Search

Akıcı okuyan fakat okuduğunu yeterli düzeyde anlamayan öğrenciler papağan okurlardır. Bu çalışmada papağan okur olan öğrencilerin akıcı okurların içindeki oranlarının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama çalışması deseni kullanılmıştır. Öğrencilerin akıcı okurluk durumları doğruluk, hız ve prozodi puanları hesaplanarak; okuduğunu anlama durumları ise okuduğunu anlama soruları aracılığıyla belirlenmiştir. Öğrencilerin akıcı okuma ve okuduğunu anlama durumlarından hareketle akıcı okurların içindeki papağan okur oranları belirlenmiştir. Öğrenci doğru, hızlı ve prozodik biçimde okuyor fakat okuduğunu anlamıyorsa papağan okur olarak değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde Office365 programından yararlanılmıştır. Çalışma grubunu 2022-2023 eğitim öğretim yılında İstanbul’da bulunan bir ilkokulda eğitim gören 311 gönüllü 2, 3 ve 4. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Her sınıf düzeyinde akıcı okurların en az %32,84’ünün papağan okur olduğu tespit edilmiştir. Papağan okurlara en çok ikinci sınıfta (%80,64), en az üçüncü (%32,84) sınıfta rastlanmıştır.

Öğretim sürecinin nihai hedefi akademik yeterliliklerin mümkün olan en üst seviyede geliştirilmesidir. Bu nedenle didaktik süreç ve etkinliklerin tasarımında, öğrenme-öğretme dinamikleri üzerindeki etkili olan unsurların belirlenmesi, elde edilecek öğrenme çıktılarının niteliği bakımından son derece önemlidir. Öğretim sürecinde gelişimi hedeflenen ve üzerinde önemle durulan öğrenme alanlarından birisi de okumadır. Zira okuma temel dil becerilerinden birisi olmakla birlikte kuma becerisinin gelişimi, diğer öğrenme alanlarındaki akademik gelişim açısından da önemlidir. Okuma, temel amacı metnin anlamlandırılması olan ve çeşitli düzeylerdeki bilişsel eylemler aracılığıyla gerçekleşen bir eylemdir ve okuma eylemi sonunda elde edilecek ürünün niteliği (bilgi edinme durumu) süreç boyunca gerçekleştirilen işlemlerin niteliği ile doğru orantılı olacaktır. Metinsel anlama erişimde, metinde yer alan her bir unsurun, söylem yapısı uyarınca nasıl bir araya geldiğine dair kurulumların yapılması gerekmektedir. Dolayısıyla okuma-anlama süreci açısından temel unsurlardan birisi söylem işlemedir. Söylem işlemedeki temel hedef yerel ve küresel tutarlılık ağlarını belirginleştirmek üzere metin bölütleri (segmentleri) arasındaki zihinsel bağlantıları yapılandırmaktadır. Bu yönüyle söylem işlemenin kendisi başlı başına zihinsel süreçlere yayılan bilişsel bir eylemdir ve bilişsel sistemin, söylem işlemleme sırasındaki çalışma dinamiklerine ilişkin bilgi ile bu işlemlerin gerçekleştirilmesini sağlayan kortikal alanların belirlenmesi okuma becerisinin gelişimi açısından önemlidir. Bu akademik zeminden hareketle çalışmanın amacı söylem işleme süreçlerinde bilişsel sistemin nasıl çalıştığını ele almak ve bilişsel işlemlerin hangi kortikal alanların aktivasyonu ile sağlandığını yapılan çalışmalardan elde edilen bulgular doğrultusunda irdelemektedir.

Kur’ân’daki yakın anlamlı kelimeler aynı manaya gelecek şekilde Türkçeye tercüme edilmektedir. Ancak ayetlerdeki siyaka göre değerlendirildiğinde bu kelimelerin aynı manaya gelmediği görülmektedir. Bu sebeple bu tür sözcüklerin geçtiği âyetlerin muhatabı ve hangi konudan bahsettiği tespit edilmelidir. Türkçeye “Kur’ân okuma” olarak çevrilen telâ, derase, rattele ve karae fiilleri yakın anlamlıdır. Araştırmamızda bu sözcükleri seçmemizin sebebi bunların yaygın kullanımında Kur’ân’daki mananın dikkate alınmamasıdır. Kur’ân’ın, Mushaf haline getirilmesinden sonra tarihi süreçte bu kelimeler sabit bir metni okuma çerçevesinde değerlendirilmiştir. Söz konusu kelimelerin anlamının âyete göre değiştiğinin tespit edilebilmesi için öncelikle âyetlerin tarihî bağlamı belirlenmeli ve dilsel kullanımları araştırılmalıdır. Ne var ki gerek vücûh kitaplarında gerekse tefsirlerde söz konusu kelimelerin kullanımları ve anlamları yeterince dikkate alınmamıştır. Bu durum Türkçe meallere de yansımış, ilgili lafızların anlam incelikleri ve muhatap değişkeni göz ardı edilmiştir. Belirlediğimiz çerçeveye bağlı olarak bu kelimeleri tefsir kaynaklarından araştırdık. Ulaştığımız verilerin vücûh edebiyatı eserlerindeki karşılığını inceledik. Bu edebiyatta zaman zaman muhatap bilgisi ve anlam inceliği dikkate alınmadığı için dakik bir mana verilmediğini tespit ettik.

PISA Okuma Becerileri Yeterlikleri öğrencilerin okuma becerilerinde hangi düzeyde, ne tür işlemler yapabildiğini tanımlamaya yönelik bir seviyelendirme sistemidir. Bu seviyelendirme sistemi, öğrencilerin okuma becerilerindeki yeterliklerini değerlendirilebilir kılmakta, bu yönüyle eğitim sürecinin ve sürece ilişkin unsurların niteliği hakkında fikir vermektedir. Bu çalışmanın amacı Liselere Giriş Sınavı Türkçe bölümü sorularını PISA Okuma Becerileri Yeterlik Düzeyleri çerçevesinde incelemektir. 2022 LGS Türkçe bölümünden 15 soru, 2023 LGS Türkçe bölümünden 17 soru araştırmanın inceleme nesnelerini oluşturmaktadır. Temel nitel araştırma deseninin kullanıldığı araştırmada veriler Soru İnceleme Formu ile elde edilmiş ve betimsel olarak sunulmuştur. Araştırmada 2022 LGS Türkçe sorularının %20’sinin 1a düzeyinde, %6,67’sinin 2. düzeyde, %46,67’sinin 3. düzeyde, %20’sinin 4. düzeyde ve %6,67’sinin 5.düzeyde; 2023 LGS Türkçe sorularının %11,76’sının 1a düzeyinde, %11,76’sının 2. düzeyde, %52,94’ünün 3. düzeyde, %17,65’inin 4. düzeyde ve %5,88’inin 5. düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. PISA Okuma Becerileri Yeterlik Düzeyleri dikkate alındığında her iki sınavda da 1b, 1c ve 6. düzeyde soru ile karşılaşılamamıştır.

