Search

Objective: To obtain information to help design and implement quality improvement programmes. Design: Questionnaire survey. Setting: Swiss University Hospitals. Setting: Swiss University Hospitals. Study participants: Clinical Department heads. Main outcome measures: Attitudes towards quality assurance and percentage of departments with procedures for measurement and improvement of structure, process and outcome of medical care. Results: Among 138 departments responding, 69 indicated a designated person or group in charge of quality and 57 were involved in collaborative quality improvement programmes. Mortality data at the level of the department was unavailable to 33% of respondents, and data on adverse treatment effects to 67% of them. Most respondents (69%) favoured the use of outcome indicators for quality control; only 13% favoured indicators pertaining to process or structure of care. Among indicators of outcome, patient satisfaction was the preferred indicator (25% of respondents), followed by morbidity (16%) and mortality (12%) data. Conclusion: Although the quality of medical care in Switzerland enjoys an excellent reputation, this study highlights important gaps in the information system and the processes necessary to evaluate quality. Copyright © 1996 Eslevier Science Ltd

A patient-oriented survey was conducted in Switzerland with the aim to establishing the distribution of medical X-ray examinations among the population. A sample of 1235 people aged between 15 and 74 y (589 males and 637 females) was contacted. The participants were asked to give the number of medical X-ray examinations performed during the previous 12 months. Three-fourths of the sample did not undergo any medical X-ray examination during a 12 month-period, and 10% of the population underwent more than 1 medical X-ray examination in a year. These results were independent of the geographic region. The age distributions of the participants who did not undergo any medical X-ray examination and those who underwent one medical X-ray examination were similar. On the other hand, the age distribution of the participants who underwent more than one medical X-ray examination was characterised by a higher contribution from the elderly

The age of the patient is of prime importance when assessing the radiological risk to patients due to medical X-ray exposures and the total detriment to the population due to radiodiagnostics. In order to take into account the age-specific radiosensitivity, three age groups are considered: children, adults and the elderly. In this work, the relative number of examinations carried out on paediatric and geriatric patients is established, compared with adult patients, for radiodiagnostics as a whole, for dental and medical radiology, for 8 radiological modalities as well as for 40 types of X-ray examinations. The relative numbers of X-ray examinations are determined based on the corresponding age distributions of patients and that of the general population. Two broad groups of X-ray examinations may be defined. Group A comprises conventional radiography, fluoroscopy and computed tomography; for this group a paediatric patient undergoes half the number of examinations as that of an adult, and a geriatric patient undergoes 2.5 times more. Group B comprises angiography and interventional procedures; for this group a paediatric patient undergoes a one-fourth of the number of examinations carried out on an adult, and a geriatric patient undergoes five times more

Objective To examine the appropriateness and necessity of colonoscopy across Europe. Design Prospective observational study. Setting A total of 21 gastrointestinal centers from 11 countries. Participants Consecutive patients referred for colonoscopy at each center. Intervention Appropriateness criteria developed by the European Panel on the Appropriateness of Gastrointestinal Endoscopy, using the RAND appropriateness method, were used to assess the appropriateness of colonoscopy. Main outcome measure Appropriateness of colonoscopy. Results A total of 5213 of 6004 (86.8%) patients who underwent diagnostic colonoscopy and had an appropriateness rating were included in this study. According to the criteria, 20, 26, 27, or 27% of colonoscopies were judged to be necessary, appropriate, uncertain, or inappropriate, respectively. Older patients and those with a major illness were more likely to have an appropriate or necessary indication for colonoscopy as compared to healthy patients or patients who were 45-54 years old. As compared to screening patients, patients who underwent colonoscopy for iron-deficiency anemia [OR: 30.84, 95% CI: 19.79-48.06] or change in bowel habits [OR: 3.69, 95% CI: 2.74-4.96] were more likely to have an appropriate or necessary indication, whereas patients who underwent colonoscopy for abdominal pain [OR: 0.64, 95% CI: 0.49-0.83] or chronic diarrhea [OR: 0.54, 95% CI: 0.40-0.75] were less likely to have an appropriate or necessary indication. Conclusions This study identified significant proportions of inappropriate colonoscopies. Prospective use of the criteria by physicians referring for or performing colonoscopies may improve appropriateness and quality of care, especially in younger patients and in patients with nonspecific symptoms

