Search

In stedelijke gebieden is de groene ruimte vaak een schaars goed. Groen in de stad verdwijnt, bijvoorbeeld door nieuwe woningen, het verharden van pleinen met steen of cement en het bouwen van bedrijventerreinen. Maar ook steeds meer mensen betegelen hun tuinen. Groen in de stad is heel belangrijk voor de klimaatbestendigheid van de stad en de leefbaarheid voor de inwoners. In de afgelopen jaren van recessie hebben veel gemeenten bezuinigd op het gemeentelijk groen. Nu is het tijd om het tij te keren en te zorgen voor vergroening. Daarom: zeven redenen om te investeren in een groene stad.

Voor een derde keer op rij heeft Alterra ten behoeve van gemeenteraadsverkiezingen geanalyseerd welke aandacht er werd besteed aan groen in de stad. Dit op verzoek van het Ministerie van Economische Zaken. Daarnaast is onderzocht of het onderwerp TEEB stad expliciet aan de orde is gesteld. De volgende steden kwamen aan bod: Amersfoort, Amsterdam, Arnhem, Den Haag, Deventer, Dordecht, Eindhoven, Enschede, Groningen, Haarlem, Heerlen, Maastricht, Nijmegen, Rotterdam, Utrecht en Zaanstad.

In 40 woongebieden werd in 2007 een stapeling van sociale, fysieke en economische problemen geconstateerd, de zogenaamde krachtwijken. De gemeenten met krachtwijken zijn door het ministerie actief benaderd met de vraag te komen tot projecten die binnen het convenant zouden kunnen worden uitgevoerd. Doel van dit onderzoek is een update van het vergroeningsproces en de bereikte resultaten van projecten in de 18 steden te maken en deze te evalueren. Als vervolg op een eerdere studie in 2010

Binnen de Europese Unie worden afspraken gemaakt omtrent het energiegebruik in de verschillende landen. Aan deze afspraken liggen afspraken uit het Kyoto-verdrag ten grondslag. Het Planbureau voor de Leefomgeving concludeerde dat het beleid rond de vermindering van de uitstoot van CO2 gedomineerd wordt door een nationale benadering terwijl gezamenlijke aanpak over landsgrenzen heen relatief weinig aandacht krijgt. Dit is dan ook een aanleiding om in deze studie te focussen op de aanpak binnen de verschillende landen. Het Ministerie van Economische Zaken had de wens om vooral te kijken naar landen die koploper zijn in het energiebeleid en enigszins vergelijkbaar zijn met Nederland. Er is gekozen het energiebeleid in beeld te brengen voor de vijf landen die in vergelijking met het aandeel energie uit hernieuwbare bronnen in 2005, de meest vooruitstrevende de bindende streefcijfers voor 2020 hebben. Dit zijn Verenigd Koninkrijk (+13,7%), Denemarken (+13,0%), Ierland (+12,9%), Frankrijk (+12,7%) en Duitsland (+12,2%).

Buurtuinen, zijn er in Nederland nog nauwelijks. De publicatie laat zien wat is een buurttuin is en hoe maak je zo'n tuin in de praktijk maakt.

Voor het thema Groen en de Stad zijn meerdere Europese steden bezocht en is veel kennis opgedaan over de diverse thema's in relatie tot de openbare ruimte. In dit boekje wordt een overzicht gegeven, waarbij enkele in het oog sprekende steden de revue passeren en de meest actuele thema's per stad worden behandeld.

Een nieuw fenomeen manifesteert zich sinds enkele jaren in ons land: bevolkingsdaling. Maar is het zo’n ramp? Naast grootschaligheid ontleend aan omliggende gebieden en het lokale ‘DNA’ stellen wij een derde inspiratiebron voor: de groene ruimte. Hoe kan de groene ruimte (plantsoenen, parken, bossen, landbouwgebieden, natuurgebieden) de stad helpen om de negatieve effecten van bevolkingsdaling te verzachten en wellicht de daling af te zwakken? Kan de groene ruimte alternatieven bieden voor stedelijke grootsheid en tegemoet komen aan de menselijke behoefte aan voedsel, geborgenheid, intimiteit van de openbare ruimte, rust en veiligheid?