Bu araştırmada Forzani, Leu, Li, Rhoads, Guthrie ve McCoach (2020) tarafından geliştirilen “Çevrim İçi Okuma Motivasyonu Ölçeği”nin Türkçeye uyarlanması amaçlanmıştır. Çalışmada öncelikle ölçeğin uyarlanması için gerekli izinler alınmış ardından uyarlama aşamasına geçilmiştir. Ölçeğin dil geçerliğinin sağlanması amacıyla maddeleri 4 dil uzmanının görüşü alınarak Türkçeye çevrilmiş; orijinal ölçek ve Türkçeye çevrilen ölçek MEB’e bağlı okullarda öğretmenlik yapmakta olan 22 İngilizce öğretmeni tarafından doldurulmuştur. Ölçeğin orijinal İngilizce formu ile Türkçe formu arasında pearson momentler çarpımı korelasyon analizi sonucunda yüksek düzeyde pozitif bir ilişki bulunmuştur (r= .996, p< .01). Dil geçerliği sağlanan ölçek Konya ili Ereğli ilçesindeki ortaokulların 5., 6., 7. ve 8. sınıflarında öğrenim gören toplam 375 öğrenciye uygulanmıştır. Uygulama sonrasında geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yürütülmüştür. Ölçeğin orijinalinde yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda belirlenmiş olan üç faktörlü yapı, Türkçeye çevrilen form aracılığıyla 375 kişiden elde edilen veriler üzerinden analiz edilmiştir. Yapı geçerliğini sağlamak amacıyla DFA analizi yapılmıştır. DFA analiziyle ölçeğin uyum indeksleri incelenmiştir ve inceleme sonunda χ2/sd oranı, RMSEA, RMR, AGFI, GFI değerleri ölçek modelinin mükemmel bir uyumu; CFI ve IFI değerinin iyi bir uyumu; NFI değerinin ise kabul edilebilir bir uyumu gösterdiği görülmüştür. Elde edilen uyum indekslerine göre ölçeğin uyum düzeyinin iyi olduğu söylenebilir. Maddelere ait faktör yük değerlerinin “.33-.65” arasında değiştiği tespit edilmiştir. Ölçeğin güvenirlik analizi için Cronbach alfa analizi yapılmış ve madde-test korelasyonları hesaplanmıştır. Toplam ölçekte Cronbach alfa katsayısı .85 ve ölçekte yer alan maddelere ilişkin madde-toplam korelasyon değerleri incelendiğinde ölçekte mevcut olan herhangi bir maddenin ölçekten çıkarılmasının güvenirlik değerinde bir değişiklik meydana getirmeyeceğini göstermektedir. Bu nedenle ölçekten madde çıkarılmaması uygun bulunmuştur. Böylelikle ölçek orijinal haliyle Türkçeye uyarlanmıştır.

Bu çalışmanın amacı, dijital öykü çalışmalarının dil becerilerine yansımalarını ortaya koymaktır. Araştırmada, temel nitel araştırma yaklaşımından yararlanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2005-2021 yılları arasında yapılmış, bulguları arasında temel dil becerilerine katkısı bulunan dijital öykü çalışmaları ve yurt içinde sınıf eğitimi alanında, dijital öykü konusunda lisansüstü tez yazmış 7 araştırmacı oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, doküman incelemesi ve yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla elde edilmiştir. Verilerin çözümlemesinde, betimsel analizden yararlanılmıştır. Gerçekleştirilen analizler sonucunda araştırma bulguları Dinleme, Konuşma, Okuma ve Yazma Becerisi olarak 4 ana tema etrafında toplanmıştır. Araştırmacılarla yapılan görüşmeler sonunda, dijital öykü çalışması yapacak araştırmacılar için ön hazırlık çalışmasının yapılması gerektiği, teknolojik okuryazarlığın ve teknolojik altyapının önemli olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın sonunda, dijital öykü etkinliklerinin dinleme, okuduğunu anlama ve yazma stratejilerini, konuşma motivasyonunu olumlu yönde desteklediği sonucuna ulaşılmıştır.

Bu araştırmanın amacı; okul öncesi eğitimi alan 48-72 aylık çocukların matematik becerileri ile konuşulan dil, okuma-yazma becerilerinin arasındaki ilişkiyi irdelemek, ayrıca yaş ve cinsiyete göre matematik ve konuşulan dil, okuma-yazma gelişimleri arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Araştırma ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Örneklem grubu Konya’da resmi bağımsız anaokullarından eğitim alan 234 çocuktan oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında “TOBE-3” alt testlerinden “Matematik”, “Konuşulan Dil” ve “Okuma-Yazma” kullanılmıştır. Verilerin analizinde parametrik testlerden bağımsız gruplarda t-testi, ANOVA, Pearson Korelasyon Katsayısı ve Çoklu Doğrusal Regresyon analizi işlemleri uygulanmıştır. Araştırma sonucunda; 48-72 aylık çocukların matematik becerileri puanları ile konuşulan dil becerileri, okuma ve yazma becerileri puanları arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu; okuma ve yazma becerileri puanlarının çocukların matematik becerileri puanlarını yordadığı ancak konuşulan dil puanlarının matematik becerisi puanlarını yordamadığı sonucuna ulaşılmıştır. Cinsiyetin çocukların matematik becerileri ve konuşulan dil becerilerinde anlamlı düzeyde farklılaşmadığı ancak okuma ve yazma becerilerinde kız çocuklarının daha yüksek puanlar aldıkları görülmüştür. Büyük yaş grubu lehine istatistiksel olarak farklılaşma olduğu bulgularına ulaşılmıştır.

