Search

Samen met experts van de WUR, docenten van Yuverta en het bedrijfsleven zijn er modules en leeractiviteiten ontwikkeld vanuit de Nature based solutions gedachte, met name gericht op de (toekomstige) beroepspraktijk. Op 18 januari om 15.00 gaan we in een webinar in gesprek met de ontwikkelaars van dit lespakket, dat onder andere door AI tot stand is gekomen.

Terugblikkend op de ontwikkeling van de Dommelbeemden in Geldrop (NB), zou je kunnen stellen dat het voor de landschapsarchitecten van BRO ontwerpen is geweest in een ecologische frontlinie. 'Beekdalen liggen erg gevoelig als het gaat om woningbouw. Woonbelangen en natuur schuren hier,' zegt Ruud Tak van BRO over het project. 'Het feit dat agrarische gronden hier eigenlijk een hap namen uit bestaand stedelijk weefsel, maakte dat hier, bij hoge uitzondering, toch gebouwd is.' Daarom heeft Tak hier nadrukkelijk gezocht naar een zachte overgang tussen ecologie en stadrand.

Probeer je je de stad van de toekomst voor te stellen, dan is de kans groot dat je direct aan 'groen' denkt. En als je AI vraagt naar het toekomstbeeld van de stad, komt daar in ieder geval veel groen in voor, vooral bomen

This thesis disentangles the complex dynamics of water and mining conflicts, seeking to understand how environmental (in)justices related to the water use of mining companies emerge and can be addressed. To do so, it focusses on institutions that regulate water use and natural resource extraction, discourses that legitimize and normalize certain social-environmental actions while rendering others unconceivable, and practices of governing the intersection of water and mining. Specifically, it pursues the following questions: 1. What are the factors or combinations of factors that explain how water and mining conflicts develop and evolve, according to existing academic literature? 2. What are the transnational institutional regimes that govern mining-related water use? Which forms of water use do they recognize and into which discourses are they embedded and gain authority from? 3. How do institutional legacies, discourses and political economic or material contexts impact efforts to (re)shape water- and miningscapes via the implementation of water protection legislation or provisions for public participation? 4. How do notions of ‘appropriate’ social-environmental interactions emerge through the interplay of different rationalities and how do they articulate themselves in practices of governing water and mining? 5. What are the conceptual and practical implications of these findings for the pursuit of environmental justice? How can (contested) institutions, discourses and practices be researched and (re)shaped to promote just social-environmental interactions? Questions 1-4 are answered in the main body of the thesis (Chapters 2-5), while the concluding chapter (Chapter 7) addresses the final question. The thesis moves from global dynamics and rule-setting to place-based interactions and meanings, placing a geographical focus on Mongolia. It applies a multi-method approach, combining systematic synthesis with in-depth, interpretative analyses and drawing on concepts

We krijgen te maken met steeds grotere weersextremen en dat vraagt om een andere manier van omgaan met water. Ook in Twente betekent dit dat water- en bodemsystemen centraal gesteld moeten worden als het gaat om integrale gebieds(her)ontwikkeling, maar ook in het dagelijks beheer. Tijdens dit webinar vertelt Inge Hoekstra, landschapsarchitect bij bureau Land-id u meer over “Twente op waterbasis”, een onderzoek naar een klimaatrobuust watersysteem in Twente en de mogelijkheden die er zijn om dit te combineren met andere grote opgaven in het landelijk gebied. Daarna is het woord aan Rik Meijer, beleidsadviseur klimaatadaptatie van de gemeente Enschede. Hij gaat in op de impact van wateroverlast, droogte en hitte en hoe de gemeente daarmee omgaat. Hoe kunnen we water vasthouden en laten infiltreren in een omgeving die is ingericht op zo snel mogelijk afvoeren? Dat vraagt om een andere manier van denken. Dit en meer hoort u tijdens dit webinar.

