Search

Savaştan çıkarak temellerini henüz atmış bir ülke olarak Türkiye, II. Dünya Savaşı sürecinde çeşitli ittifaklar ile tarafsızlığını sağlama çalışmış, savaş dışı kalma konusunda özel bir çaba göstermiştir. Buna rağmen savaşın bitimine aylar kala bu tutumundan vazgeçmiştir. Dönemin şartları itibariyle ülkeye en çok fayda sağlayabileceğine kanaat getirdiği, zafere en yakın tarafın yanında yer alan Türkiye, II. Dünya Savaşı sonrası yeni dünya düzenin kuruluş aşamasında müttefiklerle birlikte hareket etmiştir. Savaşın ardından birtakım çıkar çatışmaları ve güvensizliklerin etkisiyle Dünya, ABD merkezli Batı Bloku ve Sovyetler Birliği merkezli Doğu Bloku olmak üzere iki farklı kutba ayrılmıştır. Savaşa müttefiklerin yanında giren ve ABD’nin desteğini alarak Batı Bloku’nda yer alan Türkiye, taraf olmanın ve söz konusu tarafta tutunabilmenin bir gereği olarak demokratikleşme yolunda önemli adımlar atmıştır. Türk kamuoyundaki tartışmaların da kuşkusuz etkisiyle, söz konusu gelişmeler Türkiye’nin Batılı liberal değerleri benimseme ve içselleştirme yoluna girmesine olanak sağlamıştır. İlk etapta insan haklarının tanınması konusunda mevzuat değişikliklerine yansıyan bu gelişmeler, ilerleyen aşamalarda Türk demokrasi ve anayasal tarihini de önemli ölçüde etkilemiştir.

The exercise of human rights is adversely affected by environmental degradation. Nevertheless, linking human rights to the right to a healthy environment is just one aspect of this right. The other aspect is environmental degradation, which currently does not negatively affect human rights. However, these environmental degradations may adversely affect human rights in the long term. This broader right covers ecological and ecosystem degradation, development, and protection in this context. A safe, clean, healthy, and sustainable environment was recognized as a fundamental human right for the first time ever on a global scale with the adoption of the UN General Assembly's resolution. There are only a few conventions that directly contain this right. However, it does not follow that other accords do not also safeguard this righ.This study aims to define the concept and ascertain to what extent the right to a healthy environment is protected by international law.

The book, which is the product of Rudolph Peters's long years of work, selected articles he wrote on the history of Egyptian and Islamic law, especially on the legal order and the actual application of the law. Many reviews have been written about this book, which is the fruit of nearly half-century research. So I will evaluate some points the author overlooked. Rudolph Peters starts by arguing that Islamic law is insufficient within the framework of modern human rights. He states clearly: Islamic law is not universal. There is no equality in Islamic law. Expressing that Islamic law is not universal, the author limits the application area of this law to the Islamic country. According to him, Muslims who leave the Islamic territories are not subject to sharia, and even if they commit a crime there, they will not be penalized when they return. Islamic law identified non-Muslims outside the Islamic country as enemies. So their lives and property are not under legal protection. While there are exceptions to this, the violation of protections does not entail retaliation or blood money. However, there seemed to be a fundamental disagreement over the problem between Rudolph Peters and Islamic law scholars. They divided the countries into two parts and defined the country based on Islamic principles as an Islamic country. According to this definition, other countries are an abode of war. It used to refer to countries outside the Islamic country - in today's terms - foreign countries. Muslims outside the Islamic country are also subject to the rules of Islamic law. Islamic law scholars said there is no distinction between being inside or outside the Islamic country in terms of the punishment for the crime committed. Only the Hanafis have argued that no penalty for crimes committed outside the Islamic country since there is no possibility of penalization. The absence of it outside the Islamic country does not mean crime is permissible. Acts such as murder, theft, adultery, and drinking alcohol committed outside the Islamic country are also prohibited. Rudolph Peters argues that the non-Muslims in an Islamic country have the protection of life and property. However, their legal capacity is limited. What RP expresses here is that non-muslims cannot hold public office. According to him, they cannot be the guardians of Muslims. However, there is a sharp disagreement over their legal capacity between RP and ıslamic law scholars. They point to the desire for an Islamic country in which citizens treat each other as equals. Most of the restrictions existing in social life aim to protect their interests. The most important example of this is the non-Muslims wearing their unique clothes. It is an error to consider this regulation as evidence of restriction of legal capacity. The measure was taken partly as a precaution to determine identity in middle age. There was no means to determine identity -like an identity card. Moreover, most people know that non-Muslim community leaders have made a supreme effort to preserve their traditional clothes.

