Search

This research aimed to study phytocoenological characteristics of a fir-dominated community on silicate substrate at the locality of Sitnica on Manjača Mt, northwestern Bosnia and Herzegovina. This community originated from artificially forested mixed stands of fir and spruce planted in the habitat of the mountain Dinaric fir-beech forest, over a hundred years ago. With regular selective cuttings and natural regeneration, the structure shifted from even-aged to uneven-aged. In total, 18 phytocoenological relevés were made using the Braun-Blanquet method during the vegetation seasons of 2021 and 2022. Relevés were stored in Turboveg database. Ecological factors were calculated based on Ellenberg bioindicator values. Species composition was analyzed in terms of life form, geoelements and chorotypes. Our analysis indicates that collected relevés can be classified as the association Galio rotundifolii- Abietetum albae belonging to the alliance Fagion sylvaticae.

This research aimed to study phytocoenological characteristics of a fir-dominated community on silicate substrate at the locality of Sitnica on Manjača Mt, northwestern Bosnia and Herzegovina. This community originated from artificially forested mixed stands of fir and spruce planted in the habitat of the mountain Dinaric fir-beech forest, over a hundred years ago. With regular selective cuttings and natural regeneration, the structure shifted from even-aged to uneven-aged. In total, 18 phytocoenological relevés were made using the Braun-Blanquet method during the vegetation seasons of 2021 and 2022. Relevés were stored in Turboveg database. Ecological factors were calculated based on Ellenberg bioindicator values. Species composition was analyzed in terms of life form, geoelements and chorotypes. Our analysis indicates that collected relevés can be classified as the association Galio rotundifolii- Abietetum albae belonging to the alliance Fagion sylvaticae.

This research aimed to study phytocoenological characteristics of a fir-dominated community on silicate substrate at the locality of Sitnica on Manjača Mt, northwestern Bosnia and Herzegovina. This community originated from artificially forested mixed stands of fir and spruce planted in the habitat of the mountain Dinaric fir-beech forest, over a hundred years ago. With regular selective cuttings and natural regeneration, the structure shifted from even-aged to uneven-aged. In total, 18 phytocoenological relevés were made using the Braun-Blanquet method during the vegetation seasons of 2021 and 2022. Relevés were stored in Turboveg database. Ecological factors were calculated based on Ellenberg bioindicator values. Species composition was analyzed in terms of life form, geoelements and chorotypes. Our analysis indicates that collected relevés can be classified as the association Galio rotundifolii- Abietetum albae belonging to the alliance Fagion sylvaticae.

U radu je prikazano 13 novih nalazišta crnjuše (Erica carnea L.) u Bosni i Hercegovini (BiH). Prikupljeni su svi literaturni navodi za ovu vrstu u BiH i zajedno sa novim nalazištima prikazani na MGRS mreži kvadrata veličine 10x10 km. Podaci su prikazani posebno za svaki tip geološke podloge: dolomiti, serpentiniti, krečnjaci, silikati i posebno visokoplaninski karbonati. Prikazan je i raspon visina nalazišta za pojedine grupe geoloških podloga. Pored novih nalazišta na dolomitnim i silikatnim staništima, u radu se skreće pažnja na nalazišta crnjuše u krečnjačkim kanjonima Vrbasa, Bistrice i Drine, što predstavlja i novo stanište ove vrste u BiH, koje je u radu detaljnije opisano.

U radu je prikazano 13 novih nalazišta crnjuše (Erica carnea L.) u Bosni i Hercegovini (BiH). Prikupljeni su svi literaturni navodi za ovu vrstu u BiH i zajedno sa novim nalazištima prikazani na MGRS mreži kvadrata veličine 10x10 km. Podaci su prikazani posebno za svaki tip geološke podloge: dolomiti, serpentiniti, krečnjaci, silikati i posebno visokoplaninski karbonati. Prikazan je i raspon visina nalazišta za pojedine grupe geoloških podloga. Pored novih nalazišta na dolomitnim i silikatnim staništima, u radu se skreće pažnja na nalazišta crnjuše u krečnjačkim kanjonima Vrbasa, Bistrice i Drine, što predstavlja i novo stanište ove vrste u BiH, koje je u radu detaljnije opisano.