Bu araştırmanın amacı, ilkokul dördüncü sınıf düzeyindeki öğrencilere yönelik standardizasyonu yapılmış bir Okuduğunu Anlama Kalibrasyon Ölçeği’nin geliştirilmesi ve geçerlik ve güvenirliğinin test edilmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu Ordu ili Altınordu ilçesinde yer alan, üç farklı ilkokulda eğitimine devam eden 159 kız, 143 erkek öğrenci (X̄(yaş)= 9.6, SS= .06) olmak üzere toplamda 302 ilkokul dördüncü sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama kalibrasyonu, Okuduğunu Anlama Kalibrasyon Ölçeği’ne bağlı olarak geliştirilen Okuma Görevleri Puanlama Yönergesi ve Okuduğunu Anlama Kalibrasyonu Puanlama Yönergesi ile değerlendirilmiş ve geçerlik güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar Okuduğunu Anlama Kalibrasyon Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir ölçümler yaptığını ve ölçeğin ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlamalarına dair belirli okuma becerilerine ve bilişsel görevlere ait değerlendirme tutarlılıklarını; diğer bir deyişle kalibrasyonu ölçmede geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu göstermektedir.

Teknolojinin kitaba izdüşümü olan e-kitap olgusu modern çağın yeni okuma biçimini oluşturmaktadır. Bu çalışmanın öncül amacı da üniversite öğrencilerinin e-kitap okuma alışkanlıkları olarak belirlenmiştir. Söz konusu amaca ulaşmak için çalışma nitel veri toplama teknikleri içerisinde yer alan, yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma evrenini, 2019-2020 öğretim yılında Kırıkkale Üniversitesinde öğrenim gören lisans öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmada elde edilen veriler frekans değerleri alınarak tablolaştırılmıştır. Buna göre araştırmada, üniversite öğrencileri arasında e-kitap okuma aracına sahip olma düzeyi oldukça düşüktür. Katılımcıların büyük çoğunluğu okumalarını cep telefonu üzerinden gerçekleştirmektedirler. Buna karşın basılı kitaplar halen en çok tercih edilen okuma araçları olarak yerini korumaktadır. Yine katılımcıların büyük çoğunluğunun e-kitap ya da bilgisayar üzerinden okumalarını kısa aralıklarla yaptıkları ve baştan sona bir kitabı okumadıkları tespit edilmiştir. Ayrıca e-kitabın gözü ve bedeni yorması gibi nedenlerle tercih edilmediği de belirlemeler arasındadır.

Bu çalışmanın amacı, ara tatilin ilk okuma yazma öğrenme sürecine yansımalarını öğretmen görüşleri çerçevesinde ortaya koymaktır. Araştırmada temel nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Samsun ilinin Atakum ilçesine bağlı ilkokullarda görev yapan 24 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışma grubu maksimum çeşitlilik örneklemesi yoluyla belirlenmiş ve Atakum’daki her ilkokuldan bir sınıf öğretmeni çalışmaya dahil edilmiştir. Araştırmada veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla ve öğretmenlerle yapılan yüz yüze görüşmeler neticesinde elde edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmada, öğretmenlerin görüşlerine göre ara tatilin öğrencilere duyuşsal boyutta etki ettiği ve bu durumun öğrencilerin ilk okuma yazma öğrenme süreçlerini etkilediği sonuçlarına ulaşılmıştır. Ayrıca ara tatilin ilk okuma yazma öğrenme sürecine etki etmesinde; okul tipi, ebeveyn desteği, teknolojik imkanlar, okul öncesi eğitim, tatil öncesi işlenen ses grubu sayısı gibi birtakım etmenlerin rol oynadığı sonuçlarına ulaşılmıştır.

Okuduğunu anlayamayan öğrencilerin okuma esnasında gösterdiği bilişsel davranışlar ve duygu durumlarını tespit etmek amacıyla yapılan bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden mülakat ve içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 2019-2020 eğitim öğretim yılı güz döneminde İstanbul ili Esenler ve Zeytinburnu ilçelerinde bulunan devlet ilkokullarında 4. sınıfa devam eden 20 öğrencidir. Bu öğrenciler amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre okuduğunu anlamada problem yaşayan öğrenciler, anlama problemi yaşadıklarında olumsuz duygularla dolma, dikkatini kaybetme ve okuma motivasyonu kaybetme olmak üzere temelde üç durumla karşılaşmaktadır.

Bu araştırmada ilkokul düzeyinde Türkçe derslerinde yaşanan sorunları belirlemeyi amaçlayan çalışmalardan hareketle dinleme, konuşma, okuma ve yazma becerilerinde yaşanan sorunları ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırma meta-sentez yöntemiyle yürütülmüştür. Araştırma kapsamına alınmak için gerekli koşulları sağlayan toplam 17 çalışma ile araştırma yürütülmüştür. Araştırma sonunda dinleme becerisi ile ilgili yeteri kadar çalışma olmadığı, dinleme becerisinin gelişiminde sorunların daha çok öğrenci kaynaklı nedenler olduğu, öğrenci dikkat ve motivasyon eksikliği ile öğrencilerin söz varlığı yetersizliğinin dinleme becerisinin gelişiminde sorun olduğu; konuşma becerisinde yaşanan sorunların çoğunlukla öğrencilerin söz varlığı yetersizliğinden kaynaklandığı; okuma becerisi ile ilgili öğrencilerin doğru ve akıcı okumada sorun yaşadıkları, öğrencilerin heceleyerek okudukları, okuduklarını anlamada sorun yaşadıkları; en çok yazma becerisi ile ilgili çalışma olduğu, öğrencilerin noktalama işaretleri kullanma, yazım kurallarını uygulama ve yazmanın fiziksel boyutu ile ilgili sorunlar yaşadıkları belirlenmiştir. Öğrencilerin söz varlığını geliştirmeyi amaçlayan araştırmalar yapılması, araştırmaların belli dil becerilerinde yoğunlaşmayıp ihtiyaca odaklı olabilmesi için önlemler alınması önerilmiştir.

