Search

Background/Aim. Previous studies on medical students' subjective perception of health and health-related quality of life (HRQoL) showed inconclusive results. Moreover, there are no published studies to compare HRQoL of medical students to non-medical university students. The aim of the study was to assess subjective perception of health-related quality of life (HRQoL) in medical students' sample, to compare it with non-medical university stu-dents and to ascertain predictors of better perception of HRQoL in medical students. Methods. Scores of all domains on the Mental and Physical Component Summary subscales and total score of the Short Form Health Survey (SF-36), used for assessment of HRQoL in samples of 561 medical and 332 non-medical university students were assessed and compared. In addition, linear regression to identify predictors of better perception of mental and physical components of HRQoL and overall HRQoL in the sample of medical students was used. The dependant variables were subscores and total score with the SF- 36, and independent variables were certain sociodemographic and academic characteristics of the students. Results. Medical students had statistically significantly higher scores on the Mental Component Summary and total SF-36 score compared to non-medical students. Linear regression analysis demonstrated that higher scores of Physical Component Summary were associated with age, male sex and the year of studies. The Mental Component Summary were associated with age, male sex, the year of studies and marital status. The total SF-36 score was associated with age, male sex and the year of studies. Conclusion. Medical students perceive their health much better than other university students do, but female, older and second grade medical students have worse perception of their HRQoL. Those points should be potential target areas for specific prevention and treatment in order to achieve better HRQoL., Uvod/Cilj. Dosadašnje studije subjektivne percepcije zdravlja i kvaliteta života povezanog sa zdravstvenim stanjem (HRQoL) studenata medicine pokazale su kontradiktorne rezultate. Štaviše, ne postoje objavljene studije koje su poredile HRQoL studenata medicine i studenata ne- medicinskih fakulteta. Cilj ove studije bio je da se proceni subjektivna percepcija HRQoL na uzorku studenata medicine, da se uporedi sa percepcijom HRQoL studenata ne- medicinskih fakulteta i da se utvrde prediktori bolje percepcije HRQoL kod studenata medicine. Metode. Uzorak za istraživanje obuhvatio je 561 studenta medicine i 332 studenta ne-medicinskih fakulteta Univerziteta u Beogradu. Istraživanje je obavljeno uz pomoć Short Form Health Survey (SF-36) upitnika koji procenjuje mentalnu i fizičku komponentu, kao i ukupan skor subjektivne procene kvaliteta života vezanog za zdravstveno stanje. Upoređeni su skorovi sa zbirne skale i supskala dve grupe studenata. Pored toga, korišćena je i linearna regresija da bi se procenili prediktori boljeg sagledavanja ukupnog skora i mentalne i fizičke komponente HRQoL na uzorku studenata medicine. Zavisne varijable bile su supskorovi i ukupan skor sa SF- 36 upitnika, a nezavisne varijable sociodemografske i akademske karakteristike ispitanika. Rezultati. Studenti medicine imali su statistički značajno više skorove na supskali mentalnog zdravlja i na ukupnom skoru SF-36 upitnika u odnosu na studente ne-medicinskih fakulteta. Linearna regresija pokazala je da su viši skorovi fizičke komponente povezani sa godinama starosti, muškim polom i godinom studija; viši skorovi mentalne komponente povezani sa godinama starosti, muškim polom, godinom studija i bračnim statusom. Ukupan SF-36 skor povezan je sa godinama starosti, muškim polom i godinom studija. Zaključak. Studenti medicine gledaju na svoje zdravstveno stanje mnogo bolje nego studenti ne-medicinskih fakulteta. Ipak, devojke, stariji studenti i studenti druge godine medicine imaju lošiju percepciju svog kvaliteta života koji se vezuje za zdravlje. Ovo bi trebalo da budu fokusi za specifičnu prevenciju i eventualnu terapiju u cilju postizanja boljeg kvaliteta života studenata medicine.