U radu je prikazano 13 novih nalazišta crnjuše (Erica carnea L.) u Bosni i Hercegovini (BiH). Prikupljeni su svi literaturni navodi za ovu vrstu u BiH i zajedno sa novim nalazištima prikazani na MGRS mreži kvadrata veličine 10x10 km. Podaci su prikazani posebno za svaki tip geološke podloge: dolomiti, serpentiniti, krečnjaci, silikati i posebno visokoplaninski karbonati. Prikazan je i raspon visina nalazišta za pojedine grupe geoloških podloga. Pored novih nalazišta na dolomitnim i silikatnim staništima, u radu se skreće pažnja na nalazišta crnjuše u krečnjačkim kanjonima Vrbasa, Bistrice i Drine, što predstavlja i novo stanište ove vrste u BiH, koje je u radu detaljnije opisano.

Rad obrađuje šumsku vegetaciju potencijalnog Natura 2000 područja „Trešnjik” na Starčevici kod Banje Luke. Iako područje leži nadomak glavnog grada Republike Srpske, šumska vegetacija do sada nije bila istraživana. Istraživanje je ukazalo na veliki diverzitet šumskih staništa na relativno malom prostoru. Utvrđeno je ukupno sedam stanišnih tipova, klasifikovanih u dvije ekološki i floristički jasno definisane grupe: (i) Grupa stanišnih tipova bukovih šuma: (1) stanišni tip Athyrium filix-femina-Fagus sylvatica (čiste šume bukve); (2) stanišni tip Fagus sylvatica-Tilia tomentosa (šume bukve i srebrnolisne lipe); (3) stanišni tip Quercus petraea-Tilia tomentosa (degradacija prethodnog tipa, sa dominacijom lipe); (ii) Grupa stanišnih tipova kitnjakovih šuma: (4) stanišni tip Carpinus betulus-Quercus petraea (klimatogena šuma kitnjaka i graba); (5) stanišni tip Vaccinium myrtillus-Quercus petraea (acidofilna kitnjakova šuma); (6) stanišni tip Carpinus orientalis-Quercus petraea (termofilne kitnjakove šume); (7) stanišni tip Fraxinus ornus-Carpinus orientalis (šikare bjelograbića i crnog jasena).

Rad obrađuje šumsku vegetaciju potencijalnog Natura 2000 područja „Trešnjik” na Starčevici kod Banje Luke. Iako područje leži nadomak glavnog grada Republike Srpske, šumska vegetacija do sada nije bila istraživana. Istraživanje je ukazalo na veliki diverzitet šumskih staništa na relativno malom prostoru. Utvrđeno je ukupno sedam stanišnih tipova, klasifikovanih u dvije ekološki i floristički jasno definisane grupe: (i) Grupa stanišnih tipova bukovih šuma: (1) stanišni tip Athyrium filix-femina-Fagus sylvatica (čiste šume bukve); (2) stanišni tip Fagus sylvatica-Tilia tomentosa (šume bukve i srebrnolisne lipe); (3) stanišni tip Quercus petraea-Tilia tomentosa (degradacija prethodnog tipa, sa dominacijom lipe); (ii) Grupa stanišnih tipova kitnjakovih šuma: (4) stanišni tip Carpinus betulus-Quercus petraea (klimatogena šuma kitnjaka i graba); (5) stanišni tip Vaccinium myrtillus-Quercus petraea (acidofilna kitnjakova šuma); (6) stanišni tip Carpinus orientalis-Quercus petraea (termofilne kitnjakove šume); (7) stanišni tip Fraxinus ornus-Carpinus orientalis (šikare bjelograbića i crnog jasena).

Rad obrađuje šumsku vegetaciju potencijalnog Natura 2000 područja „Trešnjik” na Starčevici kod Banje Luke. Iako područje leži nadomak glavnog grada Republike Srpske, šumska vegetacija do sada nije bila istraživana. Istraživanje je ukazalo na veliki diverzitet šumskih staništa na relativno malom prostoru. Utvrđeno je ukupno sedam stanišnih tipova, klasifikovanih u dvije ekološki i floristički jasno definisane grupe: (i) Grupa stanišnih tipova bukovih šuma: (1) stanišni tip Athyrium filix-femina-Fagus sylvatica (čiste šume bukve); (2) stanišni tip Fagus sylvatica-Tilia tomentosa (šume bukve i srebrnolisne lipe); (3) stanišni tip Quercus petraea-Tilia tomentosa (degradacija prethodnog tipa, sa dominacijom lipe); (ii) Grupa stanišnih tipova kitnjakovih šuma: (4) stanišni tip Carpinus betulus-Quercus petraea (klimatogena šuma kitnjaka i graba); (5) stanišni tip Vaccinium myrtillus-Quercus petraea (acidofilna kitnjakova šuma); (6) stanišni tip Carpinus orientalis-Quercus petraea (termofilne kitnjakove šume); (7) stanišni tip Fraxinus ornus-Carpinus orientalis (šikare bjelograbića i crnog jasena).