İnsan, varlık bilincine sahip olan bir canlıdır. İnsan olmak bakımından nasıl bir değer taşıdığı ve bununla ilişkili olarak hangi hak ve sorumluluklara sahip olduğu soruları insanın kadim zamanlardan beri yanıt aradığı soruların başında gelmektedir. “İnsan hakları (human rights)” ifadesi bu sorgulama süreci ile doğrudan bağlantılı bir şekilde ortaya çıkmış modern kavramlardan biridir. Kavramın gelişimi itibarıyla siyasî ve seküler bir anlam çerçevesi bulunmaktadır. Ancak bugün insan hakları felsefî, ahlâkî, teolojik pek çok boyutu kapsayan geniş bir anlam alanı içerisinde tartışılmaktadır. Bu çalışmada, insan hakları kavramı Allah-insan ilişkisi bakımından incelenmiştir. Nitekim İslâm dini söz konusu olduğunda, “hak” kavramının hem ilâhî hem de beşerî çağrışımları olan geniş bir anlam içeriğine sahip olduğu görülmektedir. Kur’ân’da insan haklarının teolojik çerçevesi, Allah ile insan arasında gerçekleşen mîsâktan/ahidden hareketle çizilmektedir. Mîsâkın bir gereği olarak Allah, insana bir emanet teslim etmiş, onu halife olarak görevlendirmiş ve insanı bununla onurlandırmıştır. Bu onurlandırmanın mahiyeti, Allah’ın yasalarını yeryüzünde hâkim kılma görevi ve bunun için yeryüzünün insanın hizmetine verilmesidir. Bu şekilde varlık sahnesinde yerini aldıktan sonra, insanın sahip olduğu hakların iki boyutu vardır. Birinci boyutu insanın dünyevî-toplumsal bağlamda, insan olmak bakımından sahip olduğu haklardır. Batılı toplumların kavramsallaştırdığı insan hakları kavramı doğrudan bu boyutla ilişkilidir. İkinci boyutta ise insan hakları, insanın Allah ile ilişkisi/mükellefiyeti söz konusu edildiğinde ortaya çıkan haklar olarak dinî-mânevî bir içerik taşımaktadır. Bu haklar, dünyevî-toplumsal alanda olduğu gibi kaynağını Allah’ın insanı yaratılış bakımından mümtaz kılmasından ve insanla olan ahdinden almaktadır. İnsan hakları tartışmalarının teolojik boyutu olarak da ifade edilebilecek bu haklar kulun mükellefiyetine ilişkin haklardır. Mükellef olduğu hususlarda bilgi sahibi olması, bunlara güç yetirebilmesi (istitâat), özgür iradeyle eylemde bulunabilmesi, tüm bunların karşılığında mükâfat veya ceza alması kulun mükellefiyeti ve dinî-manevî bakımdan insan hakları konusu içine dâhil edilebilecek meseleler olarak öne çıkmaktadır. Kelâm âlimleri çoğunlukla, kulun mükellefiyeti çerçevesinde ortaya çıkan bu tür hakları, Allah’tan bağımsız ve O’na rağmen ortaya çıkan haklar olarak değil bilakis Allah’tan doğan O’nun Hak, mutlak iyi olmasının ve ilim, adalet, hikmet gibi niteliklerinin bir ifadesi olarak görmüşlerdir. Bu çalışmada insan haklarının teolojik dayanakları ele alınarak kavramı seküler bir bakış açısıyla temellendirmenin neden olduğu sınırlılıkları gidermek ve insan haklarının daha bütüncül ve kapsamlı bir metafizik temellendirmesini sunmak amaçlanmıştır.