‘Vitaal Landelijk Gebied in kaart’. Dat is de titel en het thema van dit jaarboek. Niet alleen figuurlijk – een selectie van projecten die zijn uitgevoerd binnen het cluster – maar het vitaal landelijk gebied is ook letterlijk in kaart gebracht. Veel projecten zijn niet aan een bepaald gebied gebonden en gaan over Nederland als geheel. De kaarten visualiseren de projecten uitgevoerd in 2009 – en voor zover nog te achterhalen – projecten terug in de VLG-tijd tot 2005. Het was niet mogelijk alle projecten te presenteren. Themacoördinatoren hebben een selectie gemaakt. Per project leest u over de onderzoeksvraag, de relevantie van het onderzoek voor het beleid, wat het onderzoek heeft opgeleverd en wat er met de nieuwe kennis is gedaan.

Uit een analyse van de verkiezingsprogramma’s in de 17 steden met krachtwijken blijkt dat groen een belangrijk onderwerp is. In ruim 85% van de bijna 250 partijprogramma’s zijn passages over groen opgenomen. Alterra (Wageningen UR) heeft gekeken naar de aandacht voor groen in de lokale verkiezingsprogramma’s. Hieruit blijkt dat de aanwezigheid van groen in die programma’s vooral gekoppeld wordt aan de kwaliteit van de woonomgeving

Groen in het stedelijk gebied is meer dan alleen make up. Het is de vierde dimensie van de stad. Een fundamentele dimensie voor het leefklimaat. Dat is de centrale boodschap in het boek ‘De Vierde Dimensie – steden op weg naar menselijk groen’. In het boek staan interviews met alle wethouders van deze 35 grootste gemeenten, waarop zij ingaan op de manier waarop zij in het verleden en in de toekomst aankeken tegen de functie van groen in de stad. Deze publicatie is afkomstig van de G35, Alterra en LNV

In deel I van dit onderzoek is in 10 steden van de G30 onderzoek gedaan naar de oppervlakte openbaar groen per woning. Daarbij stond het kengetal 75 m2 groen per woning als streefgetal centraal. In het tweede deel van het onderzoek zijn alle steden van de G30 geanalyseerd. In de 2006 is Sittard-Geleen bij de G30 steden gevoegd zodat er nu sprake is van de G31. In dit derde deel van het onderzoek zijn alle 31 steden van de G31 geanalyseerd. Tevens zijn de in 2007 geselecteerde 40 aandachtswijken geanalyseerd.

Voor de derde keer een jaar werken in en met Cluster Vitaal Landelijk Gebied. Bezien vanuit (Haags) beleid en (Wagenings) onderzoek. Een trend waar een ambtenaar die zich bezighoudt met het landelijk gebied mee te maken heeft, is decentralisatie. Het onderzoek heet ‘beleidsondersteunend’ te zijn, maar de onderzoekskant heeft net als de ambtenarij te maken met een weerbarstige praktijk. Vitaal landelijk gebied heeft te maken met hydrologie, bestuurskunde, sociologie, bodemkunde, ecologie enzovoorts. En al die specialismen hebben hun eigen beoefenaars

In 2007 is het onderzoek van het cluster VLG ondergebracht in zeven onderzoeksthema’s: Bodem, Water, Klimaat, Stad & Platteland, Landschap, Europees Plattelandsbeleid en Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG). Wat is het effect van de onderzoeksresultaten voor het beleid? Hoe komen we tot goede kennisvragen? Hoe kan het beste verbinding maken tussen het wetenschappelijk onderzoek, beleid en de praktijk? Deze veelgestelde vragen zetten kennisdoorstroming en kennisbenutting hoog op de agenda. In dit tweede jaarboek van het cluster Vitaal landelijk Gebied (VLG) over het jaar 2007, wordt extra aandacht besteed aan dit onderwerp. Goed onderzoek krijgt pas maatschappelijke en beleidsmatige impact als de doorwerking van deze kennis resulteert in een goede kennisbenutting. Hoe vorm en inhoud wordt geven aan deze kennisdoorstroming kan worden gelezen bij de afzonderlijke projecten

Alterra heeft de minister van LNV samen met een groep bestuurders van de 30 grootste gemeenten in Nederland rondgeleid tijdens een werkbezoek aan opmerkelijke parken en groenstructuren in Parijs en omgeving. Dit rapport is de neerslag van de discussies die naar aanleiding van de geboden inzichten gevoerd zijn over het thema Groen In en Om de stad, van de conclusies die zijn getrokken en van de vervolgafspraken die zijn gemaakt. Het staat vast dat de durf te investeren in groene parels voor de toekomst absoluut zijn vruchten afwerpt.

