Search

Uvod/Cilj. Upitnik za procenu hronične opstruktivne bolesti pluća (HOBP) (engl. COPD Assessment Test - CAT) je jednostavan i pouzdan test namenjen za merenje ukupnog zdravstvenog stanja bolesnika sa HOBP i koristan je za upotrebu u svakodnevnoj kliničkoj praksi. Cilj ovog istraživanja bio je da se proceni validnost i opravdanost primene srpske verzije CAT. Metode. U studiji je učestvovalo 140 bolesnika u stabilnom stanju HOBP, ispitivanih u ambulantnim uslovima na Klinici za pulmologiju, Kliničkog centra Srbije u Beogradu i Institutu za plućne bolesti Vojvodine u Sremskoj Kamenici. Tokom prvog pregleda bolesnicima je učinjeno ispitivanje plućne funkcije (spirometrija), popunili su CAT upitnik i mMMR (modified Medical Research Council) skalu za procenu stepena dispneje. Pouzdanost CAT test-retesta je ispitivana kod 20 bolesnika od strane istog istraživača. Rezultati. Pokazali smo da srpska verzija CAT ima visoku internu konzistentnost sa Cronbach-ovim alfa 0.88. Test-retest analiza pokazala je dobru korelaciju između CAT rezultata u dve vremenske tačke (Spearmanov r = 0,681; p < 0,01). CAT je umereno korelirao sa mMRC skalom (r = + 0,57), blago sa forsiranim ekspiratornim volumenom u prvoj sekundi (FEV1), (r -0,214), uz pozitivnu korelaciju sa ukupnim brojem pogoršanja HOBP, ali bez jasne regularnosti sa promenom GOLD (Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease) stadijuma. Zaključak. Srpska verzija CAT je pokazala visoku internu konzistentnost i test-retest pouzdanost. Ona predstavlja pouzdano, jednostavno i lako sredstvo za upotrebu koje se može koristiti u svakodnevnoj kliničkoj praksi za procenu zdravstvenog stanja kod bolesnika sa HOBP u Srbiji., Background/Aim. The Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) Assessment Test (CAT) is a simple and reliable tool designed to measure overall COPD related health status and complement physician assessment in rou-tine clinical practice. Objective of this study was to evaluate the validity of the Serbian version of CAT. Methods. Study included 140 outpatients in the stable COPD, recruited from two centres: Clinic for Pulmonology, Clinical Center of Serbia, Belgrade, and Institute for Pulmonary Diseases of Vojvodina, Sremska Kamenica. All patients completed pulmonary function testing – spirometry, the CAT and the modified Medical Research Council (mMRC) dyspnea scale at baseline visit. The CAT test-retest reliability was tested in 20 patients by the same investigator (physician). Results.We demonstrated that Serbian version of CAT had high internal consistency with Cronbach’s alpha 0.88. Test-retest analysis showed good correlation between CAT scores in two time points (Spearman’s ρ = 0.681, p < 0.01). In our study the CAT correlated moderately to mMRC scale (ρ = +0.57), weakly to FEV1 (ρ -0.214), was positively related to number of exacerbations, but did not showed exact regularity with change in the Global Initiative for Chronic Obstructive lung disease (GOLD) stage. Conclusion.The Serbian version of CAT is a reliable, simple and easy-to-use tool that can be used in everyday clinical practice to assess the health status of COPD patients in Serbia.