Mülteci ve sığınmacıların haklarına ilişkin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde (AİHS) doğrudan düzenlemeler yer almamış olsa da AİHS, bu hakların korunması açısından en önemli sözleşmelerden biridir. 1951 Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Cenevre Sözleşmesi’nde mültecileri geri göndermeme kuralına birtakım istisnalar getirilmişken, AİHS’de bu istisnaların olmaması, Sözleşme’ye daha geniş bir uygulama alanı sağlamaktadır. Sözleşme’yi uygulayan yargı organı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ise, mültecilerin haklarını AİHS hükümleri kapsamında ele almaktadır. Türk hukukunda da Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) bireysel başvurunun getirilmesi ve AİHM’nin ihlal kararları göz önüne alınarak düzenlenen Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) ile uluslararası mevzuat Türk hukukuna dahil edilmiştir. Anayasa Mahkemesi’nin de kararlarında, AİHM kararlarına paralel incelemeler yaptığı ve uluslararası kuruluşlarının raporlarını esas aldığı ve uygulamacılara yol gösterdiği görülmektedir.

Bu çalışma kapsamında iklim değişikliği ekseninde iklim göçü ve iklim mülteciliği kavramları ele alınmaktadır. Henüz kurumsal düzenlemelerin nesnesi olmayan bu iki kavram teorik tartışmalarda kavramsal sınırların belirlenmesi, nedensellik mekanizmalarının açıklanması ve yasal çerçeveye nasıl oturtulacağı konularında değerlendirilmektedir. 1980 sonrasında iklim değişikliğine dair yayınlanan raporlar meselenin gündeme gelmesinde etkili olurken, The International Displacement Monitoring Centre gibi merkezlerin yayınladığı veriler çevresel koşullar nedeniyle göç eden insan sayısının her geçen gün arttığını göstermektedir. Bir adaptasyon stratejisi olarak değerlendirilebilecek iklim göçünün, farklı göç türlerinin bir arada görülebileceği bir araştırma alanı olarak kavramsal sınırlarının belirlenmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu kapsamda, literatür değerlendirmesi olarak gerçekleştirilen çalışmada kavramların netleştirilmesi, iklim değişikliği ve göç arasındaki nedensel ilişkilerin tartışılması, iklim mülteciliğinin hukuki çerçevedeki konumunun anlaşılması ile bunun insan hakları bağlamında temellendirilmesi ve toplumsal bir süreç olarak kapitalizm ile iklim değişikliği arasındaki bağlantının kurulması amaçlanmaktadır. İklim değişikliği ve göç arasındaki ilişkiye dair toplumsal, ekonomik ve siyasi mekanizmaların kesişimselliğinin ortaya konulduğu, iklim mülteciliğinin yalnızca deniz seviyesinin yükselmesi nedeniyle sular altında kalacak ada ülkelerinin sorunu olmadığı, aynı zamanda bunun mevcut üretim ve tüketim yapısından kaynaklandığını irdeleyen sosyolojik tartışmalara ihtiyaç olduğu savından hareketle, bu çalışmanın literatürdeki bu boşluğu dolduracağı düşünülmektedir.

İnsan hakları alanında sosyal hareketlerden ve taban örgütlerinden barolara, iş derneklerine ve gayriresmî iletişim ağlarına kadar uzanan çeşitli aktörler bulunmaktadır. İnsan hakları alanında en etkin aktörlerden biri olan sivil toplum kuruluşları (STK) hem ulusal hem de uluslararası düzeylerde insan haklarının tesisi, korunması ve geliştirilmesi için dünya çapında çeşitli işlevler görmektedir. Bu çalışma, insan hakları temelli STK’lar üzerinden, Türkiye’deki sivil toplum faaliyetlerinin ve mobilizasyon stratejilerinin sistematik bir incelemesini yapmayı amaçlamaktadır. Glasius’un sınıflandırmasından yararlan bu çalışmada, Türkiye’deki STK’ların, insan hakları gözlemcisi ve norm-dönüştürücü olarak seslerini duyurabilseler dahi, kanun yapıcı aktörler olarak bu hakların tesisinde ve korunmasında yetersiz kaldıkları savunulmaktadır. İnsan hakları STK’ları izlemede isim zikretme ve utandırma ve yargısal savunuculuk stratejilerini kullanırken, norm dönüşümünde çerçevelemeyi, kanun yapımında ise savunuculuk stratejileri yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışma, içerik analiz yöntemini kullanarak STK’ların belgelerine odaklanmakta ve Türkiye’deki insan hakları ve sivil toplum ilişkisini inceleyerek akademik tartışmalara katkı sunmaktadır.