Quality of medical assessment of work incapacity has been poorly investigated, despite the enormous costs engendered by transient incapacity of work and permanent disability. This study examined some indices of quality from a stratified, random sample (n=120) of assessments performed by expert assessors of the Swiss disability insurance. The distribution of work incapacity (WI) percentages over a 100% scale showed a clustering around key values significantly associated with financial disability benefits. The precision of WI, expressed as the level of quantitative exactness, was found to be high in 74% (95% CI: 66-82%) of current WI assessments, and in 62% (95% Cl: 53-71%) of maximal WI assessments. Disagreement was observed in 17% of cases when comparing two ways of expressing WI by the same physician (95% CI: 10-23%). This exploratory study is limited by the general lack of objective criteria and standards. Further theoretical and expirical developments are needed to determine standardized criteria and clear guidelines for medical assessments of WI, as well as for evaluating their quality. Copyright © 1996 Elsevier Science Ltd

Modelers involved in environmental policy assessments are commonly confronted with the lack of uptake of model output by policy actors. Actors have different expectations of models, condensed into three quality criteria: credibility, salience, and legitimacy. The fulfilment of quality criteria is also dynamic as expectations vary, change, and possibly counteract each other. We present a checklist for modelers involved in model-based assessments that is aimed at the identification and monitoring of issues, limitations and trade-offs regarding model quality criteria. It draws upon the literature of integrated assessments as well as case study analysis of environmental policy assessments for the Dutch government, based on expert interviews and embedded experience. The checklist is intended to be consulted during assessments; its application may result in greater awareness among modelers involved in assessments regarding model quality criteria, and may positively affect the uptake of model-based knowledge from environmental policy assessments by policy actors.

Dit ruimtelijk perspectief voor nieuwe verdiencapaciteiten geeft aan welke ontwikkelingen in de Greenport Westland-Oostland als structurerend kunnen worden gezien en leidend zijn voor het handelen van de overheden in de Greenport Westland-Oostland. Dit perspectief geeft input aan het strategisch handelingsperspectief Greenport Westland-Oostland, zoals dit door Provincie en betrokken andere overheden ontwikkeld wordt.

This study examines practices in which groups of local people (citizens’ initiatives) take the lead in natureconservation and landscape management projects. In three cases studies the significance of green selfgovernancewas examined by studying knock-on effects: the relations with related practices and therelations between practices and structures at the regime level, such as institutional working practices andpolicies. The bonds and dynamics in these relations – between green self-governance practices, betweengreen self-governance practices and related practices, and between green self-governance practices and theregime level – were found to be considerable. The actual level of influence is hard to determine because thedynamics play out within a changing context. An important lesson for the interaction between citizens andgovernment is that both can learn by working together, In deze studie staan praktijken van natuur- en landschapsbeheer waarin groepen burgers(burgerinitiatieven) de ‘lead’ hebben in het realiseren, beschermen en/of beheren van natuur en landschapcentraal. In drie praktijken van groene zelf-governance is gekeken naar de betekenis, door in te gaan op deolievlekwerking die uitgaat van deze praktijken: de relaties met aangrenzende praktijken en naar de relatiestussen praktijken en structuren op regimeniveau, zoals bijvoorbeeld de werkwijzen en het beleid vaninstituties. Het blijkt dat de wederzijdse verwevenheid en dynamiek groot is: tussen praktijken van groenezelf-governance, tussen een praktijk van groene zelf-governance en aanverwante praktijken, en tussen eenpraktijk van groene zelf-governance. De daadwerkelijke invloed is moeilijk vast te stellen omdat dedynamiek zich afspeelt zich een context van veranderingen. Een belangrijke les voor de interactie burgeroverheidis dat er geleerd wordt door samen te doen