As a result of ongoing climate change, urban environments are put under increasing pressure from extreme weather events. Insufficient research is being done into the modeling of urban drought resilience. Most urban drought resilience and water network optimization models are designed for city-scale demand with regional water supply networks and vegetation water demand models generally address agricultural systems. This research addresses this gap by developing a neighborhood-scale digital representation of the Bajeskwartier water system to assess drought resilience while incorporating the local vegetation water demand. Starting with a system thinking perspective, the interconnections of soil moisture processes in the local water systems provide the base of the model. By incorporating scenario analyses on climate change projections and vegetation types, the water demand and drought sensitivity patterns become clear. Furthermore, the implementation of an optimization solver to assess a rainwater capture, storage, and irrigation system results in a robust water system. The system proves to have sufficient capacity to prevent drought stress in a 1-in-30-year drought. This research not only contributes to enhancing urban drought resilience within the Bajeskwartier but also provides a valuable foundation for future studies in similar urban contexts. It emphasizes the importance of considering local vegetation water demand and climate change scenarios in urban water system modeling, highlighting the need for tailored approaches to address evolving climate-induced challenges in urban environments.

In de voorgaande hoofdstukken stond de vraag centraal hoeveel invloed de ingezetenen van een waterschap hebben op de besluit­vorming door het waterschapsbestuur. In dit hoofdstuk staat de vraag centraal welke speelruimte de waterschapsbesturen hebben. Kunnen zij een eigen beleid voeren of zijn zij met hand en en voeten gebonden aan wet- en regelgeving en aan nationaal en provinciaal beleid? Om deze vraag te kunnen beantwoorden, zal aandacht be­steed worden aan de wettelijke taken en doelstellingen van de wa­terschappen en hun juridische bevoegdheden. Verder zullen hun financiele middelen en hun relatie met andere partijen aan bod komen. De conclusie van dit hoofdstuk is dat wat betreft de speel­ruimte van het waterschapsbestuur het glas voor driekwart vol is., Green Open Access added to TU Delft Institutional Repository ‘You share, we take care!’ – Taverne project https://www.openaccess.nl/en/you-share-we-take-care Otherwise as indicated in the copyright section: the publisher is the copyright holder of this work and the author uses the Dutch legislation to make this work public., Water Resources

‘Water en Bodem Sturend’ is een leidend principe voor de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland geworden. In de kamerbrief Water en Bodem Sturend zijn de eerste kaders hiervoor gesteld. Daarmee is een zoektocht ontstaan naar hoe dit principe concreet vorm gegeven kan worden. Inspiratie voor deze zoektocht kan gehaald worden uit het ontwerptraject ‘Bouwen vanuit de Bodem’. In dit traject onderzoekt het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie een nieuwe omgang met bodem en ondergrond.

De huidige trend in het klimaatbeleid is voor een belangrijk deel gericht op het optimaal benutten van de kansen om water zoveel mogelijk vast te houden. Dit verkleint de belasting van het riool- en oppervlaktewatersysteem tijdens hevige piekbuien. Tegelijkertijd kan het water worden gebruikt om het grondwater aan te vullen door middel van infiltratie. Een andere trend is het zoveel mogelijk vergroenen van de buitenruimte. Maar: zowel infiltreren als vergroenen kan in bepaalde situaties zeer ongewenste gevolgen hebben.

In het waterrijke gebied tussen IJmuiden, Amsterdam-West, Gouda en Wassenaar werken de medewerkers van Rijnland elke dag aan droge voeten en voldoende schoon water. Dat doen we samen met inwoners, bedrijven en andere partners én met aandacht voor de omgeving, de natuur en het landschap. Rijnland ligt voor 90% onder zeeniveau. Samen met klimaatverandering zorgt dat voor grote uitdagingen, zoals droogte en wateroverlast. Dit lijken problemen voor later, maar dat zijn ze niet. We moeten ze nu aanpakken. Daarom werken we voortdurend aan duurzame en vernieuwende oplossingen. Zodat we ook in de toekomst veilig met water kunnen blijven wonen, werken en recreëren in West-Nederland.

