oxidatieve middelen biedt een experimenteel middel een mogelijke aanvulling, mits het product een toelating krijgt.

Bestrijding van echte meeldauw in roos is een lastig probleem. De druk op de middelen neemt toe vanwege resistentieontwikkeling, gewasschade en emissie. De grote hoeveelheid water, die nodig is om voor voldoende indringing in het gewas te zorgen, kost productie. Pijpzwavel heeft een remmende werking op biologische bestrijders. In de groep van oxidatieve middelen biedt een experimenteel middel een mogelijke aanvulling, mits het product een toelating krijgt.

Vaststellen van optimale bemesting en gewasbescherming tegen Sclerotina en Botrytis voor de teelt van een sterk en gezond bonengewas op zand en klei met een maximale kwalitatieve en kwantitatieve opbrengst. Veldproeven uitgevoerd op de Proefboerderijen te Vredepeel en Lelystad van het PPO-agv.

De Buxusteelt is binnen de boomteelt een grote teelt, bijna 10% van het areaal boomkwekerij. Enkele jaren geleden sloeg de Buxustaksterfte, veroorzaakt door de schimmel Cylindrocladium buxicola(= Cylindrocladium pseudonaviculatum) ernstig toe. In vorige Buxusprojecten die werden gefinancierd door het Productschap Tuinbouw (PT) is veel kennis opgedaan over de biologie van de schimmel, over geschikte gewasbeschermingsmiddelen en zijn effectieve bestrijdingsstrategieën ontwikkeld. Echter, voor een goede beheersing van Cylindrocladium buxicola in Buxus zijn in de praktijk vaak nog veel bespuitingen nodig. Het gebruik van een waarschuwingsmodel kan het aantal bespuitingen omlaag brengen. Daarnaast is gebleken dat de spuittechniek waarmee het binnenste van de plant en de onderkant van de bladeren goed zijn te raken met gewasbeschermingsmiddelen een bepalende factor kan zijn. Naast Cylindrocladium is er ook een andere ziekte in Buxus die steeds meer van zich doet spreken, nl. stambasisrot veroorzaakt door Phytophthora. Op enkele bedrijven is al forse schade geleden door deze ziekte. De vrees is dat Phytophthora snel een nieuwe bedreiging kan worden. In dit project is ervaring opgedaan met een grondbemonsteringstechniek en is een middelentoetsing uitgevoerd. Het doel van dit project is om taksterfte en bladval, veroorzaakt door Cylindrocladium en stambasisrot, veroorzaakt door Phytophthora, duurzaam te beheersen zodat een gezonde Buxusplant kan worden geteeld.

Pythium veroorzaakt veel schade in hyacint en is niet goed te bestrijden. In een meerjarig onderzoek bij PPO is een aantal veelbelovende maatregelen (Ridomil Gold, Pseudomonas SS101 en groenbemesters) getest. Er is gekeken naar de effectiviteit van combinaties van maatregelen en van herhaalde toepassing. Een afdoende bestrijding bleek echter niet mogelijk. Een rekenmodel is ontwikkeld om de economische schade bij hyacint door een aantasting en het effect van een bestrijding inzichtelijk te maken.

In 2012 zijn opnames uitgevoerd in essenproefvelden van het CGN en zaadgaarden van het Staatsbosbeheer naar de mate waarin de daar aanwezige essen inmiddels zijn aangetast door essentaksterfte, veroorzaakt door de schimmel Chalara fraxinea. Doel van dit onderzoek was om een indruk te krijgen van genetisch bepaalde verschillen in mogelijke resistentie / tolerantie voor deze ziekte. Een aantal handelsklonen profileerden zich in 2012 reeds als bovengemiddeld qua resistentie. Geknotte of sterk gesnoeide bomen zijn significant gevoleiger voor bladaantasting en twijgsterfte dan niet gesnoeide bomen.

Verwelkingsziekte bedreigt al jaren de boomkwekerij, m.n. in de teelt van laanbomen en rozen. Onderzoek naar deze bodemziekte is daarom hard nodig. Jelle Hiemstra en Bart van der Sluis geven in dit artikel een overview van de stand van zaken met betrekking tot onderzoek naar dit probleem.

Zwartvruchtrot van peer wordt veroorzaakt door Stemphylium vesicarium . De schimmel kan zowel vruchten als bladeren aantasten. Verscheidene experimenten hebben aangetoond dat in boomgaarden op de grond liggende infectiebronnen een belangrijke rol spelen in de epidemiologie van zwartvruchtrot van peer. Geïnfecteerde plantenresten worden beschouwd als continue bron van sporen die gedurende het gehele groeiseizoen infecties kunnen veroorzaken op bladeren en vruchten.

Een flinke dosis rood licht maakt tomaten beter bestand tegen schimmels. Onderzoekers van Wageningen UR Glastuinbouw en Plant Research International lieten zien dat meeldauw minder kans maakt in een kas die ’s nachts een bad rood licht krijgt. Hoe het licht de tomatendefensie opkrikt is nog niet duidelijk.

De auteurs Jantineke Hofland (WageningenvUR Glastuinbouw) & Luc Stevens (PRI) hebben dit artikel geschreven m.m.v. Els ten Dam en Rozemarijn de Vries.

In 2012 zijn opnames uitgevoerd in essenproefvelden van het CGN en zaadgaarden van het Staatsbosbeheer naar de mate waarin de daar aanwezige essen inmiddels zijn aangetast door essentaksterfte, veroorzaakt door de schimmel Chalara fraxinea. Doel van dit onderzoek was om een indruk te krijgen van genetisch bepaalde verschillen in mogelijke resistentie / tolerantie voor deze ziekte. Een aantal handelsklonen profileerden zich in 2012 reeds als bovengemiddeld qua resistentie. Geknotte of sterk gesnoeide bomen zijn significant gevoleiger voor bladaantasting en twijgsterfte dan niet gesnoeide bomen.

Schimmels kunnen relatief gemakkelijk muteren. Wat lange tijd een milde aandoening was kan door mutatie een agressieve vorm worden. Dit doet zich voor bij Fusarium oxysporum, de schimmel die onder meer zuur in tulp veroorzaakt. PPO onderzocht op verzoek van Bayer CropScience of het bolontsmettingsmiddel Rudis in staat is om verschillende varianten van de zuurschimmel effectief te bestrijden.

De auteurs Jantineke Hofland (WageningenvUR Glastuinbouw) & Luc Stevens (PRI) hebben dit artikel geschreven m.m.v. Els ten Dam en Rozemarijn de Vries.