Search

This study was prepared with the aim of determine the effects of slope, elevation and aspect characteristics of the topographic factors affecting the population and settlement distribution of Kastamonu province which is located Western Black Sea Region of the Black Sea Region. Accordingly, these factors affecting the residential areas of the city were evaluated and mapped. Since the topographical factors prevailing in the study area vary in short distances, it has been determined that there are differences in population and settlement distributions The diversity of topographic features affects in these areas many factors such as difficult living conditions, limited economic and social activities, decreasing air temperature, and shortening of sunshine duration. In addition, it also causes a decrease in the number of population. Topography, which is the most important parameter in the distribution of population and settlements is an important factor in Kastamonu province as well as in Turkey.In the study, the population data of the Kastamonu province belonging to the Turkish Statistical Institute (TUIK) was used. In addition, Digital Elevation Model (DEM) was used in the maps created. Satellite images and software such as Google Earth Pro, Esri ArcGIS 10.5, Open Street Map and Atlas (The Ministry of Environment, Urbanization and Climate Change) as well as MTA’s topography maps were used to access or digitize layers such as settlements, streams, roads and areas. From the maps obtained in this way, the relationship between Population and settlements with topographical factors was evaluated. The elevation map created shows the distribution of the population at 200 meter intervals. In addition, slope groups were determined and population and settlement distributions were evaluated according to these groups. According to the created aspect map, the dominant aspect directions of the population were determined., Bu çalışma, Karadeniz Bölgesi’nin Batı Karadeniz Bölümü’nde yer alan Kastamonu ilinin nüfus ve yerleşim dağılımına etki eden topografik faktörlerden eğim, yükselti ve bakı özelliklerinin etkilerinin belirlenmesi amacıyla hazırlanmıştır. Bu doğrultuda şehrin yerleşim alanlarına etki eden topografik faktörler değerlendirilmiş ve haritalandırılmıştır. Çalışma alanında hâkim olan topografik faktörler kısa mesafelerde değişiklik gösterdiği için, nüfus ve yerleşme dağılımlarında farklılıklar görüldüğü tespit edilmiştir. Topografik özelliklerin farklılık göstermesi ile birlikte bu alanlarda zorlaşan hayat şartları, sınırlı olarak gerçekleştirilen ekonomik ve sosyal aktiviteler, azalan hava sıcaklığı, güneşlenme süresinin kısalması gibi birçok faktör ile birlikte nüfus sayısında da düşüş yaşanmaktadır. Nüfus ve yerleşmelerin dağılımında en önemli parametre olan topografya, Türkiye genelinde olduğu gibi Kastamonu ilinde de en etkili olan doğal unsurdur. Gerçekleştirilen çalışmada, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Kastamonu ili nüfus verilerinden yararlanılmıştır. Ayrıca oluşturulan haritalarda Sayısal Yükseklik Modeli (SYM) kullanılmıştır. Yerleşme, akarsu, yol, alan gibi katmanlara erişilmesinde veya bu verilerin sayısallaştırılmasında Google Earth Pro, Esri ArcGIS 10.5, Open Street Map ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı gibi uydu görüntüleri ve yazılımların yanı sıra MTA’nın topografya haritalarından yararlanılmıştır. Bu şekilde elde edilen haritalardan, nüfus ve yerleşmelerin topografik faktörlerle ile ilişkisi değerlendirilmiştir. Oluşturulan yükselti haritası, nüfusun 200 metre aralıklarla dağılımını göstermektedir. Ayrıca eğim grupları belirlenerek nüfus ve yerleşme dağılımları bu gruplara göre dağılımı değerlendirilmiştir. Oluşturulan bakı haritasına göre ilde hâkim olan bakı yönleri tespit edilmiştir.

Çalışmamızda Kastamonu ilinin tarım ve hayvancılık faaliyetleri incelenmiştir. Sinop, Çankırı ve Kastamonu illerini kapsayan TR82 bölgesinde kırsal nüfusun yoğun olmasına bağlı olarak tarımsal faaliyetler ön plandadır. Bölge içerisinde Kastamonu ilinin tarım potansiyeli ön plana çıkarılmaya çalışılmıştır. Fakat Kastamonu arazilerinin yaklaşık %68’inin ormanlık alanlardan oluşması, kışların uzun ve soğuk geçmesi, ilin engebeli arazi yapısına sahip olması, sulama imkanlarının yetersizliği gibi sahip olduğu olumsuz koşullar tarımsal üretimde çeşitliliğin az olmasının nedenleri olarak gösterilebilir. Çalışmanın ortaya konması amacıyla literatür taraması gerçekleştirilmiş, Türkiye’nin ve Kastamonu’nun tarımsal ve diğer verileri Tüik, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, kalkınma planları, stratejik planlar ve faaliyetler raporlarından faydalanılmıştır.

Nüfus özellikleri bir yerin bulunduğu konuma ve sahip olduğu doğal, beşerî ve ekonomik yapıya göre farklılık gösteren bir olgudur. Yerleşmelerin nüfus özellikleri zaman içerisinde değişime uğrayabilir. Nüfus özellikleri yıllar içerisinde değişime uğrayan ilçelerden olan Küre ilçesi bizim çalışma alanımızı oluşturmaktadır. Kastamonu’ya bağlı olan Küre ilçesi sahip olduğu bakır madeni rezervleri sayesinde ilk çağlardan itibaren tanınan ve tercih edilen yerleşim yerlerinden olmuştur. Tarihi yüzyıllar öncesine dayanan ilçe, günümüzde Kastamonu’nun nüfus kaybeden ilçesi durumundadır. Yapılan bu çalışmanın amacı geçmişte hüküm süren imparatorlukların, medeniyetlerin ve kavimlerin ilgisini çeken bir yerleşim yeri olan Küre’nin günümüzdeki nüfus özelliklerinin değerlendirilmesi ve azalmakta olan nüfusuna dikkat çekmektir. Araştırmada Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) nüfus ve göç verilerinden yararlanılmıştır.