De waterkwaliteit kan verbeteren door het aanbod van nutriënten en de vraag vanuit gewas beter op elkaar af te stemmen. Daarvoor is een goed begrip van bemesting- en bodemprocessen nodig. Wat er in de bodem gebeurt met stikstof is sterk sturend voor de mogelijke uitspoeling van stikstof naar water. Een bodemstikstofmodel helpt om de risico’s voor uitspoeling en betere benutting van stikstof door gewassen inzichtelijk te maken. Het is daarmee een waardevolle aanvulling in de gereedschapskist van een waterbeheerder om bijvoorbeeld te gebruiken in gebiedsprocessen.

Tijdens deze module gaan we werken aan kennis, gedrag en vaardigheden die helpen om de studenten meer inzicht en tools te geven om échte veranderingen in gang te kunnen zetten en zo een positieve bijdrage te kunnen leveren. De leeruitkomst van deze module is dan ook: De student is in staat om een positieve bijdrage te leveren aan regulering van water.

Tijdens deze module gaan we werken aan kennis, gedrag en vaardigheden die helpen om de studenten meer inzicht en tools te geven om échte veranderingen in gang te kunnen zetten en zo een positieve bijdrage te kunnen leveren. De leeruitkomst van deze module is dan ook: De lerende is in staat om een positieve bijdrage te leveren aan regulering van water.

Tijdens deze module gaan we werken aan kennis, gedrag en vaardigheden die helpen om je meer inzicht en tools te geven om échte veranderingen in gang te kunnen zetten en zo een positieve bijdrage te kunnen leveren. De leeruitkomst van deze module is dan ook: Je bent in staat om een positieve bijdrage te leveren aan regulering van water.

Heb je je wel eens afgevraagd wat er gebeurt met het regenwater? In deze video ontmoet razende reporter Kristel collega Job van Beem (adviseur waterkwantiteit). Hij legt uit dat het verschil maakt waar het regenwater valt. Op een harde ondergrond komt het water in het riool en daarna in de sloot terecht. Water dat op het land valt zakt de bodem in waardoor de grondwaterstand stijgt. Eigenaren van het land leggen zelf drainage aan. Zo zorgt de eigenaar er zelf voor dat het land niet te droog en niet te nat wordt. Rijnland zorgt ervoor dat het water in de sloot niet teveel stijgt zodat de drainage kan blijven werken.

Vergroening van het stedelijk gebied, het is nodig voor verkoeling van de stad en voor het behoud en herstel van biodiversiteit. Bovendien is groen een voorwaarde voor klimaat adaptieve, leefbare steden en dorpen. Vergroening heeft water nodig terwijl de beschikbaarheid ervan problematischer wordt. Hoe kunnen we vergroenen met een gesloten waterbalans? In deze whitepaper – bedoeld voor onder andere vastgoedontwikkelaars en opdrachtgevers, architecten, de bouwwereld, beheerders, inkopers en facilitaire managers- verkennen we de rol van water in vergroening van de stedelijke omgeving. Hoe kunnen we vergroenen en bouwen in de stad, en tegelijkertijd schoon (drink)water beschikbaar houden? De aanname van deze whitepaper is dat groene, klimaatadaptieve steden alleen mogelijk zijn met circulaire wateroplossingen.

Klimaatveranderingen maken het voor de landbouwer een hele uitdaging om de bedrijfsvoering rendabel te houden. Met deze brochure stelt {beek.boer.bodem} jou een menu van maatregelen voor die je ondersteunen om zowel op de hoge zandgronden als op de lage valleigronden te blijven boeren, óók met de toenemende uitdagingen. Deze brochure geeft je in de eerste plaats een praktisch overzicht van ingrepen voor een duurzaam wateren bodembeheer die je zélf kunt doen. Afhankelijk van de situatie op jouw bedrijf kun je kiezen voor één of meer maatregelen. Alleen, of samen met collega-landbouwers. Al deze goede praktijken zijn al in gebruik op een aantal bedrijven in het afstroomgebied van de Aa, onder begeleiding van Boerennatuur Vlaanderen en Hooibeekhoeve en uitgevoerd met middelen van Water-Land-Schap-project {beek.boer.bodem}. Daarnaast vind je in de brochure een keuzewijzer die je helpt om een onderbouwde beslissing te nemen rond welke maatregelen lokaal je kan inzetten. Hierin is een breed spectrum van goede praktijken opgenomen; we kijken naar water, bodem en teelt.