Psihotični poremećaji predstavljaju heterogene kliničke sindrome u čijoj etiopatogenezi ključno mesto imaju interakcija gena i uticaja poreklom iz spoljašnje sredine. Prema neurorazvojnoj teoriji, ova grupa poremećaja se smatra kasnom manifestacijom oštećenog neurorazvoja. Usled postepenog zastoja u usklađivanju funkcija određenih regiona mozga, osobe koje će tek u ranom odraslom dobu ispuniti kriterijume za dijagnozu već tokom perioda odrastanja imaju suptilne izmene u ponašanju, neuromotornim i saznajnim funkcijama. Poremećaj saznajnih funkcija - kognicije (neurokognicije i socijalne kognicije) nastaje kao posledica suptilnih oštećenja tokom neurorazvoja. Ovo jezgrovno obeležje psihotičnih poremećaja je relativno uočljivo u premorbidnom periodu, kada se ispoljava kao diskretna maladaptacija u detinjstvu i u ranoj adolescenciji. Nakon pojave kliničke forme bolesti, poremećaj kognicije je upadljiv i zbog svojih karakteristika (visoka učestalost, postojanost u svim fazama bolesti) deficiti neurokognicije i socijalne kognicije su prepoznati kao potencijalni kandidati za prelazne fenotipove. Ispitivanje prelaznih fenotipova može se vršiti analizom osoba sa različitim jačinama rizika za psihozu, na primer prvostepenih srodnika obolelih koji u većoj meri dele nepovoljne nasledne i sredinske faktore nego što je to slučaj sa opštom populacijom. Međutim, nalazi dosadašnjih studija koje su ispitivale kognitivne i adaptivne kapacitete zdravih prvostepenih srodnika psihotičnih pacijenata relativno su retki i nekonzistentni, zbog čega postoji potreba za daljim izučavanjem navedenih fenotipova kod osoba pod različitim naslednim rizikom za psihozu. Primenom genetski senzitivnog dizajna u aktuelnom istraživanju su ispitivane razlike u kognitivnim sposobnostima (IQ, sposobnost prepoznavanja emocija) i uspešnosti razvojne adaptacije kod osoba pod različitim rizikom za psihozu (pacijenata, njihovih zdravih prvostepenih srodnika i kontrola), kao i grupisanje i ukrštena kovarijacija navedenih svojstava unutar porodica psihotičnih pacijenata (identifikacija prelaznih fenotipova)...

Cilj ove studije bio je da se utvrdi anterogradni efekat elektrokonvulzivne terapije (EKT) na kognitivne i mnestičke funkcije upotrebom odabranih testova iz Cambridge Neuropsychological Test Automated Battery (CANTAB), kod osoba sa depresijom (major depresivni poremećaj – MDP). Ispitanici su hospitalno lečeni u Klinici za psihijatriju Vojnomedicinske akademije. EKT je bio indikovan jer su prethodno ovi ispitanici imali nezadovoljavajući terapijski odgovor na najmanje dva različita antidepresiva (ispunjavaju kriterijume terapijske rezistencije). Ukupno 30 osoba sa dijagnozom MDP, tretirano je EKT uporedo sa njihovom prethodnom medikamentoznom terapijom. Procene afektivnog statusa vršene su instrumentima kliničke procene: Hamiltonova skala za procenu depresivnosti (HAMD), Skala depresivnosti, anksioznosti i stresa (DASS-42) i Skala opšteg kliničkog utiska (CGI), dok je za opšte ispitivanje kognitivnog statusa korišćena Mala skala procene mentalnog stanja (MMSE). Za precizniju procenu pojedinih aspekata kognitivnog statusa - memorije i egzekutivnih funkcija, rađeni su neuropsihološki testovi: Odloženo sparivanje prema uzorku - Delayed matching to sample (DMS), Učenje parova - Paired associates learning (PAL), Prostorna rekognicija - Spatial recognition memory (SRM), Figuralna rekognicija - Pattern recognition memory (PRM) i Test planiranja i radne memorije - One Touch Stockings of Cambridge (SOC). Isptivanja su rađena prospektivno, u tri etape: pre početka primene EKT (T0), neposredno po završetku serije EKT (T1) i mesec dana nakon EKT (T2). Rezultati su diskutovani u svetlu različitih podataka u vezi efikasnosti EKT u lečenju major depresije, kao i u vezi efekta EKT na kognivne i mnestičke funkcije. Rezultati istraživanja su sadržani u sledećim zaključcima: 1. Elektorkonvulzivna terapija je efikasan tretman za lečenje major depresivnog poremećaja. 2. Tokom lečenja elektrokonvulzivnom terapijom nisu zabležena pogoršanja u kognitivnim i mnestičkim funkcijama. 