The socio-economic future of agriculture in the Dutch province of Zuid-Holland is partly linked to the perspectives of the agrocluster, the combination of agricultural and horticultural firms, fishery, food and luxury industry and the firms that supply these sectors. The importance of this cluster for Zuid- Holland is described, with a focus on the primary sectors, and especially on the agricultural firms. The current situation of these firms is presented, including the developments in the recent decade and the perspectives for the next decade. Attention is also paid to the (economic) perspectives of short supply chains and innovation for agriculture in Zuid-Holland., De sociaaleconomische positie van de grondgebonden landbouw in de provincie Zuid-Holland hangt deels samen met de perspectieven van het agrocluster, zijnde het totaal van land- en tuinbouwbedrijven, visserij, voedings- en genotmiddelenindustrie en de aan deze sectoren toeleverende bedrijven. Het belang van het grondgebonden landbouwcluster voor Zuid-Holland is in kaart gebracht, met een accent op de primaire sectoren en vooral de land- en tuinbouwbedrijven. De huidige situatie van deze bedrijven is in beeld gebracht, evenals de ontwikkelingen in de afgelopen tien jaar en de perspectieven voor de komende tien jaar. Daarnaast is specifiek gekeken naar de (economische) perspectieven van korte ketens en innovatie voor de grondgebonden landbouw in Zuid- Holland.

Biomimicry , de ontwerpfilosofie die de natuur als inspiratiebron ziet voor innovaties, kan grote ecologische en economische voordelen opleveren voor onze samenleving wanneer het bre ed wordt ingezet ten behoeve van maatschappelijke en wetenschappelijke vraagstukken. Het biedt ook veel toepassingsmogelijkheden voor een groot aantal sectoren , zoals bouw, industrie en landbouw . Om aan een kennisinfrastructuur voor biomimicry te kunn en werken, is het van belang om te weten welke kennis diverse partijen in ons land in huis hebben, welke ze willen delen en welke kennislacunes er zijn. Deze kennisagenda is met dat doel opgesteld. De kennisagenda agendeert een aantal vraagstukken voor de komende periode waaraan betrokken stakeholders in onderlinge samenwerking gericht kunnen werken om de toepassing van biomimicry in ons land de komende jaren op een hog er plan te brengen. Deze kennisagenda geeft daarmee richting aan biomimicry -innovaties die de komende jaren (wellicht) met voorrang opgepakt worden.

In deze publicatie wordt ingegaan op de huidige positie van de primaire sector en andere relevante schakels in de keten in Nederland en Noord-Holland. De belangrijke trends worden bekeken en nagegaan wordt waar deze kansen bieden en welke handelingsperspectieven er zijn voor de sector. Vervolgens wordt ingegaan op de potentiële rol van de provincie daarbij. De auteurs beperken zich, op verzoek van de provincie, tot de plantaardige sectoren in Noord-Holland, namelijk de glastuinbouw, sierteelt, akkerbouw en vollegronds groenten. De publicatie is gebaseerd op expert judgement van de betrokken onderzoekers en niet op nieuw uitgevoerd onderzoek.

Veel Nederlanders dragen bij aan natuur en landschap. Natuurorganisaties zoeken meer particuliere bijdragen. Het Planbureau voor de Leefomgeving liet onderzoek doen naar de relatie natuurorganisaties en burgers. Uit het rapport ‘Energiek aan de slag: natuur- en landschapsorganisaties en hun achterban’ blijkt dat de achterban op veel manieren bijdraagt, maar dat natuurorganisaties deze vaker als doelgroep ziet die bijdraagt aan hun beoogde activiteiten dan als partner die zelf wensen en oplossingen voorstelt.

Kern van de Rijksnatuurvisie 2014 is een omslag in denken: van natuur beschermen tégen de samenleving naar natuur versterken mét de samenleving: natuur en economie profiteren van elkaar. De visie geeft een beeld van de rol die het Rijk, de provincies, andere overheden, de Europese Unie, maatschappelijke organisaties, bedrijven en burgers in de toekomst van het natuurbeleid spelen. De Rijksnatuurvisie 2014 is een belangrijk kader waarbinnen het team Natuurlijk! Ondernemen opereert. Dit project heeft tot doel om bouwstenen aan te dragen voor een kennisagenda voor het team van Economische Zaken.