Beheer van stadswateren is een vak apart. Sportvisserij Groningen Drenthe helpt door middel van een cursus, ambtenaren van de gemeente Groningen bij het schoon en gevarieerd houden van de wateren in hun stad: “Ik had niet veel met vissen. Dat is nu wel veranderd.” Vijvers, grachten en andere wateren vervullen een belangrijke functie in een stad. Ze hebben belevingswaarde, bieden ruimte voor recreatie en het leggen van sociale contacten, geven kansen voor biodiversiteit en brengen de natuur de stad in. Soms kunnen ze zich zelfs ontwikkelen tot een ‘vispareltje’; een goed toegankelijk viswater waar je ook nog wat leuks kunt vangen. Dat vereist goed beheer en daar wil het nog wel eens aan schorten.

Heftige regenbuien verrassen steeds vaker steden. Riolen raken overbelast. Maar er dreigt ook een drinkwatertekort in 2030. We moeten dus slimmer met ons water omgaan. Wat kun jij zelf doen? Maak van je tuin een sponstuin en gebruik de kracht van de natuur. Doe inspiratie op met de tips van de Vlaamse tuinjournalisten Marc Verachtert en Bart Verelst, auteurs van het Zakboek voor de sponstuin.

'De wadi doet zijn werk prima', zegt een tevreden Thijs Schoenmakers, salesmanager bij DSV zaden Nederland. In de jaren negentig werden de allereerste wadi's in Nederland geïntroduceerd, met als doel regenwater op te vangen, te laten infiltreren en te zuiveren. Nu, na een periode van 25 jaar, beschikt vrijwel elke gemeente in Nederland over één tot soms wel honderden wadi's. Maar ook bij bedrijven zie je de wadi's steeds vaker aangelegd worden. Bij de bouw van het nieuwe magazijn van DSV zaden in Ven-Zelderheide is in 2022 een wadi ingezaaid.

This study explores approaches to increase the ability of our cities to cope with weather extremes. Creating a city that can accommodate the changes in our weather pattern, while keeping the changes in our climate visible. It seeks to answer the question how to make public space more flexible to accommodate weather extremes and changing needs. It aims to examine and address changing weather patterns, the resilience of cities against extreme weather such as drought and heavy rainfall, as well as aligning climate adaptation measures with other spatial needs.

De stad Amsterdam groener maken, tegel voor tegel. In deze aflevering van Natuurlijk! nemen we je mee naar Amsterdam om het programma Rainproof te ontdekken. @amsterdamrainproof2309 is een initiatief van @GemeenteAmsterdam020 en @stichtingWaternet om de stad klimaatbestendig en groen in te richten. ' Daniel Goedbloed: 'Het wordt droger, maar het wordt ook natter, dus het regent steeds vaker echt heel erg hard. Dus we moeten ervoor zorgen dat dat regenwater een plek krijgt, zodat het niet heel erg snel afstroomt en tot overlast en schade leidt. En tegelijkertijd moeten we ook zorgen dat de stad groener is en voldoende koel om het in die hete periodes aangenaam en prettig te houden voor de mensen in de stad.' Dat kan klein beginnen met een paar tegels eruit en groen erin.

De zoektocht naar slimme ideeën en praktische oplossingen voor problemen als gevolg van klimaatverandering heeft al een reeks mooie nominaties opgeleverd. In de afgelopen weken maakten we voor deze vierde editie van de Gouden Gieter de eerste lichting nominaties al bekend. In aanloop naar de Nationale Klimaat Expo in Houten, waar de winnaars van de Gouden Gieter bekend worden gemaakt, zetten we alle nominaties nog eens voor u op een rij.

