Search

The paper presents the investigation of slaugher results, i.e. meat production results, in 96 kids of the domestic Balkan goat (4 herds, 24 animals per herd, 50:50 sex ratio), slaughtered at 90 days of age to determine the differences between the herds investigated and sexes (male kids vs. female ones), pertaining to the quantitative characteristics of meat. The average warm carcass dressing percentage including the head and offal for kids from all the herds investigated was 58.19%. The differences established for dressing percentage, warm, cold, and cold with and without head and offal, between the herds investigated and sexes were not statistically significant (P>0,05). Established differences between linear measurements for kid carcass halves, were statistically significant (P (lt) 0,01) between herds, whereas pertaining to the sex of kids, they were significant on both levels((P (lt) 0,01and P (lt) 0,05)., Proizvodnja kozjeg mesa u svetu, iako je četiri puta manja od proizvodnje mesa ovaca, ima veliki značaj za mnoge zemlje, a naročito za zemlje Azije, Afrike i Južne Amerike. U zemljama Evropske zajednice je proizvodnja kozjeg mesa od znatno manjeg značaja i obima, a naročito u zemljama gde se gaje mlečne rase koza i u kojima je meso prateći proizvod. Mada će i u našim uslovima osnovni proizvod koza biti, uglavnom, mleko, proizvodnja mesa se ne sme zanemariti . Treba pravilno iskoristiti visoku potencijalnu mogućnost koza za dobru plodnost. Ova sposobnost koza može jako dobro da se iskoristi pri dvokratnom jarenju, i to tamo gde je proizvodnja jarećeg mesa rentabilnija od proizvodnje mleka i gde je iz bilo kojih razloga smanjen interes za proizvodnju mleka, ili pak nema uslova za organizovano unovčavanje većih količina mleka, niti za njegovu preradu. U radu su prikazani rezultati ispitivanja uticaja ishrane na klanične rezultate tj. proizvodnju mesa kod 96 jaradi domaće balkanske koze (4 stada, po 24 jaradi u svakom stadu i odnosom polova 50:50), koja su zaklana u uzrastu od 90 dana u cilju utvrdjivanja razlika između ispitivanih stada koza i polne pripadnosti jaradi (muška i ženska grla). Prosečan randman toplog trupa sa glavom i iznutricama kod jaradi svih ispitivanih stada iznosi 58,19%. Razlike koje su utvrdjene u masi toplog i hladnog trupa sa i bez glave i iznutrica, bile su statistički značajne (P (lt) 0,01) između ispitivanih stada, dok su te razlike u odnosu na polnu pripadnost (muška i ženska grla) bile izražene na nivou P (lt) 0,05. Rezultati analize varijante pokazuju da su evidentirane razlike između utvrdjenih linearnih mera na polutkama jaradi, bile statistički signifikantne (P (lt) 0,01) među stadima, dok su u odnosu na polnu pripadnost jaradi one bile značajne na oba nivoa (P (lt) 0,01 i P (lt) 0,05).