In dit rapport staat beschreven door wie, hoe en waarvoor de Natuurverkenning 2010-2040 is gebruikt. Dit is onderzocht op basis van deskresearch en interviews. De resultaten worden gebruikt voor de volgende Natuurverkenning. De verkenning is door een brede doelgroep ontvangen en op wordt op diverse manieren gebruikt. Geïnterviewden noemen vooral het onderdeel kijkrichtingen. Kijkrichtingen zijn bruikbaar om natuur mee in te delen, elkaars beeld van natuur te begrijpen, een dialoog op gang te brengen en zelfs vastgelopen discussies mee open te breken. De Natuurverkenning wordt als legitimatie gebruikt voor het bredere denken over natuur en gebruik van natuur. De Natuurverkenning is input voor diverse (beleids)trajecten waarvan de Rijksnatuurvisie 2014 van het ministerie van Economische Zaken één van de belangrijkste is. Gebruik van de Natuurverkenning wordt door diverse factoren beïnvloed. Het interactieve proces met stakeholders, het gebruik van normatieve scenario’s en de beleidscontext zijn een aantal van de belangrijkste

Natuurorganisaties zijn op zoek naar meer particuliere bijdragen. Zij maken daarbij soms gebruik van de mogelijkheden die de ‘energieke samenleving’ (Hajer, 2011) hen biedt om samen met burgers, bedrijven en overheden het beheer van natuur en landschap vorm te gaan geven. Veel Nederlanders zijn lid of vrijwilliger van een natuurorganisatie (inclusief landschaps- en cultuurhistorische organisaties) om bij te dragen aan natuur en landschap. In deze WOt-paper bespreken wij het onderzoek naar de belangrijkste ontwikkelingen in de bijdragen van de achterban en hoe natuurorganisaties met hen samenwerken. Hiervoor is een enquête door 55 natuurorganisaties beantwoord en zijn 15 interviews gehouden (Overbeek et al., 2013). Het blijkt dat de diversiteit aan particuliere bijdragen stijgt, maar dat de organisaties hun achterban eerder zien als doelgroep om draagvlak en betrokkenheid te realiseren dan als belanghebbende met eigen wensen en oplossingen.

Veel Nederlanders dragen bij aan natuur en landschap. Natuurorganisaties zoeken meer particuliere bijdragen. Het Planbureau voor de Leefomgeving liet onderzoek doen naar de relatie natuurorganisaties en burgers. Uit het rapport ‘Energiek aan de slag: natuur- en landschapsorganisaties en hun achterban’ blijkt dat de achterban op veel manieren bijdraagt, maar dat natuurorganisaties deze vaker als doelgroep ziet die bijdraagt aan hun beoogde activiteiten dan als partner die zelf wensen en oplossingen voorstelt.

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) brengt elke vier jaar een Natuurverkenning uit. Dit is één van de wettelijke taken van het planbureau. Een toekomstverkenning is bedoeld om toekomstige maatschappelijke ontwikkelingen en nieuwe beleidsopties te verkennen en daarmee het blikveld te verruimen. Deze Natuurverkenning zoekt aansluiting bij de huidige politieke en maatschappelijke discussie over de richting van het natuur- en landschapsbeleid. Het is de vierde Natuurverkenning die het PBL en zijn voorlopers hebben uitgebracht. De eerste en de tweede (RIVM 1997; 2002) zijn als zelfstandige studies verschenen en de derde als onderdeel van Nederland later (MNP 2006)

Uit de huidige MKBA praktijk blijkt dat er verschil is in de acceptatie van het monetariseren van verschillende welvaartseffecten. Zo zijn voor de waarde van reistijd en veiligheidsrisico's met behulp van waarderingsmethodes algemeen geaccepteerde monetaire kengetallen vastgesteld en toegepast in (M)KBA's. Over het bepalen van de waarde voor natuur bestaat veel discussie. De aanvulling op de OEI - leidraad voor het waarderen van natuur is geaccepteerd en wordt toegepast bij effecten op natuur door infrastructurele aanpassingen. Echter niet voor alle welvaartseffecten van natuur, zoals niet-geprijsde effecten, zijn er algemeen geaccepteerde kengetallen vastgesteld, terwijl deze niet-geprijsde effecten voor natuur aanzienlijk kunnen zijn. Dit betekent dat effecten op natuur veelal alleen in fysieke en kwalitatieve zin worden uitgedrukt en soms alleen met 'PM' (pro memorie) worden weergegeven. De effecten worden veelal niet gemonetariseerd. In de MKBA's komt natuur daardoor niet terug in termen van kosten-batenverhoudingen en saldo's