U radu je sistematski prikazana flora planine Klekovača u zapadnoj Bosni i Hercegovini na osnovu objedinjenih višegodišnjih istraživanja autora i dostupne te kritički obrađene literaturne građe. Osim prikupljanja i obrade ovih podataka važan dio metodologije istraživanja sastojao se u rekonstrukciji puteva svih botaničara i fitocenologa, koji su od kraja 19. vijeka istraživali ovu planinu i ostavili pisanu dokumentaciju. Na ukupno 174 lokaliteta, na kojima je bilježena flora i sakupljen obilan herbarski materijal, utvrđeno je da vaskularna flora planine Klekovače na prikazanom obuhvatu broji 812 taksona do nivoa podvrste, svrstanih u 97 familija. Od ukupnog broja taksona 503 je bilo od ranije poznato iz literature, od čega 21 nije potvrđeno, dok je 309 prvi put registrovano za područje Klekovače. Vrsta Glyceria striata (Lam.) Hitchc. navodi se kao nova pridošlica u flori Bosne i Hercegovine, dok je za vrstu Monarda didyma L. prvi put registrovano da se subspontano širi na teritoriji Balkanskog poluostrva. Za svaki zabilježeni takson navedeni su svi lokaliteti sa koordinatama. Posebna pažnja posvećena je problematici taksonomije nekih kompleksnih rodova (Aconitum, Campanula, Eleocharis, Festuca, Heliosperma i Potentilla), kao i najznačajnijim rijetkim i ugroženim biljnim vrstama.

U radu je sistematski prikazana flora planine Klekovača u zapadnoj Bosni i Hercegovini na osnovu objedinjenih višegodišnjih istraživanja autora i dostupne te kritički obrađene literaturne građe. Osim prikupljanja i obrade ovih podataka važan dio metodologije istraživanja sastojao se u rekonstrukciji puteva svih botaničara i fitocenologa, koji su od kraja 19. vijeka istraživali ovu planinu i ostavili pisanu dokumentaciju. Na ukupno 174 lokaliteta, na kojima je bilježena flora i sakupljen obilan herbarski materijal, utvrđeno je da vaskularna flora planine Klekovače na prikazanom obuhvatu broji 812 taksona do nivoa podvrste, svrstanih u 97 familija. Od ukupnog broja taksona 503 je bilo od ranije poznato iz literature, od čega 21 nije potvrđeno, dok je 309 prvi put registrovano za područje Klekovače. Vrsta Glyceria striata (Lam.) Hitchc. navodi se kao nova pridošlica u flori Bosne i Hercegovine, dok je za vrstu Monarda didyma L. prvi put registrovano da se subspontano širi na teritoriji Balkanskog poluostrva. Za svaki zabilježeni takson navedeni su svi lokaliteti sa koordinatama. Posebna pažnja posvećena je problematici taksonomije nekih kompleksnih rodova (Aconitum, Campanula, Eleocharis, Festuca, Heliosperma i Potentilla), kao i najznačajnijim rijetkim i ugroženim biljnim vrstama.