De vergroening en verblauwing van Tilburg-centrum is volgens senior adviseur Erwin van Herwijnen een voorbeeld voor de rest van Nederland. Van Herwijnen neemt de redacteur van vakblad Stad en Groen mee om te wandelen tussen het groen, maar vertelt ook over de verschillende ondergrondse watermanagementsystemen, die zorgdragen voor een gezond en zelfstandig bomen- en plantenbestand in de stad. Van Herwijnen: 'Deze systemen ontlasten de afdeling stedelijk water met een totaal ander waterbeheer.'

This study investigates how the revision of the tree and blue structure, necessary for climate change, can be used simultaneously for a number of future spatial challenges for the city of Zwolle as a healthy living environment. The motivation for this is the demand for more space for water storage and the improvement of greenery by adding and transforming it in conjunction with landscaping and urban planning challenges. This report presents a literature study, site research, and a design proposal for a new tree structure in Zwolle. The purpose of this project is to showcase how a potential forested structure in an urban environment can help alleviate water problems.

Van de waterafhankelijke natuur in Nederland is 40 procent verdroogd. Hydrologische maatregelen om de grondwatervoorraad te herstellen, zijn onontbeerlijk voor natuurherstel om daarmee de doelen van twee richtlijnen te halen. In deze notitie omschrijven we wat het belang is van voldoende water van goede kwaliteit voor het herstellen van de natuur (o.a. de biodiversiteit), en voor de opgaven die er liggen op het gebied van de Vogel- en Habitatrichtlijn en de Kaderrichtlijn Water (die laatste is wettelijk vastgelegd en daarmee urgent). Maar het is net zo hard nodig voor het behoud van de productiviteit van de landbouw, want via het grondwater zijn natuur en landbouw met elkaar verbonden. De ‘waterknop’ en de maatregelen voor herstel hoeven niet te wachten op de uitvoering van stikstofmaatregelen en dragen bij aan het hele gebied, waar zowel natuur als landbouw profijt van hebben.

Urban areas are prone to extremely high temperatures as a result of climate change and the urban heat island effect. Urban micro-climate modelling has become an important tool to evaluate the effect of heat mitigating measures and develop climate-sensitive urban designs. However, many models lack the accurate fine scale simulation of evapotranspiration influence and soil moisture conditions to predict human thermal comfort (HTC). This works objective is to better understand the coupling of the heat and water balance for micro-climate predictions of urban squares and its influence on the HTC, especially under the influence of greening. Therefore, a literature review on recent model developments was conducted. Additionally, a case study was performed for the Heat Square in the Green Village, Delft, using the model VTUF-3D, chosen based on the literature review.

De natuur is belangrijk voor een gezonde leefomgeving. De provincie voert samen met partners extra maatregelen uit om schade aan de natuur te herstellen. Deze maatregelen zijn noodzakelijk voor de bescherming van verschillende plant- en diersoorten en hun leefgebieden. Natuurherstel aflevering 1: rietveld voor moerasvogels. Het Twiske is naast een recreatiegebied ook een natuurgebied. Hier komen enkele bijzondere vogels voor (bijvoorbeeld de roerdomp) die afhankelijk zijn van moeras en riet. Door de neerslag van stikstof groeit het moeras snel dicht. Met maatregelen wordt het rietveld voor deze vogels hersteld.

In de Zuid-Europese dorpjes zijn ze een vast aangezicht, zoals menigeen van ons deze zomervakantie weer heeft waargenomen: flinke bladerdekken van platanen en op elke hoek van de straat een openbaar toegankelijk fonteintje. 'Hittestress tegengaan en water managen zijn hot items: ook in de Nederlandse stadscentra zijn bomen en water niet meer weg te denken,' zegt Thomas de Ruiter van Boomkwekerij Udenhout, die dat schetst aan de hand van projecten in Tilburg en Eindhoven.