In deze studie onderzoeken we de kracht van de samenwerking tussen de verschillende gebruikers van het platteland. Burgers, boeren, natuurbeheerders en bedrijven die samen initiatieven ontplooien om hun leefomgeving te verbeteren. De studie laat aan de hand van een breed scala aan praktijkvoorbeelden zien hoe ze dat doen, wat ze proberen te bereiken en waar ze tegenaan lopen. Zo zijn er moderne boeren die samen met andere ketenpartijen hun bedrijfsvoering nog verder willen verduurzamen dan de wet al voorschrijft, en burgers die met boeren lokale coöperaties opzetten voor de opwekking van hernieuwbare energie.

Overal bloeien initiatieven op van burgers die iets aan hun leefomgeving willen doen. Het verfoeide individualisme lijkt te hebben plaatsgemaakt voor de ‘doe het zelf’-maatschappij. Burgers zoeken elkaar op uit verzet tegen veranderingen die anderen in gang willen zetten of vanuit de wens een bestaande situatie te verbeteren. Onderzoekers van Wageningen UR hebben samen met betrokkenen uit beleid en samenleving op 21 maart 2013 een studiedag besteed aan het verkennen van de betekenis hiervan voor het natuurbeleid. De uitkomsten hiervan zijn in WOt-paper 23 gecombineerd met reeds bestaande inzichten. Aangeven wordt welke onderzoeksvragen deze ontwikkeling met zich mee brengt.

De omgevingsscenario’s Hoog en Laag zijn ontwikkeld om te verkennen of de beleidsopgaven waarop de kijkrichtingen van de Natuurverkenning 2010-2040 een antwoord geven in de toekomst ook nog relevant zullen zijn en hoe groot zij dan kunnen zijn. Daarnaast geven zij inzicht in de mogelijkheden en beperkingen waarmee het beleid te maken kan krijgen en daarmee in de realiseerbaarheid van het beleid. De basis voor scenario Hoog wordt gevormd door een sterke internationale oriëntatie en veel marktwerking. Binnen de Europese Unie is er sprake van verdergaande economische en financiële integratie; het Europese natuur- en landbouwbeleid wordt juist minder ambitieus. Er is sprake van een stevige economische groei en een toename van de bevolkingsomvang. Het resultaat is dat de ruimte- en milieudruk in ons land sterk toeneemt. De basis voor scenario Laag betreft een focus op de eigen regio en op de collectieve sector. In Laag komt een verdere mondiale handelsliberalisatie niet van de grond en valt de wereld in een aantal handelsblokken uiteen. Het Europese beleid wordt sterker op duurzaamheid gericht. Bedrijven en burgers zijn vooral op de eigen regio en eveneens op duurzaamheid gericht. De economische groei is laag en de bevolking krimpt uiteindelijk. Als gevolg van deze ontwikkelingen neemt ruimtedruk nauwelijks toe en neemt de milieudruk af. Als de opgaven in de context van de omgevingsscenario’s worden geplaatst, blijven ze robuust. Het belang en de absolute omvang van de opgave kunnen wel verschuiven, afhankelijk van het omgevingsscenario. Tevens zitten er in de omgevingsscenario’s elementen die tegengesteld kunnen uitwerken op de omvang en het belang van een opgave. De realiseerbaarheid van de kijkrichtingen kan worden beïnvloed door de individuele en onderling samenhangende of elkaar juist elkaar tegenwerkende ontwikkelingen van de diverse drijvende krachten. In Hoog kan vooral de economische situatie een gunstige invloed hebben op de realiseerbaarheid van de kijkrichtin

Als resultaat van de samenwerking met de Metropoolregio Amsterdam benoemt Wageningen UR in dit document voor vier kringlopen actuele mogelijkheden en bijbehorende maatregelen om de kringlopen zo goed mogelijk te sluiten. In de vorm van factsheets wordt voor elke maatregel uitgewerkt wat deze oplevert voor de dimensies people, planet, profit en proces en wat de kosten, de risico’s en de randvoorwaarden daarbij zijn. De vier kringlopen zijn fosfaat, water, afval en voedsel.

