Search

Dolazak komunističkih partija na vlast u Jugoslaviji i Albaniji nakon Drugog svetskog rata označio je zaokret u odnosima dve zemlje. Pored spoljnopolitičke i ekonomske pomoći, Jugoslavija je preduzela kulturnu akciju u Albaniji, sa ciljem da se učvrsti svest o prijateljstvu između stanovnika dve države. Jugoslavija je 1945. godine pružila stručnu podršku za formiranje Narodnog pozorišta u Tirani. Jugoslovenski muzičari boravili su u Albaniji kako bi pomogli u razvoju muzičke kulture. Jugoslovenski i albanski lingvisti angažovani su na različitim projektima kako bi Albanci naučili srpsko-hrvatski, a Jugosloveni albanski jezik. Kulturna saradnja dve zemlje, koja je naglo prekinuta 1948. godine, otkrila je prednosti, ali i probleme korišćenja kulture i umetnosti u međudržavnim odnosima i diplomatskoj praksi.

Knjiga Figura neprijatelja: preosmišljavanje srpsko-albanskih odnosa donosi 24 teksta koji obrađuju različite aspekte srpsko-albanskih odnosa. Podeljena na šest poglavlja, Figura neprijatelja nastoji da obuhvati političke, kulturne, društvene i razne druge dimenzije koje se dotiču iz rakursa političke teorije, sociologije, pedagogije, filologije i književne kritike, antropologije, do filozofije i lingvistike. Prvu celinu u knjizi, naslovljenu „Čija je to zemlja? Uspostavljanje srpsko-albanskog neprijateljstva“, čini pet tekstova posvećenih samim korenima sukoba. U njoj se traže uzroci uspostavljanja srpsko-albanskog neprijateljstva u prošlosti. Aleksandar Pavlović u svom tekstu iznosi tvrdnju da su Albanci u srpskoj kulturi od sredine osamnaestog pa sve do duboko u devetnaesti vek mahom razumevani kao veliki junaci, čestiti i hrabri ratnici, te da negativna percepcija o njima kao o mučiteljima Srba, nalik Turcima, nastaje tek u poslednjoj četvrtini devetnaestog veka. Prilog Srđana Atanasovskog kroz pregled putopisne literature o Kosovu od polovine devetnaestog veka do Drugog svetskog rata pokazuje kako se Kosovo u ovom periodu konstruiše kao objekat interesovanja srpske javnosti. Istraživanje srpske štampe u doba Balkanskih ratova koje je izveo Milan Miljković, pokazuje na koji se način ta negativna sterotipizacija Albanaca kodifikuje u srpskoj kulturi u ovom periodu. Proučavajući radove Vladana 9 Đorđevića, Jovana Cvijića, Vase Čubrilovića i Ive Andrića, Ana Petrov formuliše provokativnu tezu o postojanju rasističkih i kolonijalističkih elemenata u srpskom naučnom diskursu ovog perioda. Najzad, celinu zatvara tekst Vladana Jovanovića o kontinuitetu politike vođene na Kosovu i prema njemu u doba prve i druge Jugoslavije. Drugo poglavlje, „Jugoslovenski pokušaj: albansko-srpski odnosi u ukrštenoj perspektivi“ donosi komparativnu analizu Agrona Bajramija o načinima izveštavanja o Kosovu i Albancima u beogradskoj Politici i prištinskoj Rilindji u ranijoj i skorijoj pro