Bu araştırmanın amacı, cumhuriyetin kuruluşundan günümüze kadar, ilkokul Hayat Bilgisi ders kitaplarındaki insan hak sorumluluklarının yer alışını incelemektir. Bunun için ilkokul 3. sınıf Hayat Bilgisi ders kitapları odaklanılmıştır. Amaçlı örnekleme tekniği ile her on yıldan bir ya da iki kitap seçilmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler içerik analizi ve betimsel analize tabi tutulmuştur. Araştırmadan elde edilen verilere göre, 1930-1950 yılları arası ders kitaplarında millileşme vurgusu ön planlandadır. 1960’lı yıllarda insan hak ve sorumluluklarının oldukça sınırlı sunulduğu görülmüştür. 1970’li yıllardan sonra insan hak ve sorumlulukları bağlamında bir ilerleme olmuştur. Ancak daha çok itaatkâr vatandaş modeli benimsenmiştir. Bu durum ders kitaplarında 1980’lere kadar sürmüştür. 1982 Anayasasının etkisiyle ders kitaplarında insan hakları, önceki yıllara göre önemli bir gelişme göstermiştir. Ancak asıl iyileşme 2000’li yıllarda meydana gelmiştir. Bu gelişme, özellikle hak ve sorumlulukların çeşitliliği bakımından yaşanmıştır. Bunlardan öne çıkan iki kavram “özel hayatın gizliliği” ve “adil yargılanma”dır. Sonuç olarak Türkiye’de, eğitim aracılığıyla dönemin düşünce yapısına uygun vatandaş yetiştirmek amaç edinilmiştir. Vatandaşlık eğitimini de konu edinen Hayat Bilgisi ders kitaplarının, dönemlerin zihniyeti ve güncel sorunlarından etkilendiği söylenebilir.

Data is flying around us and there is a constant flow. Data traffic, based on a predictable and controllable system, is promising with its contributions to many areas of life and the solutions it offers to social problems. With the growth of technology, the internet continues to facilitate communication channels that are an integral part of our lives. The widespread applications of algorithms using artificial intelligence (AI) and the gradual increase in the use of 'Internet of Things' (IoT) technologies are stunning examples of how the internet has become a ubiquitous part of everyday life and how it permeates our lives. While the extensive use of digital platforms benefits human rights, facilitating greater diversity of voices, greater access to information, and stronger social movements than ever before, there is also an increase in the abuse of society by malicious actors. Political microtargeting campaigns, mass spread of disinformation, foreign intervention in elections, and polarized 'echo chambers' during election periods, cyber techniques used directly or indirectly by such actors or institutions, we are subjected to destructive information bombardment. Therefore, within the framework of international human rights, there is a need for new local or international legislation to guide digital technology. However, due to the complexity of the problem, a multidimensional approach is needed to deal with cyber techniques that threaten democracy. Finding adequate solutions to disruptive cyber techniques is directly linked to maximizing accountability in the context of digital technology. The purpose of this article is; It is an overview of why regulations that will solve this problem are vital while addressing the current and possible consequences of the algorithmic accountability problem in digital platforms created by governments and various institutions. In light of these, the first part of this article will attempt to explain current cyber techniques and how digital platforms facilitate their use. Then, the adequacy of current approaches to the disruptive aspects of technology will be examined within the scope of relevant human rights laws. Finally, the article will be concluded with a multidimensional approach to ensure internet freedom and protect democracy and rights.