Door het project herinrichting Renkums Beekdal zijn de bedrijven van het bedrijventerrein Beukenlaan verplaatst naar andere bedrijfslocaties. Het vertrek van Vredestein was cruciaal voor het opheffen van het hele terrein. Op de Beukenlaan kon zo ruimte worden gemaakt voor natuurherstel en de realisatie van de Ecologische Hoofdstructuur. De uitvoering van dit project heeft een groot aantal effecten voor Renkum en omgeving. In dit rapport wordt een overzicht gegeven van de effecten.

Monitoring en evaluatie van de programma's "leren voor duurzame ontwikkeling" en "natuur- en milieueducatie". Binnen het programma NME heeft het instrument 'arrangementenmodel' een centrale plaats ingenomen. Binnen de arrangementen zijn nieuwe samenwerkingsvormen tussen NME-organisaties en blijvende contacten met nieuwe partners ontstaan, en wordt er meer aangesloten bij de bestuurlijke agenda van gemeenten. Vraagarticulatie en verankering van deze nieuwe manier van werken blijven aandachtspunten voor de toekomst.

In de Agenda Landschap (2008) speelt het motto 'meedenken, meedoen en meebetalen' een belangrijke rol. Deze notitie geeft de wijze weer waarop provincies burgers betrekken en inzetten bij het landschapsbeleid

De Natuurverkenning verschijnt in een turbulente tijd waarin natuur en landschap sterk gepolitiseerd zijn. Met de verkenning wil het PBL een bijdrage leveren aan het structureren van het debat over de vernieuwing van het langetermijnbeleid en een impuls geven aan de politieke afwegingen. Nieuw is het gebruik van normatieve toekomstscenario’s als hulpmiddel om de achterliggende drijfveren voor natuurbeleid te verhelderen.

The subsequent building blocks of the scenario study enable policymakers to gradually gain insight into alternative desirable future states of nature and alternative policy-strategies to realize them. This is further stimulated by the character of the scenarios, which contain not only qualitative storylines, but also concrete images and quantita-tive information. In order to build such scenarios various methods were applied, like model calculations, scenario workshops, and design activities. By participating in the scenario study, policymakers not only provided valuable insights but also became more receptive for the results.

Het programma LvDO stond in de periode 2008 tot 2011 voor de uitdaging duurzaamheid te verankeren in dagelijkse praktijken. Het programma continueerde de strategie uit de vorige programmaperiode om top-down aan de beïnvloeding van systemen en bottom-up aan de ondersteuning van netwerken van professionals te werken. Daarnaast richtte het programma zich op kennisontsluiting, voornamelijk in de vorm van kennisontwikkeling en kenniscirculatie. Deze strategie werd gericht op de drie pijlers van het programma: Onderwijs, Rijksoverheid en Decentrale overheden. Vanaf 2008 is het concept ‘arrangement’ geïntroduceerd in de NME-sector. Een arrangement is een coalitie waarin aanbieders, vragende, bestuurlijke en maatschappelijke partijen samenwerken.

Reistijdwaarden en waarden van verkeersveiligheid worden zonder discussie gebruikt. Over waarderen van natuur is veel discussie. Worden niet-geprijsde effecten op een evenwichtige wijze meegenomen in MKBA’s? Hoe wordt er in het buitenland met niet-geprijsde effecten in MKBA’s omgegaan

De Natuurverkenning 2010-2040 is als scenariostudie uitgevoerd om te verkennen welke richtingen het natuurbeleid op termijn zou kunnen inslaan. Via de scenario-onderdelen worden beleidsmakers stap voor stap in het langetermijndenken meegenomen. Dit wordt versterkt doordat de onderdelen het karakter van kwalitatieve verhalen hebben gekregen, die bovendien toegankelijk zijn verbeeld en op onderdelen kwantitatief zijn uitgewerkt. Doordat beleidsmakers zelf in de verkenning hebben geparticipeerd is hun ontvankelijkheid ervoor vergroot. Over: natuurverkenning, scenariomethode, normatieve scenario's en stakeholderparticipatie