In deel I van dit onderzoek is in 10 steden van de G30 onderzoek gedaan naar de oppervlakte openbaar groen per woning. Daarbij stond het kengetal 75 m2 groen per woning als streefgetal centraal. In dit tweede deel van het onderzoek zijn alle 30 steden van de G30 geanalyseerd.

Inventarisatie ten behoeve van Natuurplanbureau

De groennorm die in dit onderzoek wordt getoetst is de groennorm van het Beoordelingskader Groen in de Stad. Sinds de jaren zestig zijn verschillende groennormen gehanteerd. Sommige van deze normen komen uit de hoek van de recreatie en natuur, andere uit de huisvestingssfeer. Deze studie is in het kader van GIOS uitgevoerd

In het raamplangebied Utrecht-West zijn op basis van typeringen voor recreatie en natuur ruimtelijke inrichtingsvarianten voor natuur en recreatie vastgesteld. Voor specifieke elementen binnen de recreatiedoeltypen en voor natuurdoeltypen zijn de hydrologisch-bodemkundige randvoorwaarden voor de gewenste doeltypen vastgesteld. Op basis van de uitgevoerde grondwatertrappenkartering is het huidige grondwaterregime bepaald. Voor een geschiktheidsbeoordeling van natuur en recreatie zijn de gemiddelde voorjaarsgrondwaterstand, gemiddeld laagste grondwaterstand, kwel en bodemtype van belang. Uit de grondwatertrappenkartering kunnen met uitzondering van kwel de benodigde parameters voor het karakteriseren van het huidige grondwaterregime worden vastgesteld. Als laatste onderdeel van dit onderzoek zijn met het waternoodinstrumentarium de geschiktheden voor recreatie- en natuurdoeltypen onder het huidige grondwaterregime bepaald en voor een tweetal fictieve maatregelen. Daarnaast is een aantal aspecten beschouwd die de verenigbaarheid tussen natuur en recreatie beonvloeden, zoals verstoring van vogels en gevoeligheid voor vertrappen van vegetatie. De combineerbaarheid van natuur en recreatie is op basis van een aantal kennisregels bepaald.

In samenwerking tussen Alterra en acht gemeenten is een systematiek ontworpen voor het aanduiden van verschillende kwaliteitsniveaus voor stedelijk groen. Het systeem is gebaseerd op functies die het groen als integraal onderdeel van de openbare ruimte vervult. Voor het beoordelen van de kwaliteit kan per functie naar verschillende kwaliteitskenmerken worden gekeken. Voor drie kwaliteitsniveaus zijn criteria voor deze kenmerken uitgewerkt. Tenslotte is voor enkele beheereenheden aangegeven hoe de jaarlijkse beheerkosten kunnen worden gekoppeld aan het kwaliteitsniveau.

De doelstelling van het onderzoek is om tot 2008 met intervallen van twee jaar de gevolgen van de voorgestelde ontwikkelingen op het recreatief gebruik van Schouwen en de wensen en tevredenheid van de recreanten te volgen. De gegevens voor het onderzoek worden verkregen uit enqultes en tellingen. Er zijn 993 enqultes afgenomen in tien onderzoeksdagen verspreid over 2001-2002. De gegevens uit de enqultes zijn geanalyseerd en worden in dit rapport gepresenteerd.

Dit is een achtergrondrapport bij een binnenkort te verschijnen boek over de mogelijke rol van de landbouw bij de inrichting en het beheer van het landelijke gebied. De discussie hieromtrent is onder andere door de recente uitbraken van mond- en klauwzeer actueel. De visie laat zien dat bij een alternatieve aanwending van beschikbare financiële middelen een duurzame, op de natuur gerichte, landbouw op behoorlijke schaal mogelijk is. Boeren voor natuur is getoetst voor vijf regio's binnen Nederland: Achterhoek, Salland, Mergelland, Waterland en Middag-Humsterland.

Resultaten van onderzoek naar bezoekersherkomst, bezoekfrequentie, bezoekduur, verrichte activiteiten, voorzieningengebruik en waardering van een aantal bos- en natuurgebieden van Staatsbosbeheer in West-Brabant, uitmondend in een zgn. kwaliteitsscore