Search

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest próba wykazania, że tutoring może być metodą, która wspiera kształtowanie postaw przedsiębiorczych wśród studentów w trzech wymiarach – indywidualnym, relacyjnym i wspólnotowym. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem badawczym jest potencjalna rola tutoringu w kształtowaniu postaw przedsiębiorczych na przykładzie Wydziałowej Indywidualnej Ścieżki Edukacyjnej (WISE). Wiodącą metodą badawczą jest studium przypadku oraz studia literaturowe, analiza badań sondażowych, analiza treści i wnioskowanie indukcyjne. PROCES WYWODU: Wywód podzielono na trzy części, tj. (i) analizę literaturową na temat kształtowania postaw przedsiębiorczych oraz tutoringu, (ii) przegląd wykorzystania spersonalizowanych metod kształcenia w szkolnictwie wyższym – studium przypadku oraz (iii) prezentację wyników badań empirycznych w trzech zaproponowanych wymiarach. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza studium przypadku WISE pozwoliła zaobserwować wśród absolwentów programu wzrost poczucia odpowiedzialności za własny rozwój, podniesioną samosterowność oraz ogólną proaktywność studentów. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Tutoring może być stosowany jako metoda kształtująca postawy przedsiębiorcze wśród studentów szkół wyższych i jako taki powinien być wykorzystywany nie tylko w kontekście przedmiotów związanych z przedsiębiorczością.

Powszechnie wiadomo, że dzieci w wieku szkolnym w większości krajów europejskich codziennie oglądają telewizję przez około 2.5 do 3 godzin. Jeśli do tego dodamy czas spędzony na słuchaniu radia, czytaniu gazet i kolorowych magazynów, „błądzeniu” po Internecie i korzystaniu z innych mediów „wolnego czasu”, to całkowity czas poświęcony mediom przez dzieci w wieku 9-15 lat należałoby oszacować na 4-6 godzin dziennie. Dla niektórych nauczycieli i rodziców, którzy zauważają, że uczniowie spędzają mniej czasu na czytaniu i odrabianiu lekcji, może to być wręcz sytuacja alarmowa. Obawiają się oni, że dzieci nie zostaną objęte zajęciami rozwijającymi sprawności społeczne, zaangażowanie w rodzinę i Kościół oraz pobudzające twórczo hobby.

Głównym celem artykułu jest opis możliwości zastosowania metody design thinking w polskiej praktyce edukacyjnej zarówno w odniesieniu do nauczania przedsiębiorczości, jak i zagadnień związanych z przedsiębiorczością akademicką, kierowanych do studentów studiów licencjackich, magisterskich i doktoranckich. Aby zrealizować niniejszy cel zastosowano metodę behawioralną oraz technikę właściwą dla tej metody, czyli obserwację uczestniczącą, mającej charakter jawny, niekontrolowany i czasowy, tj. trwającą 3 miesiące (Chodoubski 2011). Design thinking to metoda, która z jednej strony ma na celu zrozumienie, opisanie potrzeb klienta, a z drugiej strony identyfikację silnych stron potencjalnego przedsiębiorcy. Zarówno strona popytowa, jak i podażowa analizowane i modyfikowane są z perspektywy jednostkowej, a zatem behawioralnej, co ma wpłynąć na jej skuteczność i pewnego rodzaju optymalne dostosowanie do potrzeb obu stron – sprzedającego i kupującego. Metodę tę po raz pierwszy zastosowano na Uniwersytecie Stanforda oraz wśród przedsiębiorstw działających w Dolinie Krzemowej. Od 2012 roku zaczyna być wprowadzana, na razie incydentalnie, do polskiej dydaktyki i praktyki przedsiębiorczości. W artykule przedstawiono wszystkie 5 etapów tej metody z przypisaniem do nich narzędzi oraz celów. Efektem końcowym, swego rodzaju wnioskami, jest próba analizy na ile podejście i specyfika metody stosowanej w innym kontekście kulturowym jest lub może być przydatna w warunkach polskich. Innym elementem analizy będzie próba zdefiniowania kluczowych aspektów procesu design thinking dla wzmacniania postaw przedsiębiorczych, głównie w odniesieniu do nauczania przedsiębiorczości akademickiej.