De Natuurverkenning 2010-2040 is als scenariostudie uitgevoerd om te verkennen welke richtingen het natuurbeleid op termijn zou kunnen inslaan. Via de scenario-onderdelen worden beleidsmakers stap voor stap in het langetermijndenken meegenomen. Dit wordt versterkt doordat de onderdelen het karakter van kwalitatieve verhalen hebben gekregen, die bovendien toegankelijk zijn verbeeld en op onderdelen kwantitatief zijn uitgewerkt. Doordat beleidsmakers zelf in de verkenning hebben geparticipeerd is hun ontvankelijkheid ervoor vergroot. Over: natuurverkenning, scenariomethode, normatieve scenario's en stakeholderparticipatie

Het natuurbeleid bevindt zich in een overgangsfase. Zowel rijk als provincies, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven zijn op zoek naar verbetering van het bestaande natuurbeleid en hun positie daarbinnen. Het gaat daarbij niet alleen om natuurbeleid in de strikte zin, maar onder meer ook om het landschaps-, ruimtelijk, energie- en voedselbeleid. Dit artikel draagt bouwstenen voor die zoektocht aan op basis van vier kijkrichtingen die zijn ontwikkeld in de Natuurverkenning 2010-2040.

Kenniswerkplaatsen zouden meer gebruik kunnen maken van sociale media om kennis binnen de werkplaats en met de buitenwereld efficiënter te delen. De extern gerichte communicatie is van essentieel belang om de doelstelling, het samenwerken tussen de verschillende betrokkenen aan regionale kennisvragen, te kunnen realiseren. Er wordt echter beperkt gebruik gemaakt van sociale media voor professionele doeleinden, voornamelijk omdat men weinig ervaring heeft. Omdat de technologische benodigdheden aanwezig zijn, dienen de Kenniswerkplaatsen vooral sociale en organisatorische condities te stimuleren en faciliteren.

Het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) wil dat het voor betrokken partijen (initiatiefnemers, overheden en adviseurs/rentmeesters) gemakkelijker wordt om nieuwe landgoederen te realiseren. Dat begint met inzicht in en kennis over het natuurbeleid van rijk, provincie en gemeentes én bestaande knelpunten, mogelijkheden die op te lossen en duidelijkheid over welke stappen betrokken partijen kunnen nemen om een nieuw landgoed te ontwikkelen.

Het natuurbeleid bevindt zich in een overgangsfase. Zowel rijk als provincies, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven zijn op zoek naar verbetering van het bestaande natuurbeleid en hun positie daarbinnen. Het gaat daarbij niet alleen om natuurbeleid in de strikte zin, maar onder meer ook om het landschaps, ruimtelijk, energie- en voedselbeleid. Dit artikel draagt bouwstenen voor die zoektocht aan op basis van vier kijkrichtingen die zijn ontwikkeld in de Natuurverkenning 2010-2040.

Demografische ontwikkelingen hebben invloed op natuur en landschap. Met name via ruimtebeslag door bebouwing, recreatieve consumptie en vestigingspatronen. In WOt-paper 3 wordt ingegaan op een studie die is uitgevoerd om input te leveren voor de omgevingsscenario's van de Natuurverkenning 2010-2040. Naast de lichte bevolkingsgroei die wordt voorzien, bepalen ook welvaart, samenstelling en herkomst van de bevolking het ruimtebeslag. Door de vergrijzing zal er een grotere behoefte zijn aan groen in de directe woonomgeving en aan wandel- en fietsmogelijkheden. De woonlocatie wordt steeds minder bepaald door sociale en economische motieven en steeds meer door kwaliteit van de woonomgeving. De druk op de Randstad neemt toe en wonen op het platteland nabij de stad is in trek.

Er is in de maatschappij veel draagvlak voor particuliere organisaties die zich bezighouden met bescherming en ontwikkeling van natuur en landschap. Het grote aantal organisaties op dit gebied en hun omvangrijke achterban illustreren dit. Het draagvlak voor het overheidsbeleid ten aanzien van natuur- en landschapsbeleid lijkt echter af te kalven. Vraag is wat het beleid voor draagvlak kan leren van de aanpak van de natuur- en landschapsorganisaties. Dit werkdocument geeft de resultaten weer van een onderzoek onder natuur- en landschapsorgansaties, hun (interactie met de) achterban en de ontwikkelingen waarmee zij zich geconfronteerd zien (worden).