Background/Aim. The ability to comprehend and produce irony and deception is rarely explored in people with intellectual disability (ID) or dual diagnoses (DD). The ability to understand irony and deception appears to be related to many cognitive skills, but some authors point out that the theory of mind is one of the most important factors for this ability. This research was conducted to determine the linguistic aspects of production and comprehension of irony and deception in adults with ID and DD, as well as the relationship of these abilities with theory of mind. Methods. The sample consisted of 120 people with ID aged between 20 and 56. Half of the sample comprised people with DD. Four subscales from the Assessment Battery for Communication were used to assess the participants' abilities to produce and comprehend irony and deception. False-belief tasks from "appearance-reality" category were used in theory of mind assessment. The level of intellectual functioning was measured by the Raven's progressive matrices, while the Peabody Picture Vocabulary Test was used to assess speech comprehension ability. Results. The results show that participants with DD and ID comprehend and produce false statements better than ironic ones. Participants with ID were more successful in production than in comprehension tasks of both false and ironic statements, while the same was true for participants with DD only for ironic statements. Participants with ID were significantly more successful than participants with DD in irony comprehension tasks. In participants with ID, first-order theory of mind significantly correlated only with the ability to produce irony, and second-order theory of mind significantly correlated with producing irony and deception. There were no significant correlations between theory of mind and producing and comprehending irony and deception in participants with DD. Conclusion. Although differences in some aspects of assessed abilities were found between the, Uvod/Cilj. Sposobnost razumevanja i produkcije ironije i prevare je retko izučavana u populaciji osoba sa intelektualnom ometenošću (IO) ili dualnim dijagnozama (DD). Sposobnost razumevanja ironije i prevare se dovodi u vezu sa mnogim kognitivnim veštinama, ali neki autori ističu da je upravo teorija uma jedan od najznačajnijih faktora za ovu sposobnost. Ovo istraživanje je sprovedeno radi utvrđivanja lingvističke sposobnosti razumevanja i produkcije ironije i prevare odraslih osoba sa IO i DD, kao i utvrđivanja odnosa između ovih sposobnosti i teorije uma. Metode. Uzorak je činilo 120 osoba sa IO starosne dobi između 20 i 56 godina. Polovinu uzorka činile su osobe sa DD. Za procenu ispitanikovih sposobnosti produkcije i razumevanja ironije i prevare korišćene su četiri supskale iz Baterije za procenu komunikacije. Za procenu teorije uma korišćeni su zadaci lažnog verovanja iz kategorije "izgled-realnost". Nivo intelektualnog funkcionisanja proveravan je Ravenovim progresivnim matricama, dok je sposobnost razumevanja govora procenjivana Peabody Picture Vocabulary testom. Rezultati. Rezultati pokazuju da ispitanici sa IO i DD bolje razumeju i produkuju lažne nego ironične iskaze. Ispitanici sa IO su uspešniji u zadacima produkovanja, nego u zadacima razumevanja, kako lažnih, tako i ironičnih iskaza, dok za ispitanike sa DD ovo važi samo za ironične tvrdnje. U zadacima razumevanja ironije, ispitanici sa IO su bili značajno uspešniji od ispitanika sa DD. Kod ispitanika sa IO teorija uma prvog reda ostvarila je značajne korelacije samo sa sposobnošću produkcije ironije, a teorija uma drugog reda sa produkcijom ironije i produkcijom prevare. U grupi ispitanika sa DD nisu ustanovljene značajne korelacije između teorije uma i produkcije i razumevanja ironije i prevare. Zaključak. Između dve grupe ispitanika pronađene su razlike u nekim aspektima ispitivanih sposobnosti, ali ipak dominiraju sličnosti u profilu ovih sposobosti. Varijabilnost rezultata više objašnjava razlike

Background/Aim. Helicobacter (H.) pylori is a widespread bacterium and its involvement in pathogenesis of gastric diseases is well-known. However, H. pylori role in etiology of other histologically similar conditions, especially recurrent aphthous stomatitis (RAS) is still controversial. Research regarding H. pylori and its association with RAS, as well as the treatment options were always conducted on patients with diagnosed gastric problems. The aim of this study was to determine whether H. pylori is present in the oral cavity of patients suffering from RAS but without any symptoms or medical history of gastric disease. Methods. A total of 15 patients with RAS participated in the study. None of the participants suffered from any gastrointestinal disorders. Two dental plaque samples from each participant were collected. The first was analyzed using rapid urease test and the second one was put in transport medium and sent for cultivation. The sensitivity of H. pylori to antibiotics was established using disk diffusion method of sensitivity testing for every patient individually and