3. Deficit kognitivnih funkcija koji je povezan sa samom bolešću tj. akutnom fazom depresije, poboljšava se tokom oporavka od depresije i lečenja EKT i to u domenu vizuelne memorije i učenja (PAL) i brzini započinjanja rešavanja problema (jedne od egzekutivnih funkcija). Ovo je prva studija u Srbiji kojom su trenutno najpouzdanijim metodama testiranja kognicije praćeni efekti EKT na memoriju i egzekutivne funkcije. Potvrđen je nalaz iz svetske literature i prakse u vezi sa efikasnošću EKT u lečenju MDP. Pored toga pokazano je da se deficit kognitivnih funkcija koji je povezan sa akutnom fazom depresije, poboljšava tokom oporavka od depresije i lečenja EKT i to u domenu vizuelne memorije i učenja (PAL) i brzine započinjanja rešavanja problema (jedne od egzekutivnih funkcija). Aktuelni nalazi daju važne informacije za kliničku praksu tj. za efikasnije i sigurnije lečenja depresivnog poremećaja za sada nedovoljno korišćenom metodom lečenja – elektrokonvulzivnom terapijom. The aim of this study was to evaluate the anterograde effect of bitemporal electroconvulsive therapy (ECT) on cognitive and mnestic functions using tests selected from the Cambridge Neuropsychological Test Automated Battery (CANTAB), in persons with major depressive disorder - MDD. The patients were hospitalized at the Department of Psychiatry, Military Medical Academy, after unsatisfactory responses to at least two different antidepressants (they fulfilled the criteria for treatment resistance), thus the indication for ECT was met. Thirty patients diagnosed with treatment resistant major depression, were treated with ECT, in paralel with psychopharmacotherapy based on the doctors’ choice. Clinical evaluation was done using the following rating scales: Hamilton Depression Rating Scale (HAMD), Depression Anxiety Stress Scale (DASS-42), Clinical global impression scale (CGI), and Mini-Mental State Examination (MMSE) for general examination of the cognitive status. To assess specific aspects of the cognitive status i.e. memory and executive functions, following neuropsychological tests were used: Delayed matching to sample (DMS), Paired associate learning (PAL), Spatial recognition memory (SRM), Pattern recognition memory (PRM), One Touch Stockings of Cambridge (SOC). The assesment was performed before ECT (T0), immediately after a course of ECT (T1) and a month after ECT (T2). The results are discussed in the light of various data on the efficacy of ECT in treatment major depression, and about the effect ЕCT on the cognitive and mnestic functions. The research results are contained in the following conclusions: 1. ECT showed strong antidepressant effect in patients with MDD 2. During the treatment, electroconvulsive therapy was not observed deterioration in the performance on any cognitive test 3. It has been shown that cognitive deficits associated with the acute phase of depression, improve during the recovery from depression treated with ECT, particularly in a field of visual memory and learning (PAL) and initial thinking time during the problem solving task (one of the executive functions) This is the first study in Serbia, which utilized the most reliable method of testing cognitive functions, to assess effects of ECT on memory and executive functions related to ECT treatment. Literature about efficacy of ECT in the treatment of MDD, was confirmed for the first time in Serbia. In addition, it has been shown that cognitive deficits associated with the disease, i.e. the acute phase of depression, improve during the recovery from depression treated with ECT, particularly in a field of visual memory and learning (PAL) and initial thinking time during the problem solving task (one of the executive functions). The current findings provide an important information for the clinical practice, ie. for the more effective and safer treatment approaches of depressive disorder utilizing currently underused method of treatment - electroconvulsive therapy.