organisaties en recreatiebedrijven te onderzoeken. Om de economische betekenis van deze marktbare baten te bepalen, gaan we uit van de netto toegevoegde waarde (NTW) van deze organisaties. Op basis van de jaarverslagen kan de NTW voor natuurbeherende organisaties geschat worden op ca. 350 euro per ha en 180 miljoen euro per jaar. Deze NTW wordt voor een groot gedeelte bepaald door subsidies, bijdragen van de overheid en bijdragen van de postcodeloterij. De economische betekenis van de marktbare baten van de recreatiesector - voor zover deze een relatie vertoont met de EHS - wordt in deze studie bepaald door het berekenen van de werkgelegenheid/NTW van de recreatiebedrijven. In dit onderzoek wordt voor recreatiebedrijven (restaurants, cafés en verblijfsrecreatie) empirisch aangetoond dat bij bedrijven die in de buurt liggen van bossen en kust meer personen werkzaam zijn dan bij bedrijven die deze typen natuur niet in de buurt hebben liggen. Het effect is echter voor het gemiddelde recreatiebedrijf gering. Het uitbreiden van natuur heeft dus maar een gering effect op de NTW in de recreatiesector. Onder de categorie bossen vallen in dit onderzoek onder andere cultuurhistorische bossen, natuurbossen en heiden. De kust bestaat uit kwelders, schorren en open duinen. In de analyse is zowel de afstand tot de EHS als de oppervlakte natuur meegenomen. Minder natuur in de directe omgeving van het recreatiebedrijf laat een afnemend effect zien op het aantal werkzame personen bij recreatiebedrijven. Er is in dit onderzoek niet gekeken naar ondernemerschap als verklarende factor.

Dit document dient als input voor de omgevingsscenario's van de Natuurverkenning 2011. Het behandelt de gevolgen voor natuur en landschap van demografische ontwikkelingen tot 2040. Die effecten verlopen via het ruimtebeslag door bebouwing, openluchtrecreatie en vestigingspatronen & woonvoorkeuren. Er is gebruik gemaakt van de regionale bevolkingsprognose van het CBS/PBL van 2009, met daaraan toegevoegd twee varianten voor migratie, Er is verder een vergelijking gemaakt met de CPB/RPB/MNP-studie Welvaart en Leefomgeving uit 2006.

Het platteland trekt steeds meer recreanten en agrarische ondernemers en hun gezinsleden spelen hierop in met onder andere campings, rondleidingen op het bedrijf, verkoop van streekproducten en kleinschalige horeca. Gemeenten kiezen ervoor om ondersteunde horeca te stimuleren omdat deze bijdraagt aan de kwaliteit van het gebied. Diverse gemeenten hebben beleid opgesteld voor ondersteunende en kleinschalige horeca met afgeleide regelgeving, bijvoorbeeld ten behoeve van detailhandel. Dit biedt veel overeenkomsten en aanknopingspunten voor horeca op agrarische bedrijven.

To summarize the published literature on assessment of appropriateness of colonoscopy for the investigation of iron-deficiency anemia (IDA) and hematochezia, and report appropriateness criteria developed by an expert panel, the 2008 European Panel on the Appropriateness of Gastrointestinal Endoscopy, EPAGE II., Journal Article, Research Support, Non-U.S. Gov't, Review, info:eu-repo/semantics/published

SCOPUS: ar.j, info:eu-repo/semantics/published

De vraag is welke belangstelling burgers voor landschap tonen. Gaat het om hun zorgen voor het landschap of speelt eerder hun passie om ermee aan de slag te kunnen. Dit hoofdstuk geeft resultaten van eerder verricht onderzoek (op basis van NIPO onderzoek 2007) en over actieve betrokkenheid van bewoners in Overijssel (Hof van Twente en Raalte) en in Zeeland (Schouwen-Duiveland en Borssele). Het gaat hierbij om niet-agrarische bewoners

SCOPUS: ar.j, info:eu-repo/semantics/published

To summarize the published literature on assessment of appropriateness of colonoscopy for the investigation of iron-deficiency anemia (IDA) and hematochezia, and report appropriateness criteria developed by an expert panel, the 2008 European Panel on the Appropriateness of Gastrointestinal Endoscopy, EPAGE II., Journal Article, Research Support, Non-U.S. Gov't, Review, info:eu-repo/semantics/published