Bu araştırma okuma kültürü ile bilgiyi yaygınlaştırma çabalarının Son Dönem Osmanlı tarihindeki seyrini somutlaştırmayı amaçlamaktadır. II. Abdülhamit yıllarında yayımlanan dergiler, gazeteler, risaleler bu seyrin izlenmesine yardımcı olmaktadır. 1891-1896 yılları arasında 238 sayı yayımlanan Maarif risalesi araştırmacılara değerlendirebilecekleri olanaklar sunmaktadır. Antropoloji, arkeoloji, botanik, coğrafya, edebiyat, eğitim, tarih, teknoloji, tıp ve zooloji gibi farklı disiplinlerden yazılara sahip olan Maarif, gelişkin görsel kullanımıyla da ön plandadır. Teknik yeniliklerden, canlılardan, bilimsel ve edebi anlatımlardan oluşan güçlü okuma ağıyla Maarif, bilginin dönüşen karakterini aydınlara, öğrencilere ve bürokratlara tanıtmıştır. Eğitimde gelişim evrelerinin, kişisel özelliklerin ve yeteneğin önemini ön planda tutan yazılar da risalede yer almıştır. Özellikle Ayşe Sıdıka Hanım'ın pedagoji üzerine yayımladığı makaleleri okuyuculara çağdaş eğitim yöntemlerini yansıtmaktadır. Derginin edebi kimliğinden ziyade pozitivist bilgiyi okuma kültürüyle yayma çabalarına odaklanan bu araştırma, tarama modeli ve doküman analizi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada bilimsel okuma kültürü ile bilginin popülerleşmesi işlendikten sonra eğitime yaklaşım analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda Maarif risalesinden hareketle Osmanlı Devleti’nin son yıllarında popüler bilginin ve okuma kültürünün önemli dönüşümler geçirdiği açığa çıkartılmıştır.

Araştırmada akıcı okuma ile ilgili lisansüstü tezlerin tespit edilmesi ve çeşitli açılardan analiz edilerek eğilimlerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırmada betimsel içerik analizi yöntemi uygulanmıştır. Araştırmanın veri kaynağını, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Merkezinde yer alan akıcı okuma üzerine, 2020 yılına kadar, hazırlanmış olan lisansüstü tezler oluşturmaktadır. Veri kaynağını oluşturan tezler, Ulusal Tez Merkezi genel ağ sayfası taranarak tespit edilmiştir. Araştırmada, yayın sınıflama formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, akıcı okuma ile ilgili 2009 yılından bu yana 43 farklı tezin hazırlandığı tespit edilmiştir. Akıcı okumayla ilgili en fazla 2019 yılında tez yazıldığı, bu tezlerin daha çok Gazi Üniversitesi’nin lisansüstü programlarında hazırlandığı görülmüştür. Bununla birlikte akıcı okumaya dair tezlerde daha çok akıcı okuma becerisini geliştirme konusunun tercih edildiği belirlenmiştir. Ayrıca ulaşılan sonuçlar akıcı okumaya yönelik tezlerde nicel araştırma desenlerine ve bu desenlere bağlı olarak ise ölçek, test, envanter gibi araçların kullanılmasına dair bir eğilimin olduğunu göstermektedir.

Araştırmanın amacı; 2008-2018 yılları arasında etkileşimli okuma ile ilgili ulusal ve uluslararası alanda yapılan çalışmaları içerik analizi yöntemiyle incelemektir. Araştırmada 2008-2018 yılları arasında etkileşimli okuma ile ilgili 64 makale, 49 tez çalışmasına ulaşılmış ve çalışmalar; “amaç, örneklem grubu, örneklem grubunun sayısı, etkinliğin kimlerle gerçekleştiği, etkinlik süresi, sonuç, uygulamaya yönelik öneriler ve gelecek çalışmalara yönelik öneriler” parametrelerine göre incelenmiştir. İncelemeler sonucunda; etkileşimli okuma etkinliğinin, öğrencilerin bilişsel alanlarına özellikle de dil gelişimlerine etkisini incelemek amacıyla yapıldığı görülmüştür. En çok okul öncesi dönem öğrencileri ile gerçekleştirilen etkinliğin örneklem büyüklüğü 0-19 öğrenci arasında değiştiği ve etkileşimli okuma etkinliklerin öğretmen ve öğrenci arasında, çoğunlukla 5-8 haftalık sürede sonuçlandığına ulaşılmıştır. Çoğunlukla nicel araştırma yaklaşımının deneysel desenleri kullanılan çalışmalarda, en çok öğrencilerin söz varlığının geliştiği sonucuna ulaşılmıştır ve etkileşimli okuma etkinliğine öneri olarak daha büyük örneklem grupları üzerinde yapılması gerektiği, gelecek çalışmalara yönelik öneri olarak ise; öğrencilerin bilişsel alanlarına, en çok da dil gelişimi üzerinde çalışmalar yapılması gerektiği belirtilmiştir.

Tarih boyunca iletişim araçlarının teknolojisine bağlı olarak iletişim unsurlarının niteliğinde değişimler gerçekleşmiştir. Günümüzde de iletişim ortamı bilgisayar ve internet sayesinde değişmektedir. İnsanlık tarihinin önemli iletişim unsurlarından birisi olan yazı bu süreçte hem nitelik hem de nicelik olarak değişime uğramaktadır. Bilgisayar ve internet içeriğin üretimini ve tüketimini hızlandırmış, bu sayede yazının içeriği seyrelmiş, bilginin ağırlığı azalmıştır. Yazının okunduğu ortamlar ve multimedya teknolojisi yazının anlatım gücünü azaltmıştır. Reklam ve okunma kaygısı ile okuyucuların entelektüel seviyelerini zorlamayan içerikler üretilmeye başlanmıştır. İnternetteki yoğunlukta fark edilme kaygısı yaşayan ve ön plana çıkmaya çalışan içerik üreticileri yazıyı video, grafik gibi diğer iletişim unsurlarıyla birlikte sunarak okuyucunun dikkatini birden fazla parçaya yöneltmeye başlamışlardır. Yeni iletişim teknolojileriyle birlikte yazının kolayca üretilip yayılması, yayın maliyetinin düşmesi yazının yayın sürecine hazırlanırken harcanan emeğin ve kalite sorunun ortaya çıkmasını beraberinde getirmiştir. Yazı, dijital iletişim araçlarının ağırlıkta olduğu günümüzde yeni bir form ve içerik kazanmış gözükmektedir. Bu çalışmada yazının içerisinde bulunduğu ortama göre belirli imkanlara, sınırlara göre şekil aldığı varsayılmıştır. Yazının imkan ve sınırları yazının söylemini biçimlendirmiştir. Bu bağlamda, bu çalışmada yazının ortamlara göre değişen özelliklerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Yazının değişen söylemi, yazılı ve dijital ortamlardaki özellikleri literatür taraması yapılarak ve konu hakkında temel ve güncel eserler incelenerek ortaya konmaya çalışılmıştır.