U radu je sistematski prikazana flora planine Klekovača u zapadnoj Bosni i Hercegovini na osnovu objedinjenih višegodišnjih istraživanja autora i dostupne te kritički obrađene literaturne građe. Osim prikupljanja i obrade ovih podataka važan dio metodologije istraživanja sastojao se u rekonstrukciji puteva svih botaničara i fitocenologa, koji su od kraja 19. vijeka istraživali ovu planinu i ostavili pisanu dokumentaciju. Na ukupno 174 lokaliteta, na kojima je bilježena flora i sakupljen obilan herbarski materijal, utvrđeno je da vaskularna flora planine Klekovače na prikazanom obuhvatu broji 812 taksona do nivoa podvrste, svrstanih u 97 familija. Od ukupnog broja taksona 503 je bilo od ranije poznato iz literature, od čega 21 nije potvrđeno, dok je 309 prvi put registrovano za područje Klekovače. Vrsta Glyceria striata (Lam.) Hitchc. navodi se kao nova pridošlica u flori Bosne i Hercegovine, dok je za vrstu Monarda didyma L. prvi put registrovano da se subspontano širi na teritoriji Balkanskog poluostrva. Za svaki zabilježeni takson navedeni su svi lokaliteti sa koordinatama. Posebna pažnja posvećena je problematici taksonomije nekih kompleksnih rodova (Aconitum, Campanula, Eleocharis, Festuca, Heliosperma i Potentilla), kao i najznačajnijim rijetkim i ugroženim biljnim vrstama.

Kroz primjere iz grada Trebinja, čija je zelenilo na javnim površinama 2008. god. skoro potpuno snimlјeno, autori daju model izgradnje GIS-baze jednog grada. Postupak izgradnje ide kroz faze: kartografske osnove, terenska snimanja, alfanumerička i kartografska obrada, a struktura baze je zasnovana na nivou arborikulturne jedinice. Nivoi prostorne organizacije su u osnovi kvartovi, blokovi, objekti i polјa, za dominantne mnogougaone površine. Linijski poligoni koriste nešto drugačiju šemu i riječnik: aleje, strane, potezi. Suština problema izgradnje baze je u obimnim početnim terenskim podacima, prikuplјenim u kratkom roku.

Kroz primjere iz grada Trebinja, čija je zelenilo na javnim površinama 2008. god. skoro potpuno snimlјeno, autori daju model izgradnje GIS-baze jednog grada. Postupak izgradnje ide kroz faze: kartografske osnove, terenska snimanja, alfanumerička i kartografska obrada, a struktura baze je zasnovana na nivou arborikulturne jedinice. Nivoi prostorne organizacije su u osnovi kvartovi, blokovi, objekti i polјa, za dominantne mnogougaone površine. Linijski poligoni koriste nešto drugačiju šemu i riječnik: aleje, strane, potezi. Suština problema izgradnje baze je u obimnim početnim terenskim podacima, prikuplјenim u kratkom roku.

Kroz primjere iz grada Trebinja, čija je zelenilo na javnim površinama 2008. god. skoro potpuno snimlјeno, autori daju model izgradnje GIS-baze jednog grada. Postupak izgradnje ide kroz faze: kartografske osnove, terenska snimanja, alfanumerička i kartografska obrada, a struktura baze je zasnovana na nivou arborikulturne jedinice. Nivoi prostorne organizacije su u osnovi kvartovi, blokovi, objekti i polјa, za dominantne mnogougaone površine. Linijski poligoni koriste nešto drugačiju šemu i riječnik: aleje, strane, potezi. Suština problema izgradnje baze je u obimnim početnim terenskim podacima, prikuplјenim u kratkom roku.

The paper shows the distribution of autochthonous dendro-species in the Management unit „Ozren“ of the Forest office „Petrovo“ in the northern Bosnia. Species were mapped using the GIS technology, with the square network 1x1 km, which was laid into the National Cartesian coordinate system, in zone 6. In the total of 109 squares, 93 species of trees and shrubs were recorded. Using the GIS software the spatial database was made, which as the main output gave the distribution maps of those species in the research area. This work should contribute to the knowledge of the horology of dendrospecies in Bosnia and Herzegovina, as well as to start the unique database, which would, using the method proposed, be filled up by data on distribution of dendro-species in this country.

The paper shows the distribution of autochthonous dendro-species in the Management unit „Ozren“ of the Forest office „Petrovo“ in the northern Bosnia. Species were mapped using the GIS technology, with the square network 1x1 km, which was laid into the National Cartesian coordinate system, in zone 6. In the total of 109 squares, 93 species of trees and shrubs were recorded. Using the GIS software the spatial database was made, which as the main output gave the distribution maps of those species in the research area. This work should contribute to the knowledge of the horology of dendrospecies in Bosnia and Herzegovina, as well as to start the unique database, which would, using the method proposed, be filled up by data on distribution of dendro-species in this country.