Proučavanje naoružanja i ratničke opreme u kulturama bronzanog i gvozdenog doba na teritoriji centralnog i jugoistočnog Balkana nije detaljnije proučavano još od osvita arheologije na ovim prostorima. Pojedine monografije ili njihovi delovi u svome fokusu imale su i ovo pitanje, ali se njime bavilo ili u uskom predmetnom kontekstu, ili pak u širokom prostornom kontekstu. Period koji je obuhvaćen ovim radom obuhvata otprilike jedan milenijum, a reč je o poznom bron- zanom i starijem gvozdenom dobu, odnosno o vremenu između 1500/1450. godine pre n.e. i 450/425. godine pre n.e., tj. srednjoevropske hronološke faze od početka pe- rioda Br C pa do kraja perioda Ha D. Ova teza imala je za cilj izradu kompleksne analize naoružanja i ratničke opreme na pomenutim prostorima, s obzirom na to da u dosadašnjim radovima toj problematici nije poklanjana adekvatna pažnja, i, da do sada ovim predmetima u celini nije posvećena ni jedna sintetska monogra- fija, ili manja celovita publikacija. Početni metodološki postupak bilo je sakupljanje već objavljene građe sa is- traživanog područja, ali i neposredni uvid u inventar muzejskih zbirki, tamo gde je to moguće i gde je takav materijal dosupan. U uvodnom delu dati su osnovni po- daci o geografiji, topografiji i geologiji razmatrane teritorije, sa naglaskom na rudnim ležištima metala, važnih u kontekstu proizvodnje oružja i ratničke op- reme. Takođe, detaljno su analizirane prirodne i istorijske komunikacije i puni pravci na ovoj teritoriji, važni zbog potencijalnih prodora određenih kultura i transporta/trgovine određenih tipova oružja u istraživanom periodu. U sledećem poglavlju precizirani su i definisani hronološki okviri teme, zatim arheološke kulture koje obuhvataju pomenuti period i teritoriju, dok su na kraju prikazane osnovne klase oružja i ratničke opreme sa detaljnim opisom primeraka i osnovnom tipologijom koja je korišćena u katalogu predmeta. Najobimniji deo rada svakako predstavlja katalog nalaza, u kojem su obrađeni svi, A study of the weapons and warrior equipment in the cultures of the Late Bronze and Early Iron Age on the territories of the Central and South-east Balkans was not subject of a detailed study since the very beginnings of archeology in this areas. Some monographs were focused completely or partially on this question, but either the object selection was very narrow or the territory was very wide. The period covered by this work includes roughly one millennium, and it talks about Late Bronze and Early Iron Age, and a time frame between 1500/1450 BC and 450/425 years BC, i.e. Central European chronological phases from the beginning of the period Br C until the end of the period of Ha D. The aim of this thesis is to develop complex analysis of weapons and warrior equipment on the territories mentioned above, since previous works did not paid adequate attention to this subject, and because of the fact that so far these cases as a whole was not committed no synthetic monograph or less comprehensive publication. The initial methodological procedure was gathering materials from the studied areas that were already published, as well as by direct accessing to the inventory of museum collections, where possible and where such material was available. The introductory section provide basic information about geography, topography and geology of the studied territory, with the accent on metal ore deposits, which are important in the context of the production of weapons and war equipment. Also, detailed analysis was paid to natural and historical communications and roads on this territory, which are important because of possible breakage of certain cultures and because of transport/trade of certain types of weapons in the investigated period. The next chapter gives us precise and detailed chronological framework about archeological cultures included by the mentioned time and territory, and, at the end, it describes basic classes of weapons and warrior equipment, including detailed d

Knjiga Figura neprijatelja: preosmišljavanje srpsko-albanskih odnosa donosi 24 teksta koji obrađuju različite aspekte srpsko-albanskih odnosa. Podeljena na šest poglavlja, Figura neprijatelja nastoji da obuhvati političke, kulturne, društvene i razne druge dimenzije koje se dotiču iz rakursa političke teorije, sociologije, pedagogije, filologije i književne kritike, antropologije, do filozofije i lingvistike. Prvu celinu u knjizi, naslovljenu „Čija je to zemlja? Uspostavljanje srpsko-albanskog neprijateljstva“, čini pet tekstova posvećenih samim korenima sukoba. U njoj se traže uzroci uspostavljanja srpsko-albanskog neprijateljstva u prošlosti. Aleksandar Pavlović u svom tekstu iznosi tvrdnju da su Albanci u srpskoj kulturi od sredine osamnaestog pa sve do duboko u devetnaesti vek mahom razumevani kao veliki junaci, čestiti i hrabri ratnici, te da negativna percepcija o njima kao o mučiteljima Srba, nalik Turcima, nastaje tek u poslednjoj četvrtini devetnaestog veka. Prilog Srđana Atanasovskog kroz pregled putopisne literature o Kosovu od polovine devetnaestog veka do Drugog svetskog rata pokazuje kako se Kosovo u ovom periodu konstruiše kao objekat interesovanja srpske javnosti. Istraživanje srpske štampe u doba Balkanskih ratova koje je izveo Milan Miljković, pokazuje na koji se način ta negativna sterotipizacija Albanaca kodifikuje u srpskoj kulturi u ovom periodu. Proučavajući radove Vladana 9 Đorđevića, Jovana Cvijića, Vase Čubrilovića i Ive Andrića, Ana Petrov formuliše provokativnu tezu o postojanju rasističkih i kolonijalističkih elemenata u srpskom naučnom diskursu ovog perioda. Najzad, celinu zatvara tekst Vladana Jovanovića o kontinuitetu politike vođene na Kosovu i prema njemu u doba prve i druge Jugoslavije. Drugo poglavlje, „Jugoslovenski pokušaj: albansko-srpski odnosi u ukrštenoj perspektivi“ donosi komparativnu analizu Agrona Bajramija o načinima izveštavanja o Kosovu i Albancima u beogradskoj Politici i prištinskoj Rilindji u ranijoj i skorijoj pro