Het natuurgebied de Bennekomse Meent tussen Veenendaal en Bennekom is een goed bewaard blauwgrasland met veel kenmerkende plantensoorten, zoals Spaanse ruiter, blauwe knoop, kleine valeriaan, ronde zegge en vlozegge. Hier loopt een van de eerste routes van het vlindermeetnet. Laten we de ontwikkelingen over de afgelopen 32 jaar eens bespreken.

Is Rotterdam in 2100 een groene koele waterstad waarin een deel van het vastgoed drijft en de Nieuwe Waterweg niet langer door zeeschepen wordt bevaren? Moet er op termijn brak water de stad in om perioden van droogte te overbruggen? Hoe kan er veilig gewoond blijven worden in buitendijks gebied? In diepe polders? Het boek Weer verandert alles (2022) werpt een panoramische blik op de toekomst van de metropool in het licht van klimaatverandering.

Groen in de tuin krijgt de laatste jaren steeds meer aandacht. Groene tuinen bevorderen de biodiversiteit en het klimaat. Zo kan regenwater in groene tuinen de bodem inlopen, in plaats van het riool. Groen beïnvloed daarnaast de luchtkwaliteit. Uit recent onderzoek blijkt ook dat mensen met een groene tuin gezonder zijn. Het programma De Groene Agenda besteedt aandacht aan de positieve effecten van groen. Je duikt bij deze opdracht in deze positieve effecten met behulp van de bronnen van De Groene Agenda. De informatie pas je vervolgens toe in een praktijkvoorbeeld.

Als je in het jaar 2050 de tijdreis-metro terug zou nemen naar het jaar 2022, zou je ontdekken dat de waterketen nu (i.c. 2050) circulair is, omdat beslissers in het verleden op het juiste moment op een andere lijn overstapten, of nieuwe lijnen aanlegden. Zonder de ‘metrostations’ Bronaanpak, Afkoppelen van regenwater en Overstappen op andere drinkwaterbronnen zou circulariteit in de waterketen slechts een wensbeeld zijn gebleven.

Bevat: 1) Advies: Reflectie op de briefadviezen van de deltacommissaris: woningbouw en klimaatadaptatie bezien vanuit waterveiligheid. 2) Achtergrondrapport Woningbouw en klimaatadaptatie bezien vanuit waterveiligheid. Bijlage bij advies ENW-23-04.

Dit handboek is gemaakt als hulpmiddel voor met name de gemeenten, projectontwikkelaars, adviesbureaus, de provincies Utrecht en Zuid- Holland en Rijkswaterstaat. Het bevat richtlijnen en vertaalt het bestaande waterbeleid naar ruimtelijke ontwikkelingen. Alle uitgangspunten, normen en randvoorwaarden zijn afkomstig van, of afgeleid van bestaand beleid en bestaande wetgeving. Voorbeelden van projecten waarbij dit handboek gebruikt kan worden zijn: zijn de realisatie van zonnevelden, natuurontwikkeling, delfstoffenwinning, het aanleggen van wegen, het transformeren van wijken en buurten, de ontwikkelingen van bedrijventerreinen, in- en uitbreidingslocaties voor woningbouw, recreatiebestemmingen, het uitvoeren van een nieuwe activiteit (in strijd met omgevingsplan) en landbouwinitiatieven.

Het webinar rond waterbeheer en nutriëntenefficiëntie van de Commissie Bemesting Akkerbouw Vollegrondsgroenten (CBAV) is nu terug te kijken. In het webinar ging het om de vraag welke opties er zijn om de nutriëntenefficiëntie met een goed waterbeheer te verhogen. Dit mede in het licht van het veranderende klimaat met zowel lange, droge periodes als extreme neerslag. Welke praktische maatregelen zijn mogelijk om tot een goede nutriëntenbenutting en opbrengst te komen en verliezen van nutriënten zoveel mogelijk te beperken.

In deze film wordt uitgelegd wat de GLB pilot DAW Landbouwloket precies inhoudt en hoe boeren en tuinders samen met partners in hun gebied werken aan de realisatie van een loket waar subsidies voor maatregelen rondom bodem en water laagdrempelig aangevraagd kunnen worden.