The paper shows the distribution of autochthonous dendro-species in the Management unit „Ozren“ of the Forest office „Petrovo“ in the northern Bosnia. Species were mapped using the GIS technology, with the square network 1x1 km, which was laid into the National Cartesian coordinate system, in zone 6. In the total of 109 squares, 93 species of trees and shrubs were recorded. Using the GIS software the spatial database was made, which as the main output gave the distribution maps of those species in the research area. This work should contribute to the knowledge of the horology of dendrospecies in Bosnia and Herzegovina, as well as to start the unique database, which would, using the method proposed, be filled up by data on distribution of dendro-species in this country.

Klimatogena šuma zapadnog Balkana kitnjaka i graba jedna je od prvoopisanih i relativno dobro istraženih zajednica. Gledanja pojedinih škola i autora na sintaksonomiju, unutrašnju varijabilnost i sindinamiku ove fitocenoze, međutim, značajno se razlikuju, kao i tehnički detalјi metodika. Zbog toga je predložena i ilustrovana standardizacija metodike izrade fitocenološkog snimka i tabele. Međusobno poređenje snimaka iz Trapiske šume nadomak Banjaluke, kao i poređenje sa drugim tabelama sličnih zajednica, baca novo svjetlo na ove fitocenološke teme.

Klimatogena šuma zapadnog Balkana kitnjaka i graba jedna je od prvoopisanih i relativno dobro istraženih zajednica. Gledanja pojedinih škola i autora na sintaksonomiju, unutrašnju varijabilnost i sindinamiku ove fitocenoze, međutim, značajno se razlikuju, kao i tehnički detalјi metodika. Zbog toga je predložena i ilustrovana standardizacija metodike izrade fitocenološkog snimka i tabele. Međusobno poređenje snimaka iz Trapiske šume nadomak Banjaluke, kao i poređenje sa drugim tabelama sličnih zajednica, baca novo svjetlo na ove fitocenološke teme.

Klimatogena šuma zapadnog Balkana kitnjaka i graba jedna je od prvoopisanih i relativno dobro istraženih zajednica. Gledanja pojedinih škola i autora na sintaksonomiju, unutrašnju varijabilnost i sindinamiku ove fitocenoze, međutim, značajno se razlikuju, kao i tehnički detalјi metodika. Zbog toga je predložena i ilustrovana standardizacija metodike izrade fitocenološkog snimka i tabele. Međusobno poređenje snimaka iz Trapiske šume nadomak Banjaluke, kao i poređenje sa drugim tabelama sličnih zajednica, baca novo svjetlo na ove fitocenološke teme.

U prilogu se govori o poslјedicama narušavanja prirodnih ekosistema i značaju zaštićenih objekata prirode uopšte, te rezultatima dvogodišnjeg rada na projektu “Mreža zaštićenih objekata prirode u Republici Srpskoj”. Dat je kratak osvrt na neke od ranijih klasifikacija objekata prirode pod zaštitom i prikazana nova klasifikacija, urađena za potrebe Projekta.

U prilogu se govori o poslјedicama narušavanja prirodnih ekosistema i značaju zaštićenih objekata prirode uopšte, te rezultatima dvogodišnjeg rada na projektu “Mreža zaštićenih objekata prirode u Republici Srpskoj”. Dat je kratak osvrt na neke od ranijih klasifikacija objekata prirode pod zaštitom i prikazana nova klasifikacija, urađena za potrebe Projekta.

U prilogu se govori o poslјedicama narušavanja prirodnih ekosistema i značaju zaštićenih objekata prirode uopšte, te rezultatima dvogodišnjeg rada na projektu “Mreža zaštićenih objekata prirode u Republici Srpskoj”. Dat je kratak osvrt na neke od ranijih klasifikacija objekata prirode pod zaštitom i prikazana nova klasifikacija, urađena za potrebe Projekta.

U radu se navode nova nalazišta vrste Eranthis hyemalis (L.) Salisb., koja na prijedlogu bilјnih vrsta za Crvenu knjigu Bosne i Hercegovine ima status vjerovatno iščezle vrste. Utvrđena su četiri nova nalazišta na kojima ova vrsta raste u većim ili manjim populacijama. U radu je dat prijedlog novog statusa vrste na listi za crvenu knjigu Bosne i Hercegovine.