The authors of this paper analyze the progress made in relations with the countries surrounding Serbia - in the regions of South East Europe and the Western Balkans, and upon the formation of the new government of Serbia (27th July 2012). In this regard, they point out the improvement of bilateral relations with the countries of the so-called old neighborhood (Hungary, Romania, Bulgaria, Italy, Albania and Greece), as well as the 'new' neighbors (Macedonia, Montenegro, Bosnia and Herzegovina and Croatia). Therefore, the authors emphasize that it is not only the continuity of the policy of improving relations in the region, but some concrete actions to advance a good-neighborly relations have been taken as well. According to the authors resolution of many accumulated problems with neighbors will result in acceleration of the process of European integration of Serbia and the rest of the Western Balkans. This will prove to be a significant benefit to citizens of all countries in this part of Europe. Serbia has thus positioned itself as a reliable regional partner for its immediate environment, as well as to the leading factors of world politics, the authors conclude., Autori u ovom radu analiziraju napredak u odnosima Srbije sa državama okruženja - Jugoistočne Evrope i Zapadnog Balkana, a nakon formiranja nove Vlade Srbije (27. jul 2012). U tom smislu oni su ukazali na unapređenje bilateralnih odnosa sa državama takozvanog starog susedstva (Mađarska, Rumunija, Bugarska i Albanija), kao i sa 'novim' susedima (Makedonija, Crna Gora, Bosna i Hercegovina i Hrvatska). Zato autori naglašavaju da se ne radi samo o kontinuitetu dosadašnje politike poboljšanja odnosa u regionu, već i da su preduzete određene konkretne aktivnosti kako bi se dobrosusedski odnosi unapredili. Regulisanje brojnih i nagomilanih problema sa susedima rezultiraće, navode autori, ubrzanjem procesa evropskih integracija Srbije, kao i ostatka Zapadnog Balkana. Od navedenog rešavanja bilateralnih pitanja značajnu korist će imati i građani svih država ovog dela Evrope. Srbija se tako, zaključuju autori, pozicionirala kao pouzdan regionalni partner za svoje neposredno okruženje, ali i vodeće faktore svetske politike.

The authors of this paper analyze the progress made in relations with the countries surrounding Serbia - in the regions of South East Europe and the Western Balkans, and upon the formation of the new government of Serbia (27th July 2012). In this regard, they point out the improvement of bilateral relations with the countries of the so-called old neighborhood (Hungary, Romania, Bulgaria, Italy, Albania and Greece), as well as the 'new' neighbors (Macedonia, Montenegro, Bosnia and Herzegovina and Croatia). Therefore, the authors emphasize that it is not only the continuity of the policy of improving relations in the region, but some concrete actions to advance a good-neighborly relations have been taken as well. According to the authors resolution of many accumulated problems with neighbors will result in acceleration of the process of European integration of Serbia and the rest of the Western Balkans. This will prove to be a significant benefit to citizens of all countries in this part of Europe. Serbia has thus positioned itself as a reliable regional partner for its immediate environment, as well as to the leading factors of world politics, the authors conclude., Autori u ovom radu analiziraju napredak u odnosima Srbije sa državama okruženja - Jugoistočne Evrope i Zapadnog Balkana, a nakon formiranja nove Vlade Srbije (27. jul 2012). U tom smislu oni su ukazali na unapređenje bilateralnih odnosa sa državama takozvanog starog susedstva (Mađarska, Rumunija, Bugarska i Albanija), kao i sa 'novim' susedima (Makedonija, Crna Gora, Bosna i Hercegovina i Hrvatska). Zato autori naglašavaju da se ne radi samo o kontinuitetu dosadašnje politike poboljšanja odnosa u regionu, već i da su preduzete određene konkretne aktivnosti kako bi se dobrosusedski odnosi unapredili. Regulisanje brojnih i nagomilanih problema sa susedima rezultiraće, navode autori, ubrzanjem procesa evropskih integracija Srbije, kao i ostatka Zapadnog Balkana. Od navedenog rešavanja bilateralnih pitanja značajnu korist će imati i građani svih država ovog dela Evrope. Srbija se tako, zaključuju autori, pozicionirala kao pouzdan regionalni partner za svoje neposredno okruženje, ali i vodeće faktore svetske politike.