The paper presents the investigation of slaugher results, i.e. meat production results, in 96 kids of the domestic Balkan goat (4 herds, 24 animals per herd, 50:50 sex ratio), slaughtered at 90 days of age to determine the differences between the herds investigated and sexes (male kids vs. female ones), pertaining to the quantitative characteristics of meat. The average warm carcass dressing percentage including the head and offal for kids from all the herds investigated was 58.19%. The differences established for dressing percentage, warm, cold, and cold with and without head and offal, between the herds investigated and sexes were not statistically significant (P>0,05). Established differences between linear measurements for kid carcass halves, were statistically significant (P (lt) 0,01) between herds, whereas pertaining to the sex of kids, they were significant on both levels((P (lt) 0,01and P (lt) 0,05)., Proizvodnja kozjeg mesa u svetu, iako je četiri puta manja od proizvodnje mesa ovaca, ima veliki značaj za mnoge zemlje, a naročito za zemlje Azije, Afrike i Južne Amerike. U zemljama Evropske zajednice je proizvodnja kozjeg mesa od znatno manjeg značaja i obima, a naročito u zemljama gde se gaje mlečne rase koza i u kojima je meso prateći proizvod. Mada će i u našim uslovima osnovni proizvod koza biti, uglavnom, mleko, proizvodnja mesa se ne sme zanemariti . Treba pravilno iskoristiti visoku potencijalnu mogućnost koza za dobru plodnost. Ova sposobnost koza može jako dobro da se iskoristi pri dvokratnom jarenju, i to tamo gde je proizvodnja jarećeg mesa rentabilnija od proizvodnje mleka i gde je iz bilo kojih razloga smanjen interes za proizvodnju mleka, ili pak nema uslova za organizovano unovčavanje većih količina mleka, niti za njegovu preradu. U radu su prikazani rezultati ispitivanja uticaja ishrane na klanične rezultate tj. proizvodnju mesa kod 96 jaradi domaće balkanske koze (4 stada, po 24 jaradi u svakom stadu i odnosom polova 50:50), koja su zaklana u uzrastu od 90 dana u cilju utvrdjivanja razlika između ispitivanih stada koza i polne pripadnosti jaradi (muška i ženska grla). Prosečan randman toplog trupa sa glavom i iznutricama kod jaradi svih ispitivanih stada iznosi 58,19%. Razlike koje su utvrdjene u masi toplog i hladnog trupa sa i bez glave i iznutrica, bile su statistički značajne (P (lt) 0,01) između ispitivanih stada, dok su te razlike u odnosu na polnu pripadnost (muška i ženska grla) bile izražene na nivou P (lt) 0,05. Rezultati analize varijante pokazuju da su evidentirane razlike između utvrdjenih linearnih mera na polutkama jaradi, bile statistički signifikantne (P (lt) 0,01) među stadima, dok su u odnosu na polnu pripadnost jaradi one bile značajne na oba nivoa (P (lt) 0,01 i P (lt) 0,05).

Investigations were carried out on three groups of kids of Serbian White breed as follows: group of lighter kids, average body mass at slaughtering 12,65 kg (8,8 - 15,0 kg) and average age of 70 days; group of medium heavy kids, body mass of 17,61 kg (15,1 - 20,0 kg) and average age of 97 days, and group of heavy kids, body mass prior to slaughtering of 22,70 kg (20,1 - 25,7 kg) and average age of 129 days. Objective of this research was to determine the meat yield (dressing percentage) and share of some slaughtering products in the mass prior to slaughtering and share of giblets in the mass of chilled carcass. It was established that heavier kids have lower dressing percentage (55,01%) compared to lighter (57,21%) and medium heavy kids (58, 21%), more favorable conformation evaluation (4,22 points in heavier, 3,77 points in medium heavy and 3,52 points in lighter kids), better covering of carcass with fat tissue (3,71 points in heavier, 3,66 points in medium heavy and 3,32 points in lighter kids) and better evaluation of the meat color (4,78 points in heavier, 4,66 points in medium heavy and 3,79 points in lighter kids). Share of edible giblets/offal (pre-stomach, small intestines, mesentherium) in the mass of carcass prior to slaughtering was higher in lighter kids (6,45%) compared to medium heavy (5,83%) and heavy kids (6,15%). Share of giblets/offal in chilled carcass was the lowest (15,91%) in heavy kids, slightly higher (17,16%) in medium heavy and the highest in lighter kids (18,86%)., Ispitivanja su obavljena na tri grupe jaradi srpske bele koze i to: lakših, prosečne telesne mase pri klanju 12,654 kg (8,8 - 15,0 kg) i prosečnog uzrasta od 70 dana; srednje teških telesne mase 17,61 kg (15,1 - 20,0 kg) i prosečnog uzrasta 97 dana i teških telesne mase pred klanje 22,70 kg (20,1 - 25,7 kg) i prosečnog uzrasta 129 dana. Cilj ovih ispitivanja bio je da se utvrdi prinos mesa (randman) i udeo nekih pratećih proizvoda klanja u masi pred klanje i udeo iznutrica u masi ohlađenog trupa. Utvrđeno je da teža jarad imaju manji randman (55,01%) u odnosu na lakše (57,21%) i srednje teške (58, 21%), povoljniju ocenu konformacije (4,22 poena u težih, 3,77 poena u srednje teških i 3,52 poena u lakših), bolju prekrivenost trupa masnim tkivom (3,71 poena u težih, 3,66 poena u srednje teških i 3,32 poena u lakih) i bolju ocenu boje mesa (4,78 poena u teških, 4,66 poena u srednje teških i 3,79 poena u lakših). Udeo jestivih iznutrica (predželudac, tanka creva, opornjak) u masi trupa pred klanje je veći u lakih jaradi (4,45%) u poređenju sa srednje teškim (5,83%) i teškim jaradima (6,15%). Udeo iznutrica u ohlađenom trupu je najmanji (15,91%) u teških, nešto veći (17,16%) u srednje teških i najveći (18,86%) u lakih jaradi.