Autor artykułu odpowiada na dwa podstawowe pytania: 1) Czy społeczeństwu potrzebne są uniwersytety? 2) Jakie powinny być te uniwersytety? Szukając odpowiedzi na powyższe pytania, autor przytacza poglądy wybitnych polskich intelektualistów: Kazimierza Twardowskiego, Leszka Kołakowskiego, Tadeusza Czeżowskiego, Piotra Sztompki i Barbary Skargi. Wymienieni uczeni w swoich poglądach nawiązywali do poglądów założyciela Uniwersytetu Berlińskiego Wilhelma von Humboldta. Te poglądy legły u podstaw koncepcji nowożytnego europejskiego uniwersytetu. Można też znaleźć ich odbicie w Magna Charta Universitatum Europaeum podpisanej przez rektorów uniwersytetów europejskich w 1988 roku na Uniwersytecie w Bolonii. Ta wizja uniwersytetu autonomicznego, wolnego i przekraczającego granice geograficzne, polityczne i ekonomiczne jest podzielana i przez autora artykułu. W odniesieniu do współczesnych prób zreformowania tej ważnej instytucji autor wypowiada się przeciwko koncepcji przedsiębiorczych (entrepreneurial) uniwersytetów (uwidocznionej m.in. w pracy Clarka[1]). Zdaniem autora, nie można ulegać owemu swoistemu „redukcjonizmowi” ekonomicznemu. Obok praw należnych uniwersytetowi trzeba też zwrócić uwagę na powinności, jakie ma do spełnienia. Autor zwraca uwagę, iż uniwersytet to nie tylko miejsce prowadzenia badań naukowych i dobrego nauczania studentów, ale także pracy formacyjnej z młodym pokoleniem. Kształtowanie „społeczeństwa otwartego” (open society) to szczególnie ważna powinność uniwersytetów. Idzie o wychowanie młodego pokolenia do współistnienia w Europie bez granic politycznych, bez uprzedzeń etnicznych, bez ksenofobii, ale w duchu tolerancji odmienności i do życia w demokracji. Autor zwraca też uwagę na przeciwdziałanie rozmaitym patologiom, naukowym nadużyciom, które niszczą życie uniwersyteckie. Te najbardziej dotkliwe to: plagiatowanie (plagiarism), fabrykowanie (fabrication) wyników, fałszowanie (falsification) wyników, guestwriting czy ghostwriting. Zdaniem autora należy się skupić – aby uniwersytet przetrwał i spełniał swoje fundamentalne dla rozwoju społeczeństwa zadania – na zwalczaniu tych patologii. [1] Por. B.R. Clark, Creating entrepreneurial universities. Organizational pathways of transformation, New York 1998.

Szkoła w XXI wieku nastawiona jest nie tylko na działalność dydaktyczną, ale także na kształtowanie umiejętności przydatnych w społeczeństwie opartym na wiedzy. Celem referatu jest ukazanie wagi kształtowania postawy przedsiębiorczości wśród uczniów szkół ponadgimnazjalnych w odniesieniu do aktualnych wymogów rynku pracy. W pierwszej części referatu opisano czym charakteryzuje się postawa przedsiębiorczości – jakie cechy posiada człowiek przedsiębiorczy, na czym polega kształtowanie takiej postawy oraz czemu służy takie działanie. Następnie analizowane są sposoby promowania przez szkołę postawy przedsiębiorczości u uczniów oraz jakie praktyczne umiejętności nabywają w trakcie zajęć oraz podczas uczestnictwa w życiu szkoły. W dalszej części pracy przedstawiono sposoby kształtowania postawy przedsiębiorczości, rolę nauczyciela w tym procesie oraz przedsiębiorcze podejście do kształcenia. Ważnym elementem jest wyróżnienie jakie stoją przeszkody w kształtowaniu takiej postawy – ograniczenia wynikające z programu nauczania, nieodpowiednia postawa nauczyciela w stosunku do ucznia oraz procesu nauczania, czy też marginalizacja przedmiotu przedsiębiorczość. Ostatnia cześć referatu jest poświęcona umiejętnościom aktualnie najbardziej pożądanym na rynku pracy oraz zaproponowane zostają wskazówki, dotyczące tego, w jaki sposób szkoła mogłaby efektywniej wdrażać uczniów do aktywnego uczestnictwa w nim.

Intencją pracy jest ukazanie miejsca i roli przedsiębiorczości we fran­ cuskim systemie edukacyjnym. Jeszcze do niedawna nauczanie przed­ siębiorczości zarezerwowane było jedynie dla szkolnictwa wyższego. Poprzez wprowadzony w 2004 roku w klasach gimnazjalnych moduł découverte professionnelle, postanowiono zaznajomić jego uczestników ze współczesnymi uwarunkowaniami gospodarczymi oraz przygotować ich do przyszłej aktywności zawodowej. Francję tradycyjnie zwykło się postrzegać jako państwo mało dynamiczne pod względem przedsię­ biorczości. Pragnąc przyjrzeć się tej kwestii bliżej, przeanalizowano zagadnienie uwarunkowań rozwoju przedsiębiorczości w aspekcie jej nauczania oraz regionalnego zróżnicowania postaw przedsiębiorczych Francuzów w stosunku do liczby nowo powstałych firm. Czy poczynione starania pobudziły francuskiego ducha przedsiębiorczości? W rzeczo­ nym studium wykorzystano literaturę przedmiotu oraz dane statystycz­ ne udostępnione przez francuskie instytucje naukowe: L’Agence Pour la Création d’Entreprises (APCE) oraz Institut National de la Statistique et des Études Économiques (INSEE).