Okuma, Türkçe Dersi Öğretim Programı (2018)’nda en çok kazanım sayısının görüldüğü dil becerisi olması bakımından önemlidir. 2018-2019 eğitim-öğretim yılı ortaokul Türkçe ders kitapları, belirtilen programa göre hazırlanmıştır. Bu araştırmanın amacı, Türkçe Dersi Öğretim Programı (2018)’na göre Millî Eğitim Bakanlığınca hazırlanan 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarını okuma kazanımları açısından incelemektir. Nitel bir durum çalışması olan araştırmada içerik analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Kitapların hem kendi içinde hem de kitaplar arasında okuma kazanımlarının düzenli bir biçimde kullanılmaması, araştırmanın dikkat çeken sonucudur. Kitap yazarları, kazanımları 1 kere kullandıktan sonra kazanımların dağılımına dikkat etmemektedir. Bu durum, öğrencilerin bazı okuma becerilerini edinmesinde risk oluşturmaktadır. Araştırmanın bulgu ve sonuçlarından hareketle ders kitabı ve program yazarlarına yönelik birtakım önerilere yer verilmiştir.

Okuma, anlama uğraşında zihinsel süreçlere dayalı bir üretim etkinliğidir. Bu çalışmada okuma alanındaki araştırmaların bibliyometrik analizini gerçekleştirmek ve alanın genel yapısı hakkında çıkarımlarda bulunmak amaçlanmıştır. Bu amaçla 1974-2018 yılları arasında okuma literatürü ile ilgili bilimsel araştırmalar yayın türü, yayın dili, ülke adresleri, anahtar kelime ağı gibi çeşitli bibliyometrik özellikler açısından analiz edilmiştir. Araştırma, betimsel araştırma modelinde desenlenmiştir. Çalışmanın veri kaynağını, Web of Science (WoS) veri tabanından elde edilen veriler oluşturmaktadır. WoS (SCI, SSCI, A&HCI ve ESCI) atıf dizinlerindeki dergilerin listelendiği uluslararası bibliyometrik veri tabanıdır. Veri analizi sürecinde bibliyometrik analiz tekniği kullanılmıştır. Bibliyometrik ağ kümeleri VOSviewer (Version 1.6.9) analitik aracı ile haritalandırılmıştır. Elde edilen sonuçlar ışığında araştırmaların çoğunlukla makale türünde (% 69.18) ve İngilizce (% 92.46) olarak yayımlandığı görülmüştür.

Biblioterapi okumayla iyileşme demektir. Yani doğru kitabı, doğru zamanda doğru kişiyle buluşturarak rahatlama elde etmektir. Eski toplumlardan bu yana kütüphanelerin şifahane gibi kabul edilmeleri, okumanın bilişsel ve duyuşsal anlamda pek çok faydası olduğunu göstermektedir. Biblioterapi, özdeşim, katarsis ve içgörü olmak üzere üç aşama olarak sınıflandırılmıştır. Özdeşim, kişinin eserdeki kahramanla özdeşim kurması; katarsis, okuyucunun gerginlikten kurtulması ve yahut ruhsal yenilenişe kavuşması; içgörü ise farkındalık kazanma, çözüm yolları bulma durumudur. İbrahim Hakkı Hazretleri, 2 Muharrem 1115 (18 Mayıs 1703) tarihinde Erzurum’un Hasankale ilçesinde doğmuştur. Pek çok ilimle meşgul olan İbrahim Hakkı Hazretleri, eserlerinde tevekkül, teslimiyet, rıza, sabır gibi konulara sıkça yer vermiştir. Bu çalışmada ise İbrahim Hakkı Hazretlerinin şiirleri, biblioterapi bağlamında değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Bu araştırmanın amacı; Türkçe öğretmenlerinin Türkçe eğitiminin, okuma becerisinin, dinleme/izleme becerisinin ölçme ve değerlendirmesine ilişkin görüşlerini belirlemektir. Araştırma nitel bir çalışmadır. Çalışma grubu olarak ön uygulamada 5, ana uygulamada 50 öğretmenden görüş alınmıştır. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşme formunda 23 soru yer almaktadır. İçerik analizi yöntemi kullanılarak veriler incelenmiştir. Türkçe öğretmenlerinin Türkçe eğitimi, okuma ve dinleme becerilerinin ölçme ve değerlendirmesine ilişkin görüşleri incelendiğinde genellikle ölçme ve değerlendirme kavramını bilmedikleri, ölçme ve değerlendirmeyi ağırlıklı olarak sürecin sonunda kullandıkları, Türkçe Dersi Öğretim Programı (5, 6, 7 ve 8. sınıflar) ve kitaplardaki ölçme ve değerlendirme araçlarını çoğunun kullanmadığı, öğrenme alanlarına göre ayrı ayrı puanlama yapmadıkları, anlama becerilerinin ölçümüne yönelik başta açık uçlu ve kısa cevaplı olmak üzere aynı soru türlerini kullandıkları, özellikle sınıfların kalabalık olması gibi pek çok sorun belirttikleri ortaya çıkmıştır.

Okuma becerisine sahip olma, insanların bağımsız olarak bilgiye ulaşmalarında önemli faktörlerden biridir. Okumanın çözümleme ve anlama olarak iki bileşeni bulunmakta ve okuma becerisi bu iki bileşene dayalı olarak gelişmektedir. Bu bileşenlerden birinin sınırlı olması okuma becerisinin tam anlamıyla kazanılmadığı anlamına gelmektedir. Anlama becerisinin karmaşık doğası ve yapılan araştırmalar yalnızca çözümleme becerisi kazanmanın anlama becerisinin kazanılması için yeterli olmadığını göstermektedir. Alan yazında, metin anlama becerisinin kazandırılmasında, metin yapısının öğretimine dayalı stratejilerin öğretimi dikkat çeken araştırmalar arasındadır. Bu çalışmada bilgi veren metinleri anlama becerisinin kazandırılmasında metin yapısı öğretiminin alt yapısını oluşturan Yapı-Bütünleştirme Modeli’nin kuramsal yapısının ve bu kuramsal çerçevede uygulamada kullanılan stratejilerin tanıtılması amaçlanmıştır.

