Erzincan Ovasının Kayma Dalga Hızına Bağlı Potansiyel Sıvılaşma AnaliziJeofizik Müh. F. Seçil ŞAYLANÖZDeprem bölgelerinde zeminin sıvılaşma direncinin önceden belirlenmesi, depreme daha iyidayanımlı yapılar oluşturulmasında bir adım olacaktır. Bu amaçla bu tezde, Erzincan ovasıincelenirken bu bölgenin tektoniği ve jeolojisi hakkında geniş bir araştırmaya yer verilmiştir.Sonrasında gerekli zemin parametreleri bulunması ve bunların yardımıyla zeminlerin elastikve plastik yer değişimleri anlatılmıştır. Bundan hareketle zemin sıvılaşma tanımı, çeşitleri verisk hesaplama yöntemleri tanımlanmıştır. lk olarak 1964 Niigata ve Alaska depremlerindeoluşan sıvılaşma olayı incelenerek Standart Penetrasyon Test'ine dayalı zemin sıvılaşmadirenç değerlendirmesi yöntemini geliştirilmiştir. ncelenen diğer yöntemler CPT ile sıvılaşmaanalizi, Becker ve eşik ivme metodu ile sıvılaşma analizleridir. Daha sonra kayma dalgahızına bağlı bir yöntem de bulunmuş ve uygulamada bu yöntem ile Erzincan ovasındasıvılaşma riski taşıyan bölgeler tespit edilmiştir.Kayma dalga hız ile sıvılaşma analizi yönteminde, deprem dalgasının hakim periyodu vekayma dalga hız ölçümleri kullanılmıştır. Bunlar kullanılarak sıvılaşmayı oluşturan devirgerilme oranı tespit edilmiştir. Buradan eşik ivme faktöründe emniyet faktörü sonucuna göresıvılaşma oluşup oluşmayacağı tespit edilmiştir.Bu çalışmada Erzincan Altınbaşak Köyü, Erzincan Merkez Afetevleri, Erzincan GeçitköyAfetevleri, Erzincan Emniyet Lojmanları Yanı, 4 nolu Gecekondu Önleme Bölgesi,Çukurkuyu Afetevleri bölgelerinin sismik ve DES verilerinden yola çıkılarak, tabakaların Vpve Vs veri haritaları çıkarılmış, tabaka kalınlıkları hesaplanmış, Poisson oran haritası çizilmişve sıvılaşma potansiyellerinin olup olmadığı saptanmıştır.Elde edilen sonuçlar, bize Erzincan'daki çalışma yapılan bölgelerde yüksek oranda sıvılaşmariski olduğunu göstermiştir. Bu da bize göstermektedir ki, bu bölgelerde bina ve oturmaalanları yapılırken zemin özellikleri konusunda hasarları önlemek amacı ile gerekli zeminetüdü yapılmalıdır. Gerekirse bu bölgelerde zemin ıslahı yapılmalı veya oturuma izinverilmemelidir. The Analysis Of Erzincan Plain Potential Liquefaction By UsingShear Wave Velocity Measurements.Geophysics Engineer F. Seçil ŞAYLANABSTRACTPredetermination of ground liquefaction resistance in the earthquake regions will be astep to constract buildings more resistant to earthquakes. Thus, this project is based ona wide research on the tectonicks and geology of the region while examining theErzincan plain. This is followed by finding the required ground parameters and elasticand plastic parameters. Ground liquefaction, its types and risk assessment have beendefined accordingly. Firstly, by studying the liquefaction phenomena of 1964 Niigataand Alaska earthquakes soil resistance against liquidification method based on standartpenetration test is developed. Other methods examined are liquefaction analysis throughCPT, liquefaction analysis as per Becker and threshold acceleration methods. Later,another method based on slip wave speed has been found. Areas in Erzincan plain withliquefaction risk have been risk have been through this method.For the method of liquefaction analysis through slip wave speed, the dominant period ofearthquake wave and slip wave speed measurement have been used. By making use ofthese, cycle stretching rate leading to liquefaction has been determined. It has thus beendetermined whether liquefaction would occur according to the results of security factorin the threshold acceleration factor.Vp and Vs maps of the layers are formed, the thickesses of the layers are calculated,poisson ratio maps of the layers are drawn, and liquefaction potentials of this layers areinvestigated using sismic data of Erzincan Altınbasak Koyu, Erzincan MerkezAfetevleri, Erzincan Emniyet Lojmanlari, 4 no?lu Gecekondu Onleme Bolgesi,Cukurkuyu Afetevleri and DES in this study.The results of this study shows that there is a high risk of liquefaction in the first layer ofthe inversigated region. At the same time there is also considerable risk of liquefactionin the second layer of Altınbasak Koyu, Erzincan Merkez Afetevleri, 4 no?lu GecekonduOnleme Bolgesi, Cukurkuyu Afetevleri. Additionally before the construction works ofthe buildings in this region the soil characteristics must be done and necessaryprecautions against surface and underground waters must be taken. 143