Cilj rada. Cilj ovog rada je procena efekata kombinovane primene repetitivne transkranijalne magnetne stimulacije (rTMS) niske frekvencije (1 Hz) i parcijalne deprivacije spavanja (PDS) kod osoba obolelih od major depresije, koje prethodno pokazuju nezadovoljavajući odgovor na dva različita antidepresiva (ispunjavaju kriterijume terapijske rezistencije). Uporedo sa dugoročnim praćenjem (do 6 meseci) efekata ovog tretmana, analiziran je i genetički BDNF Val66Met polimorfizam, kao mogući perimisivni faktor plasticiteta odgovoran za predikciju efikasnosti primenjenih terapijskih strategija. Ispitanici i metode. Ukupno 20 osoba obolelih od major depresije, koje su ispunjavale kriterijume terapijske rezistencije tretirano je na navedeni način kombinacijom rTMS i PDS, uporedo sa njihovom prethodnom medikamentoznom terapijom. Kombinovani protokol rTMS i PDS sprovodio se tokom dve uzastopne nedelje, i za to vreme su ispitanici svakog dana, izuzev pauze za vikend dobijali stimulaciju rTMS (frekvencija 1 Hz, intenzitet 110% praga izazivanja motornog odgovora) primenjivanu iznad desnog dorzolateralnog prefrontalnog korteksa (DLPFK), u jutarnjim časovima. U svakoj nedelji po jednom, opisanoj rTMS, prethodila je redukcija noćnog spavanja uz buđenje u pola 2. Ispitanici su randomski podeljeni u grupu koja je primala rTMS+PDS i grupu koja je primala placebo (sham) rTMS stimulaciju + PDS. Procene efekta vršene su standardnim instrumentima kliničke procene (modifikovana Hamiltonova skala za procenu depresivnosti - HDRS-24; Montgomery-Asberg skala za procenu depresivnosti - MADRS, i skala opšteg kliničkog utiska), i to: pre početka primene protokola, neposredno po završetku, jednu nedelju kasnije, tri i šest meseci kasnije (dugoročna praćenja sprovedena su isključivo kod ispitanika koji su bili podvrgnuti aktivnom tretmanu). Rezultati. Primenjeni protokol stimulacije pokazao je antidepresivni efekat, kod osoba obolelih od unipolarne depresije na nepromenjenoj dozi antidepresivnih lekova koji se održavao tokom čitavog šestomesečnog perioda praćenja. Neposredno nakon 2 nedelje protokola ispitanici koji su primali aktivni rTMS imali su prosečno poboljšanje od 39%... Objectives. The main aim of this study was to evaluate potential synergistic antidepressant effect of two therapies: repetitive transcranial magnetic stimulation (rTMS) applied at 1 Hz associated with partial sleep deprivation (PSD) in patients with treatment resistant major depression. Besides the long- term (during the next 6 months) evaluation of effecacy of this treatment, potential predictive role of brain-derived neurotrophic factor (BDNF) Val66Met genetic polymorphism in rTMS treatment response was analysed, as a factor of neuronal plasticity, also involved in patogenesis of major depression Subjects and methods Twenty patients with diagnoses of treatment resistant major depression, at fixed doses of antidepressants, were treated with combination of rTMS and PSD. rTMS was applied during two consecutive weeks (5 days/week) with frequency of 1Hz, at 110% intensity of resting motor threshold, over the right dorso-lateral prefrontal cortex (DLPFC), in the morrning hours. Partial sleep deprivation was applied once during every week, as late partial sleep deprivation (patients were woke up at 01.30 a.m.). Patients were randomly assigned to receive rTMS+PSD, or sham+PSD. Clinical evaluation was done using the following rating scales: the modified Hamilton depression rating scale (HDRS-24), Montgomery-Asberg rating scale (MADRS ) and Clinical global impression scale (CGI-S), at baseline, after 2 weeks of treatment and one week after treatment, as well as long-term follow-up (only patients treated with active rTMS). Results. Study results suggest clinically relevant response, lasted up to 6 months in patients with unipolar major depression at fixed doses of antidepressants. After 2 weeks of treatment, patients treated with active rTMS had the average improvement of 39% score reduction on HDRS...