Bu araştırmada okumaya ilişkin lisansüstü araştırmaların eğilimlerini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma modellerinden doküman incelemesi yönteminde yürütülmüştür. 201 tez, tez inceleme formu kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın bulguları şunlardır: Okumaya ilişkin tezlerde 2009’dan sonra büyük bir artış görülmüştür. Tezlerin çoğu Gazi Üniversitesinde ve okuduğunu anlama konusunda yazılmıştır. Çoğunlukla 6-10 arasında araştırma sorusu ele alınmıştır. En çok betimsel tarama yöntemi kullanılmıştır. Örneklemde ortaokul öğrencileri çoğunluktadır. Genellikle örneklem büyüklüğü 31-100 arasında, örnekleme yöntemi rastgeledir. En çok kullanılan veri toplama aracı okuduğunu anlama testi, veri analiz yöntemi t testidir. Bu sonuçlara dayanarak konu bakımından yeni öğretim yaklaşımlarına, yöntem bakımından karma araştırmalara ve eylem araştırmalarına, örneklem bakımından Türkçe öğretmeni adaylarına ve karma gruplara; nicel araştırmalarda analiz yöntemi olarak regresyona yönelim önerilmektedir. Veri toplama aracı olarak gözlem, günlük, öz değerlendirme, akran değerlendirme ve ürün dosyasından daha fazla yararlanılabilir. Tezlerin yöntem bakımından daha sağlam temellere oturabilmesi için lisansüstü eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri dersi zorunlu olmalıdır. Ayrıca danışmanların bilimsel araştırmaları daha iyi yönlendirebilmeleri için bilimsel araştırma yöntemleri hakkında bilgilendirilmesi gerekebilir.

Bu araştırmanın amacı, okuma-yazma kurslarına devam eden yetişkinlerin bu kurslara başlama nedenlerinin tespit edilmesidir. Araştırma, ülkemizdeki yetişkinlerin neden okuma-yazma öğrenemediklerini ortaya koyması, okuma-yazma bilmemenin sonuçlarını belirtmesi, yetişkinlerin okuma-yazmayı öğrenmeyi istemelerinin nedenlerini açıklaması açısından önemlidir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim türündedir. Katılımcıların belirlemesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanılmıştır. Kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kapsamında Yozgat ilinde okuma-yazma kursuna devam eden yirmi bir yetişkin katılımcıya ulaşılmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma, 2018 yılı mart ayında gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında, okuma-yazma kursuna katılmış yirmi bir yetişkin birey ile görüşme yapılmıştır. Yapılan görüşmeler, izin alındıktan sonra ses kayıt cihazına kaydedilmiştir. Görüşmeler okuma-yazma kursunda, teneffüslerde gerçekleştirilmiştir. Toplamda 256 dakikalık görüşme yapılmıştır. Verilerin analizinde tümevarımsal olarak gerçekleştirilen içerik analizi kullanılmıştır. Veriler öncelikle kodlanmıştır. Ardından kodlardan kategorilere ulaşılmıştır. Ulaşılan kategorilerden ise temalara ulaşılmıştır. Veriler belirli temalar altında toplanarak, okuyucunun kolayca anlayabileceği bir şekilde sunulmuştur. Yetişkinlerin okuma yazma öğrenme nedenlerinin incelendiği bu araştırmada, verilerin içerik analizi sonucunda, dört adet temaya ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda ulaşılan temalar şunlardır: gündelik işler için, kuran, kitap, gazete okumak için, hastane işleri için, dolandırılmamak için. Araştırma sonuçları kapsamında önerilerde bulunulmuştur.

Yazınsal metinlerle sürdürülen iletişim süreçleri, anlam çözümlemeleri süreçlerine paralel olarak pek çok sorunu da beraberinde getirmektedir. Anlamın sorunsal anatomisine eleştirel bakış, öteden beri yazınsal faaliyetlerin en önemli uğrasıdır denebilir. Yazınsal metinlerde içkin anlam ve bunun dış dünyanın parametrelerine dönük yan anlam katmanları okur için içinden çıkılmaz bir sorun yumağı olarak varlığını bugün bile korumaktadır. Metinsel anlamın uzantısı olarak, içinde bulunulan ortamın koşullarına uygun anlam halkalarını tespit etmek ve metnin, pratik hayatta yer alan güncel ilişkilerini saptamak, okur için en sıkıntılı süreçtir. Anlamın zamansal değeri, geçmişte ortaya çıktığı dönemin verileri ışığındaki biçimi, okur algısına ve dönemsel algıya bağlı olarak gelişen yeni yorumlama süreçlerindeki bağlamsal uzantıları hep birden anlam olgusu üzerinde yeni boyutlar yaratmaktadırlar. Bu çalışma, bir sorun olarak anlamın genel anatomisine okur ve metin ilişkileri bağlamında yazınsal bir tür olarak roman üzerinden somut verilere dayalı değerlendirmeler içermektedir. Çalışmada izlenen yöntem, okur odaklı okuma süreçlerinden, metin üzerinden elde edilen çağrışım halkalarından, okuma ve metin-analiz yaklaşımlarından yararlanma adımlarından oluşmaktadır.

Bu araştırmanın amacı, yaratıcı drama yönteminin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin okuma motivasyonu ve tutumlarına etkisini belirlemektir. Araştırma, Trabzon ilindeki bir belde okulunda ilkokul 4. sınıfta okuyan 16 öğrenciyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, Türkçe dersinde yaratıcı drama yöntemiyle toplam 30 ders saati okuma çalışmaları yapılmıştır. Araştırmada “tek grup ön test-son test deneysel desen” kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin toplanması, analizi ve yorumlanmasında nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda öğrencilerin okumaya ilişkin motivasyon ve tutumlarını belirlemek için “Okuma Motivasyonu Profili Ölçeği” (Yıldız, 2013) ve “Okumaya Yönelik Tutum Ölçeği” (Susar Kırmızı, 2008) kullanılmıştır. İlgili ölçekler uygulamaların başında ön test, sonunda ise son test olarak uygulanmıştır. Verilerin analizinde “Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, yaratıcı drama yönteminin öğrencilerin okuma motivasyonlarını olumlu yönde etkilediği, okumaya ilişkin tutumlarını ise etkilemediği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlar ışığında ilkokuldaki okuma öğretimi sürecine yönelik öneriler getirilmiştir.