U radu se navode nova nalazišta vrste Eranthis hyemalis (L.) Salisb., koja na prijedlogu bilјnih vrsta za Crvenu knjigu Bosne i Hercegovine ima status vjerovatno iščezle vrste. Utvrđena su četiri nova nalazišta na kojima ova vrsta raste u većim ili manjim populacijama. U radu je dat prijedlog novog statusa vrste na listi za crvenu knjigu Bosne i Hercegovine.

U radu se navode nova nalazišta vrste Eranthis hyemalis (L.) Salisb., koja na prijedlogu bilјnih vrsta za Crvenu knjigu Bosne i Hercegovine ima status vjerovatno iščezle vrste. Utvrđena su četiri nova nalazišta na kojima ova vrsta raste u većim ili manjim populacijama. U radu je dat prijedlog novog statusa vrste na listi za crvenu knjigu Bosne i Hercegovine.

Rad prezentuje brojnost samoniklih vrsta šumskog voća u Trapiskoj šumi kod Banjaluke kroz aspekt mogućnosti njihovog kalemljenja in situ. Podaci su dobijeni sistematskim uzorkom i sopstvenim metodom. Brojnost je iskazana preko ukupnog broja stabala(ca) određene vrste, broja kalem-stabala, kalem-grančica i kalem-podloga, po vrstama drveća i gazdinskim klasama. Konstatovano je jedanaest vrsta voćkarica, različitog stepena brojnosti, što je prikazano na karti. Na kraju je ukazano na perspektive u korišćenju divljih generativnih podloga voćaka. Sintetski karakter šume koja je istovremeno i voćnjak i park na zanimljiv način isprepliće oblasti uređivanja šuma, voćarstva i pejzažne arhitekture.

Rad prezentuje brojnost samoniklih vrsta šumskog voća u Trapiskoj šumi kod Banjaluke kroz aspekt mogućnosti njihovog kalemljenja in situ. Podaci su dobijeni sistematskim uzorkom i sopstvenim metodom. Brojnost je iskazana preko ukupnog broja stabala(ca) određene vrste, broja kalem-stabala, kalem-grančica i kalem-podloga, po vrstama drveća i gazdinskim klasama. Konstatovano je jedanaest vrsta voćkarica, različitog stepena brojnosti, što je prikazano na karti. Na kraju je ukazano na perspektive u korišćenju divljih generativnih podloga voćaka. Sintetski karakter šume koja je istovremeno i voćnjak i park na zanimljiv način isprepliće oblasti uređivanja šuma, voćarstva i pejzažne arhitekture.

Rad prezentuje brojnost samoniklih vrsta šumskog voća u Trapiskoj šumi kod Banjaluke kroz aspekt mogućnosti njihovog kalemljenja in situ. Podaci su dobijeni sistematskim uzorkom i sopstvenim metodom. Brojnost je iskazana preko ukupnog broja stabala(ca) određene vrste, broja kalem-stabala, kalem-grančica i kalem-podloga, po vrstama drveća i gazdinskim klasama. Konstatovano je jedanaest vrsta voćkarica, različitog stepena brojnosti, što je prikazano na karti. Na kraju je ukazano na perspektive u korišćenju divljih generativnih podloga voćaka. Sintetski karakter šume koja je istovremeno i voćnjak i park na zanimljiv način isprepliće oblasti uređivanja šuma, voćarstva i pejzažne arhitekture.

Rad prezentuje brojnost samoniklih vrsta šumskog voća u Trapiskoj šumi kod Banjaluke kroz aspekt mogućnosti njihovog kalemljenja in situ. Podaci su dobijeni sistematskim uzorkom i sopstvenim metodom. Brojnost je iskazana preko ukupnog broja stabala(ca) određene vrste, broja kalem-stabala, kalem-grančica i kalem-podloga, po vrstama drveća i gazdinskim klasama. Konstatovano je jedanaest vrsta voćkarica, različitog stepena brojnosti, što je prikazano na karti. Na kraju je ukazano na perspektive u korišćenju divljih generativnih podloga voćaka. Sintetski karakter šume koja je istovremeno i voćnjak i park na zanimljiv način isprepliće oblasti uređivanja šuma, voćarstva i pejzažne arhitekture.