Investigations were carried out on three groups of kids of Serbian White breed as follows: group of lighter kids, average body mass at slaughtering 12,65 kg (8,8 - 15,0 kg) and average age of 70 days; group of medium heavy kids, body mass of 17,61 kg (15,1 - 20,0 kg) and average age of 97 days, and group of heavy kids, body mass prior to slaughtering of 22,70 kg (20,1 - 25,7 kg) and average age of 129 days. Objective of this research was to determine the meat yield (dressing percentage) and share of some slaughtering products in the mass prior to slaughtering and share of giblets in the mass of chilled carcass. It was established that heavier kids have lower dressing percentage (55,01%) compared to lighter (57,21%) and medium heavy kids (58, 21%), more favorable conformation evaluation (4,22 points in heavier, 3,77 points in medium heavy and 3,52 points in lighter kids), better covering of carcass with fat tissue (3,71 points in heavier, 3,66 points in medium heavy and 3,32 points in lighter kids) and better evaluation of the meat color (4,78 points in heavier, 4,66 points in medium heavy and 3,79 points in lighter kids). Share of edible giblets/offal (pre-stomach, small intestines, mesentherium) in the mass of carcass prior to slaughtering was higher in lighter kids (6,45%) compared to medium heavy (5,83%) and heavy kids (6,15%). Share of giblets/offal in chilled carcass was the lowest (15,91%) in heavy kids, slightly higher (17,16%) in medium heavy and the highest in lighter kids (18,86%)., Ispitivanja su obavljena na tri grupe jaradi srpske bele koze i to: lakših, prosečne telesne mase pri klanju 12,654 kg (8,8 - 15,0 kg) i prosečnog uzrasta od 70 dana; srednje teških telesne mase 17,61 kg (15,1 - 20,0 kg) i prosečnog uzrasta 97 dana i teških telesne mase pred klanje 22,70 kg (20,1 - 25,7 kg) i prosečnog uzrasta 129 dana. Cilj ovih ispitivanja bio je da se utvrdi prinos mesa (randman) i udeo nekih pratećih proizvoda klanja u masi pred klanje i udeo iznutrica u masi ohlađenog trupa. Utvrđeno je da teža jarad imaju manji randman (55,01%) u odnosu na lakše (57,21%) i srednje teške (58, 21%), povoljniju ocenu konformacije (4,22 poena u težih, 3,77 poena u srednje teških i 3,52 poena u lakših), bolju prekrivenost trupa masnim tkivom (3,71 poena u težih, 3,66 poena u srednje teških i 3,32 poena u lakih) i bolju ocenu boje mesa (4,78 poena u teških, 4,66 poena u srednje teških i 3,79 poena u lakših). Udeo jestivih iznutrica (predželudac, tanka creva, opornjak) u masi trupa pred klanje je veći u lakih jaradi (4,45%) u poređenju sa srednje teškim (5,83%) i teškim jaradima (6,15%). Udeo iznutrica u ohlađenom trupu je najmanji (15,91%) u teških, nešto veći (17,16%) u srednje teških i najveći (18,86%) u lakih jaradi.