adequate therapy was prescribed. Results. Before the treatment the mean annual recurrence rate of RAS was 8.1 ± 2.1, with the average number of lesions being 3.9 ± 1.9. During the 12-month observation period after the eradication therapy, none of the patients reported recurrence of aphthous lesions. The treatment was successful in all cases. Conclusion. This study shows that RAS can be effectively treated by successful eradication of oral H. pylori, and that RAS could be possibly considered as an early warning sign of potential gastric infection by H. pilory., Uvod/Cilj. Helicobacter (H.) pylori je široko rasprostanjena bakterija i njen uticaj na nastanak gastričkih oboljenja vrlo dobro je dokumentovan. Međutim, uloga H. pylori u patogenezi histološki sličnih oboljenja, posebno rekurentnog aftoznog stomatitisa (RAS), nije dovoljno istražena. Dosadašnje studije, u kojima je ispitivana veza između H. pylori i RAS, kao i moguće terapijske opcije, bile su usmerene ka bolesnicima sa prethodno dijagnostikovanim gastričkim smetnjama. Cilj ovog istraživanja bio je da se utvrdi da li je H. pylori prisutan u usnoj duplji i kod bolesnika bez simptoma i istorije gastričkih oboljenja koji pate od RAS. Metode. U studiji je učestvovalo 15 bolesnika koji pate od RAS. Bolesnici nisu imali smetnje vezane za gornji deo digestivnog trakta. Po dva uzorka dentalnog plaka prikupljena su od svakog bolesnika. Jedan plak je ispitivan uz pomoć brzog ureaza testa, dok je drugi stavljen u transportni medijum i poslat na kultivaciju. Osetljivost H. pylori na antibiotike određivana je uz pomoć antibiograma za svakog bolesnika posebno i, u skladu sa rezultatima, prepisivana je odgovarajuća terapija. Rezultati. Pre lečenja prosečan broj epizoda RAS tokom godine iznosio je 8,1 ± 2,1, sa prosečno 3,9 ± 1,9 aftoznih lezija. Tokom 12-mesečnog perioda nakon eradikacione terapije, ni kod jednog bolesnika nije došlo do ponovne pojave afti. Terapija je bila uspešna kod svih bolesnika. Zaključak. Rezultati ovog istraživanja pokazuju da se RAS može uspešno lečiti eradikacijom H. pylori i da se sama pojava RAS može posmatrati kao rano upozorenje na moguću gastričku infekciju.

Introduction. The material used for root-end filling has to be biocompatible with adjacent periapical tissue and to stimulate its regenerative processes. Tricalcium silicate cement (TSC), as a new dental material, shows good sealing properties with dentin, high compression strengths and better marginal adaptation than commonly used root-end filling materials. Although optimal postoperative healing of periapical tissues is mainly influenced by characteristics of end-root material used, it could sometimes be affected by the influence of systemic diseases, such as diabetes mellitus (DM). Case report. We presented apical healing of the upper central incisor, retrofilled with TSC, in a diabetic patient (type 2 DM) with peripheral neuropathy. Standard root-end resection of upper central incisor was accompanied by retropreparation using ultrasonic retrotips to the depth of 3 mm and retrofilling with TSC. Postoperatively, the surgical wound healed uneventfully. However, the patient reported undefined dull pain in the operated area that could possibly be attributed to undiagnosed intraoral diabetic peripheral neuropathy, what was evaluated clinically. Conclusion. Although TSC presents a suitable material for apical root-end filling in the treatment of chronic periradicular lesions a possible presence of systemic diseases, like type 2 DM, has to be considered in the treatment outcome estimation., Uvod. Materijal koji se koristi za retrogradnu opturaciju kanala korena trebalo bi da bude biokompatibilan sa okolnim periapeksnim tkivom i da stimuliše procese njegove regeneracije. Trikalcijum silikatni cement (TSC), kao novi dentalni materijal, pokazuje dobro zaptivanje, visoku kompresivnu snagu i bolju ivičnu adaptaciju u odnosu na standardno korišćene materijale za retroopturaciju. Iako postoperativno zarastanje periapikalnog tkiva najviše zavisi od karakteristika materijala za retroopturaciju, ponekad na uspeh zarastanja može uticati i prisustvo neke sistemske bolesti kao što je dijabetes melitus (DM). Prikaz bolesnika. Prikazali smo apikalno zarastanje u predelu gornjeg centralnog sekutića, nakon retroopturacije sa TSC, kod bolesnika sa DM tipa 2 i prisutnom perifernom neuropatijom. Standardna resekcija korena gornjeg centralnog sekutića bila je urađena retropreparacijom ultrazvučnim nastavcima do dubine od 3 mm i retrogradnom opturacijom sa TSC. Zarastanje postoperativne regije bilo je u fiziološkim granicama. Bolesnik se, međutim, žalio na nedefinisan, tup bol u predelu operisane regije koji je verovatno bio povezan sa nedijagnostikovanom intraoralnom dijabetičnom perifernom neuropatijom, što je potvrđeno kliničkim nalazom. Zaključak. Iako TSC predstavlja pogodan materijal za retrogradnu opturaciju kanala korena zuba u lečenju hroničnih periradikularnih lezija, u proceni ishoda lečenja treba imati u vidu i moguće prisustvo perifernih manfestacija sistemskih bolesti kao što je DM tipa 2.