Klimaatverandering zorgt voor druk op het stedelijk watersysteem. Hitte, wateroverlast en droogte hebben effecten op de (ecologische) kwaliteit van het oppervlaktewater. Ook maatregelen die we nemen om de effecten van klimaatverandering op ons stedelijk gebied tegen te gaan (klimaatadaptatiemaatregelen), kunnen de kwaliteit van het water beïnvloeden. Met dit document krijgt u inzicht in deze effecten, en de maatregelen die genomen kunnen worden om negatieve effecten te beperken. Indicatoren aan de hand waarvan de stedelijke waterkwaliteit kan worden gekenmerkt betreffen verontreiniging, doorstroming, watertemperatuur, zuurstofgehalte, zoutgehalte en verontreiniging. Per indicator zijn onderliggende stuurvariabelen gedefinieerd en is de kwetsbaarheid van het stedelijk water aangeven. In deze handreiking zijn mogelijke effecten van klimaatverandering en klimaatadaptatiemaatregelen op de waterkwaliteit (via de stuurvariabelen) in beeld gebracht. Ten slotte zijn (clusters van) waterkwaliteitsmaatregelen benoemd, waarmee een negatief effect op de waterkwaliteit kan worden tegengegaan. Dit is een interactief kennisdocument dat verschillende navigatiemogelijkheden biedt.

GLB pilot Biologisch in ontwikkeling. Bij biologisch melkveehouder Klaas Oevering uit Idzega (Fr.) werd een demonstratie ecologisch slootschonen gehouden. Klaas houdt zijn biologisch melkvee op veenweide met verhoogd waterpeil. Naast de vele weidevogels op zijn bedrijf en een gezonde veestapel, vindt Klaas het belangrijk om zijn sloten op een ecologische manier te schonen. Hiermee vergroot hij de biodiversiteit aan flora en fauna in het water.

Kruidenrijk grasland heeft een divers wortelprofiel wat nutriëntenbenutting en droogtebestendigheid bevordert. Bovengronds verrijkt het de biodiversiteit. Door het gebruik van vlinderbloemigen zoals klaver kan de stikstofgift worden verminderd.

Urban living has many advantages but also has its fair share of issues. This thesis tries to indicate the urban issues that can be solved by implementing vertical green systems (VGS). A literature review is undertaken, and expert interviews are held to examine socio-ecological criteria. The criteria heat stress, air pollution, water stress, noise pollution and percentage of green are determined to be the themes that can designate which locations in the city are suitable for vertical green. Since VGS are implemented on streets, it is necessary to figure out the need for vertical greening on street level. This is done by performing a spatial analysis using QGIS. The spatial analysis uses the criteria to create five thematic maps, showing the Urban Heat Island effect, levels of particulate matter in the air, water depth after extreme rainfall, noise pollution, and the percentage of urban green in an area of ten-byten meters. These thematic maps are combined to create the combination map and ultimately a street map that shows the need for vertical green on street level. The underlaying data of this map presents a ranking of streets. This ranking shows that most of the streets that are in very high need for vertical green are located in Amsterdam Centrum and Amsterdam West. To assess peoples’ perception of VGS to assess their willingness to pay for implementation a questionnaire is held. The result from the questionnaire shows that half of the respondents are knowledgeable about the benefits of VGS. When people learn about the benefits, they are more likely choose for a green façade or living wall would they get the change. The questionnaire shows that money is the most determining factor in the decision-making process of the respondents, meaning that for implementation of VGS on a large scale to be successful, subsidies would have to be implemented.

Met deze inspiratiekaart worden de processen die leiden tot extreme neerslag uitgelegd, worden de gevolgen van deze extreme neerslag behandled en wordt gekeken naar welke maatregelen getroffen kunnen worden om deze gevolgen tegen te gaan. Ook voor wateroverlast geldt dat de gevolgen voor de een anders zijn dan voor de ander. Weten jouw leerlingen al wat ze kunnen doen om waterschade te voorkomen?