Çalışmada, ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin okur özyeterlik algıları ile okuduklarını anlama becerileri arasındaki ilişki araştırılmıştır. Veri toplama araçları olarak Ülper, Yaylı ve Karakaya (2013) tarafından geliştirilmiş “Okur Özyeterlik Ölçeği” ve Dedebali ve Saracaloğlu (2010) tarafından geliştirilen “Okuduğunu Anlama Akademik Başarı Testi” kullanılmıştır. Söz konusu ölçek ve test Türkiye’nin batısında bir ilde ortaokul sekizinci sınıfta öğrenim gören 364 öğrenciye uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, öğrencilerin okur özyeterlik algı düzeyi düşüklüğünün okuduğunu anlama düzeyini azalttığı tespit edilmiştir. Kızların özyeterlik algıları erkeklerden düşük olarak bulunan araştırmada, kızların okuduğunu anlama seviyelerinin erkeklerden yüksek olduğu tespit edilmiştir. Anne eğitim durumu ve aile aylık geliri değişkenlerine göre öğrencilerin özyeterlikleri ile okuduklarını anlama seviyeleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Baba eğitim durumu değişkenine göre öğrencilerin okur özyeterliğinde anlamlı bir farklılık bulunmazken okuduğunu anlama üzerinde anlamlı bir farklılık bulunduğu, üniversite mezunu babaların çocuklarının okuduklarını anlama seviyelerinin daha yüksek olduğu ortaya konulmuştur.

Okuma alışkanlığı eğitim sistemimizin öğrencilere kazandırmaya çalıştığı becerilerin başında gelmektedir. Ancak okuma alışkanlığının istenen düzeyde olduğunu söylemek mümkün gözükmemektedir. TEOG sınavının aile ve öğrenciler üzerindeki tesiri düşünüldüğünde, TEOG sınavı ve okuma alışkanlıkları arasındaki ilişkinin belirlenmesi öğrencilerin okumaya karşı tutumunu olumlu yönde etkileyecektir. Araştırmanın amacı TEOG sınavı ile okuma alışkanlığı arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını ortaya koymaktır. Yapılan çalışma iki durumun birbiriyle olan ilişkisini ortaya koymayı amaçladığı için ilişkisel tarama modeli içinde değerlendirilebilir. 217 8. sınıf öğrencisi araştırmanın örneklemi olarak seçilmiştir. Öğrencilerin kitap okuma alışkanlığını ölçmek üzere Ortaokul Okuma Alışkanlığı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada öğrencilerin Türkiye genelinde merkezi bir sınav olarak gerçekleştirilen “Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG)” sınavının altı ayrı dersine ait puanları ile okuma alışkanlığı ölçeğinden elde ettikleri puanlar arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmada öğrencilerin okuma alışkanlığının ortanın üzerinde olduğu; TEOG sınavı kapsamında bulunan altı dersin test puanlarıyla okuma alışkanlığı arasında olumlu yönde anlamlı ilişki olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Bu çalışmada; zihinsel, işitsel ve görsel bir engeli olmamasına rağmen okuyamayan bir ilkokul 4.sınıf öğrencisinin fonolojik farkındalığını arttırmak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda ilgili literatür taranmış ve kavramsal bir çerçeve oluşturulmuştur. Bu öğrenciye; ilk aşamada harf, hece ve kelime okuma becerisi, ikinci aşamada ise akıcı okuma becerisi kazandırmak amaçlanmış, Çoklu Duyusal Öğrenme temelli bir okuma eğitimi programı hazırlanmıştır. Seçilen denek; çalışma öncesinde, harf, hece ve kelimeleri okuyamamaktadır. Öğrenciye okuma becerisi kazandırmak ve akıcı okumasını geliştirmek için; görsel, işitsel, kinestetik/dokunsal stratejileri eşzamanlı olarak işe koşan okuma çalışmalarından yararlanılmıştır. Çalışma hafta içi her gün yapılmış ve 32 saat sürmüştür. Çalışma sonunda öğrencinin; harf, hece ve kelime okuma becerilerinin gelişiminde önemli ölçüde başarı sağlandığı ve okuyabildiği gözlemlenmiştir. Öğrenci, kelime anlama düzey ve yüzdeliğini belirleme tablosundan %90’ın altında puan alarak akıcı okuma becerisinde endişe düzeyinde kalmıştır.

Bu çalışmanın amacı, 2013-2014 Eğitim-Öğretim yılı, 2. döneminde bulunan ilkokul 2. sınıf öğrencilerinin Türkçe dersindeki okuduğunu anlama başarılarının cinsiyet ve yaşa göre incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu, İstanbul ili Avrupa yakasında bulunan Cemal Artüz ve Günebakan İlkokullarından 2. Sınıf düzeyinde 156 öğrenci oluşturmuştur. Bu çalışma tekil modeli ile yapılmış betimsel bir çalışmadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Ceran, Oğuzgiray ve Özdemir(2014) tarafından geliştirilen Türkçe dersi 2. Sınıf Okuduğunu Anlama Başarı Testi kullanılmıştır. Toplanan verilerin analizinde birbirinden bağımsız yaş gruplarının Türkçe dersi 2. Sınıf Okuduğunu Anlama Başarı Testi başarı ortalamaları arasında fark olup olmadığını test etmek amacıyla Kruskal-Wallis analizi, başarının cinsiyete göre değişip değişmediğini anlamak amacıyla ise Mann-Whitney U testi yapılmıştır. Analiz sonuçları, başarı testi uygulanan çocukların yaş gruplarına göre incelendiğinde, 86-92 ay olan çocukların lehine anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyet değişkenine göre yapılan analizlerde ise kızların lehine anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir.

Okuma, bilgi edinmenin en etkili yollarından biri olarak eğitim-öğretimde sıkça kullanılan becerilerdendir. Her ne kadar bütün derslerin temeli okuduğunu anlamaya dayansa da esas olan, derslerin kendi disiplin alanına ait kazanımlardır. Dolayısıyla farklı derslere yönelik ölçme ve değerlendirme süreçlerinde, derse ait kazanımlar temel alınmalıdır. 2013-2014 eğitim öğretim yılından bu tarafa 8. sınıflarda uygulanan TEOG sınavları da kazanım temelli bir ölçme ve değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu çalışmada, TEOG sınavlarındaki T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Fen ve Teknoloji ile Matematik derslerine yönelik soruların derse ait kazanımları bilmeden okuma kazanımları ile çözülüp çözülemediği araştırılmıştır. Bu amaçla bahsi geçen derslerdeki TEOG sınav soruları doküman analizi kullanılarak incelenmiştir. Araştırmada Matematik dersi dışında kalan derslere ait soruların cevaplanmasında okuma kazanımlarının etkili olduğu, soruların çoğunun derse ait bilgiye ve kazanımlara ihtiyaç duyulmadan sadece okuduğunu anlama ve söz varlığı ile çözülebildiği tespit edilmiştir.