Doktorska disertacija Jugoslovenska politika prema zemljama narodne demokratije u susedstvu 1953 – 1958. godine zasnovana je na jugoslovenskim arhivskim izvorima iz Arhiva Srbije i Crne Gore, Diplomatskog arhiva Ministarstva spoljnih poslova Republike Srbije i Vojnog arhiva kao i na relevantnoj domaćoj i stranoj literaturi. Disertacija se bavi jugoslovenskom politikom prema Albaniji, Bugarskoj, Rumuniji i Mađarskoj u periodu normalizacije odnosa Jugoslavije sa ovim zemljama posle Staljinove smrti tj. posle petogodišnjeg perioda tokom koga su njihovi odnosi bili u gotovo potpunom prekidu. Ona predstavlja pokušaj da se sagleda odnos Jugoslavije prema neposrednom susedstvu u uslovima hladnog rata i sadejstva jugoslovenskih interesa sa jedne i spoljnih faktora poput uloge Sovjetskog Saveza u procesu normalizacije odnosa Jugoslavije sa pomenutim zemljama ili uloge vodećih zapadnih zemalja i njihovih interesa u Jugoslaviji i susednim zemljama „narodne demokratije“ sa druge strane. U nekoliko faza kroz koje su od marta 1953. do aprila 1958. godine prošli odnosi Jugoslavije sa Albanijom, Bugarskom, Rumunijom i Mađarskom (od Staljinove smrti do potpisivanja Beogradske deklaracije, od potpisivanja Beogradske deklaracije do XX kongresa KPSS-a, od XX kongresa KPSS-a do izbijanja događaja u Mađarskoj 1956. godine i od događaja u Mađarskoj do kritike novog Programa SKJ) jugoslovenska politika se menjala u skladu sa okolnostima zadržavajući kao konstante izražen interes za normalizaciju odnosa i insistiranje na tome da sve susedne zemlje „narodne demokratije“ javno osude svoju raniju politiku prema Jugoslaviji i rehabilituju sve koji su na montiranim sudskim procesima osuđeni zbog špijunske delatnost u korist Jugoslavije. Osnovni cilj rada na ovoj dioktorskoj disertaciji je bio da pruži nova znanja o ovoj temi, nove poglede na jugoslovensku spoljnu politiku i ponudi novi ugao gledanja na odnose Jugoslavije sa SSSR-om i Varšavskim paktom u celini. U vezi sa tim definisan je i drugi, The Ph.D. thesis Yugoslav Policy Towards the Neighboring Countries of People’s Democracy 1953-1958 is based on Yugoslav archival sources from the Archives of Yugoslavia, the Diplomatic Archives of the Foreign Ministry of the Republic of Serbia and the Military Archives, as well as on the relevant domestic and foreign literature. The thesis deals with Yugoslav policy towards Albania, Bulgaria, Romania and Hungary during the period of normalization of relations between these countries and Yugoslavia after Stalin’s death, i.e. after a five years’ period of almost complete interruption in bilateral relations. It is an attempt at a study of the interplay of Yugoslavia’s relations with immediate neighborhood during the Cold War and Yugoslav interests on the one hand, and interests of foreign factors, such as the Soviet Union and the leading Western nations in Yugoslavia and in the neighboring countries within the framework of the normalization of Yugoslavia’s relations with the above mentioned countries. During the several phases the Yugoslav relations with Albania, Bulgaria, Romania and Hungary went through between March 1953 and April 1958 (from Stalin’s death until the signing of the Belgrade Declaration, from then to the 20th congress of the CP of the USSSR, from then until the beginning of the events in Hungary in 1956 and from then until the critique of the new Program of the CP of Yugoslavia), the Yugoslav policy changed in accordance with the situation, preserving the interest in normalizing relations and insisting that all neighboring countries of “people’s democracy” should condemn their former policy towards Yugoslavia and rehabilitate all those who had been sentenced as Yugoslav spies at show trials. The main goal of this Ph.D. thesis was to provide new knowledge of the topic, new views on Yugoslav foreign policy and to propose a new vantage point on the Yugoslav relations with the Soviet Union, and on relations with the Warsaw Pact as a whole. Connected with