Het klimaat verandert. De zeespiegel stijgt, het wordt warmer, natter en droger. Om ook over 100 jaar nog goed en veilig te kunnen wonen, werken en recreëren in een gezonde leefomgeving moeten we ons goed voorbereiden. Daarvoor is het nodig dat we water en bodem de hoofdrol geven bij de inrichting van ons gebied. In deze regionale klimaatvisie kijkt Rijnland naar wat dat betekent voor Groene Hart.

Het klimaat verandert. De zeespiegel stijgt, het wordt warmer, natter en droger. Om ook over 100 jaar nog goed en veilig te kunnen wonen, werken en recreëren in een gezonde leefomgeving moeten we ons goed voorbereiden. Daarvoor is het nodig dat we water en bodem de hoofdrol geven bij de inrichting van ons gebied. In deze regionale klimaatvisie kijkt Rijnland naar wat dat betekent voor Kennemerland.

Het klimaat verandert. De zeespiegel stijgt, het wordt warmer, natter en droger. Om ook over 100 jaar nog goed en veilig te kunnen wonen, werken en recreëren moeten we ons goed voorbereiden. Daarvoor is het nodig dat we water en bodem de hoofdrol geven bij de inrichting van ons gebied. In deze regionale klimaatvisie kijken we naar wat dat betekent voor regio Amstelland-Meerlanden.

Het klimaat verandert. De zeespiegel stijgt, het wordt warmer, natter en droger. Om ook over 100 jaar nog goed en veilig te kunnen wonen, werken en recreëren moeten we ons goed voorbereiden. Daarvoor is het nodig dat we water en bodem de hoofdrol geven bij de inrichting van ons gebied. In deze regionale klimaatvisie kijken we naar wat dat betekent voor de Duin- & Bollenstreek.

Stedelijke Waterkwaliteit, Klimaat en Adaptatie Klimaatverandering zorgt voor druk op het stedelijk watersysteem. Hitte, wateroverlast en droogte hebben effecten op de (ecologische) kwaliteit van het oppervlaktewater. Ook maatregelen die we nemen om de effecten van klimaatverandering op ons stedelijk gebied tegen te gaan (klimaatadaptatiemaatregelen), kunnen de kwaliteit van het water beïnvloeden. Met dit document krijgt u inzicht in deze effecten, en de maatregelen die genomen kunnen worden om negatieve effecten te beperken. Indicatoren aan de hand waarvan de stedelijke waterkwaliteit kan worden gekenmerkt betreffen verontreiniging, doorstroming, watertemperatuur, zuurstofgehalte, zoutgehalte en verontreiniging. Per indicator zijn onderliggende stuurvariabelen gedefinieerd en is de kwetsbaarheid van het stedelijk water aangeven. In deze handreiking zijn mogelijke effecten van klimaatverandering en klimaatadaptatiemaatregelen op de waterkwaliteit (via de stuurvariabelen) in beeld gebracht. Ten slotte zijn (clusters van) waterkwaliteitsmaatregelen benoemd, waarmee een negatief effect op de waterkwaliteit kan worden tegengegaan.

Het klimaat verandert. De zeespiegel stijgt, het wordt warmer, natter en droger. Om ook over 100 jaar nog goed en veilig te kunnen wonen, werken en recreëren moeten we ons goed voorbereiden. Daarvoor is het nodig dat we water en bodem de hoofdrol geven bij de inrichting van de fysieke leefomgeving. In deze regionale klimaatvisie kijken we naar wat dat betekent voor de regio Leiden.

Deze brochure zoomt in op maatregelen die de veehouders willen nemen. Het is hun aanbod aan de samenleving, dat als basis kan dienen om gezamenlijk afspraken te maken voor het gebied. De voorgenomen maatregelen zijn het resultaat van een driedaags ontwerpatelier waaraan 15 melkveehouders, het agrarisch Collectief Alblasserwaard/Vijfheerenlanden en Wageningen University & Research hebben deelgenomen. Het atelier is een initiatief van Groene Cirkel Kaas en Bodemdaling.