Türkiye’de okuma alışkanlığı konusunda günümüze kadar yapılan çalışmaların neredeyse tamamında toplumun okuma ve kütüphane kullanımı alışkanlıkları oldukça zayıf görünmektedir. Yaşanan bu genel durumun üniversite öğrencileri üzerinde de benzer görünüme sahip olduğu görüşünden hareketle, bu araştırma ülkemizde üniversite öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıklarının belirlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Çalışma grubunda yer alan eğitim fakültesi öğrencilerinin kitap okumaya yönelik görüşlerinin irdelendiği bu çalışmada amaç, öğrencilerin okuma alışkanlığını ve bu alışkanlığın içeriğini betimlemeye çalışmaktır. Araştırma 2011-2012 eğitim-öğretim yılı bahar yarıyılında Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde öğrenim gören 220 öğrenciye uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmen adaylarının yarısından fazlasının kitap okumayı sevdiği, kitapları temin ederken satın aldıkları veya arkadaşlarından ödünç aldıkları ve kitap okuma tercihlerinin macera türünde olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında öğrencilerin önemli bir kısmı okumamalarını ders yoğunluğuna dayalı nedenlerle açıkladıkları görülmüştür. Kitap okuma sevgisini aşılamadaki en büyük etken olarak kişinin kendisi olduğu ve anne-babanın etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

Okuma alışkanlığı, okuma eyleminin sürekli, düzenli ve eleştirel olarak sürdürülmesidir. Okuma alışkanlığının özünde sürdürülebilirlik yaklaşımı bulunmaktadır. Sürdürülebilir okuma alışkanlığı, bireyin yaşamının her döneminde okuma eylemini kalıcı ve düzenli olarak devam ettirmesini ifade eder. Türkiye’de okuma kültürünün gelişmiş ülke ortalamalarının oldukça altında olduğu bilinmektedir. Bu bakımdan çalışmanın temel amacı Türkiye’nin genel yapısında gözlemlenen bu olumsuz tablonun üniversite öğrencileri üzerine ne düzeyde yansıdığına ilişkin durum saptamasıdır. Çalışmada ilk olarak okuma alışkanlığı kavramsal olarak irdelenmekte, daha sonra Türkiye’de okuma alışkanlığının durumu ortaya konmakta ve son olarak da Ankara Üniversitesi lisans öğrencileri üzerinde yapılan anket uygulamasının sonuçları değerlendirilmektedir. Çıkan sonuçlar yüksek öğrenim boyunca öğrencilerin okuma becerisinde gelişme olduğunu, buna karşın yeterli okuma alışkanlığına sahip olmadıklarını göstermektedir.

[Turkish abstract]Okuma alışkanlığı, okuma eyleminin sürekli, düzenli ve eleştirel olarak sürdürülmesidir. Okuma alışkanlığının özünde sürdürülebilirlik yaklaşımı bulunmaktadır. Sürdürülebilir okuma alışkanlığı, bireyin yaşamının her döneminde okuma eylemini kalıcı ve düzenli olarak devam ettirmesini ifade eder. Türkiye’de okuma kültürünün gelişmiş ülke ortalamalarının oldukça altında olduğu bilinmektedir. Bu bakımdan çalışmanın temel amacı Türkiye’nin genel yapısında gözlemlenen bu olumsuz tablonun üniversite öğrencileri üzerine ne düzeyde yansıdığına ilişkin durum saptamasıdır. Çalışmada ilk olarak okuma alışkanlığı kavramsal olarak irdelenmekte, daha sonra Türkiye’de okuma alışkanlığının durumu ortaya konmakta ve son olarak da Ankara Üniversitesi lisans öğrencileri üzerinde yapılan anket uygulamasının sonuçları değerlendirilmektedir. Çıkan sonuçlar yüksek öğrenim boyunca öğrencilerin okuma becerisinde gelişme olduğunu, buna karşın yeterli okuma alışkanlığına sahip olmadıklarını göstermektedir. [English abstract] Reading habit is the realization of reading activity in a continuous, systematic and critical way. In the essence of this habit, the marking approach is sustainability. Sustainable reading habit is that an individual continues with his/her reading activity at every of his/her life’s phases, and in a permanent and proper form. It is known that, reading habit as a cultural attitude in Turkey is on the average lower than those being exercised in developed countries. This study aims at examining effects of this negative situation on university students. In the first part of the paper, conceptual analysis of reading habit is made and then, the intensity of the reading habit in Turkey is examined. Finally, the results of survey study conducted among Ankara University students are evaluated. Results reveal that although there seems to exist a relative developedness in reading habits of the sample, inadequacies are discernible.

Geleneksel olarak kütüphanecinin en övgüye değer görevlerinden biri, kitap seçimi ve derme geliştirme olmuştur. Bu çalışmada, okul kütüphanelerinin mevcut durumu ile derme geliştirme politikası hazırlama aşamaları arasındaki bağlantı tartışılmaktadır. Yapılan araştırmada, derme geliştirme çalışmalarıyla ve Türkiye çapında uygulanacak Milli Eğitim Bakanlığı’nın standart kitap listesi hakkında bilgi verilmiştir. Mevcut durumu göstermek üzere, 2004 – 2005 öğretim yılı içinde Ankara’da 117 ortaöğretim okul kütüphanesini kapsayan geniş kapsamlı bir araştırma yapılmıştır. Bulguların, okul kütüphaneleri için derme hazırlama ve geliştirme politikalarının düzenlenmesinde kütüphanecilere katkıda bulunması beklenmektedir.

Bir metni anlamak, metnin kurucusu olan müellifin dünyası ile metnin kendisine nüfuz etme süreçlerine bağlıdır. Bu süreçleri gerçekleştirmek için kuşkusuz okur her iki olguyu kavramanın hermenötik enstrümanlarına ihtiyaç duyar. Bu enstrümanların niteliği metnin kendine özel bağlamı ile yakından ilişkilidir. Anlama ve yorumlama işleminde merkeze metni aldığımızda müellifin metne vermiş olduğu başlığın mutlaka dikkate alınması gereken bir gerçek olduğu ortadadır. Bu çalışma anlama ve yorumlama etkinliğine hermenötik bir katkı olarak eser başlıklarını yorumsamacı bir şekilde okumayı ve analiz etmeyi önermekte ve bu bağlamda klasik ilim geleneğindeki bazı metinler üzerinde bunu tatbik etmeye çalışmaktadır.