Evrensel, bölünemez ve birbirleriyle bağlantılı insan hakları normlarının hepsi aynı derecede mi önemlidir yoksa temel hakların olağan haklara karşı hiyerarşik bir üstünlüğü var mıdır sorusu, insan hakları öğretisi tarafından tartışılan ve insan hakları alanında çalışan bilim insanlarını meşgul eden önemli sorulardan biridir. İnsan hakları normları arasında teorik olarak bir hiyerarşi bulunup bulunmadığı tartışmalı olsa da, uygulama aşamasında kaynakların yetersizliği, siyasi çıkarlar, farklı haklar arasındaki çatışmalı durumlar ve olağanüstü haller gibi sebeplerden dolayı insan hakları arasında hiyerarşi oluşabilmektedir. Mevcut uluslararası insan hakları hukukunun yapısından kaynaklanan veya insan haklarının uygulanması sırasında aktörler tarafından oluşturulan hiyerarşiler uzun vadede insan hakları normlarını ve temayül hukukunu etkiledikleri için incelenmeleri önem arz etmektedir. Bu makale insan hakları arasındaki hiyerarşi tartışmalarını analiz etmeyi amaçlamaktadır. Makale insan hakları normları arasında bir hiyerarşi olup olmadığını tartışan birinci, ikinci ve üçüncü kuşak hakların birbirleriyle ilişkisi, temel ve olağan insan hakları arasındaki farklar ve askıya alınamayan hakların statüsü gibi argümanları inceleyecek ve alternatif yaklaşımları örneklerle açıklayacaktır.

Balkanların azınlıklarından olan Bulgaristan Türkleri, Bulgaristan’ın bağımsızlığından günümüze bölgedeki diğer Müslüman toplumlarına nazaran farklı evrelerden geçmiştir. Komünist rejimin, Türkçe isimlerin zorla değiştirilmesi gibi en temel insan hak ihlalleriyle gündelik hayatın güçlüklerini tecrübe etmiştir. Bu çalışma, Bulgaristan Türklerinin dinî hak ve özgürlüklerini, komünizm sonrasından günümüze kadar bölgesel, ulusal ve uluslararası yönleriyle derinlemesine bir analizdir. Çalışmanın temel argümanı şudur: Her ne kadar Soğuk Savaş sonrası dönemde Müslüman azınlığın dinî özgürlükleri artmaya devam ediyor olsa da Bulgaristan, 2007’deki AB üyeliğinden günümüze Müslümanların dinî hürriyetlerini tam anlamıyla sağlamamakta; insan ve azınlık haklarıyla ilgili AB normlarını vatandaşları arasında eşit bir şekilde uygulamamaktadır.

Though human rights exist in every religion as a concept, contemporary human rights movements blame religions for their resistance. Meanwhile, religious narratives are needed to ground normative foundations of human rights. Islam is one of the religions that give a prominent place for human rights. It recognized the dignity and the sanctity of human life long before the modern human rights movements were incepted. However, there are still confusion and misconceptions regarding the place of human rights in Islam. Therefore, the primary purpose of this paper is to show how human rights are intrinsic values of Islam and to clarify existing confusions and misconceptions. Henceforth, the paper highlighted the relationship between human rights and religion; the debates, misconceptions, and confusions surrounding human rights in Islam; and examples of fundamental rights in Islam.

Türkmenler Orta Doğu başta olmak üzere dünyanın pek çok bölgesinde yaşamaktadır. Orta doğu bölgesinin en karmaşık yapısına sahip olan ülkelerden Irak, büyük bir Türkmen nüfusunu topraklarında ev sahipliği yapmaktadır. Yüzyıllardır Irak topraklarında yaşayan Türkmenler söz konusu ülkenin etnik yapısını oluşturan en önemli unsurlardan biri olmuştur. Sosyal etkinlik açısından bakıldığında Irak Türkmenlerinin özel bir konuma sahip olduğu görülmektedir. Zira Türkmenlerin ülkede yaşayan diğer etnik gruplara göre daha fazla kendi geleneklerine ve tarihlerine bağlı oldukları görülmektedir. Bu özelliğine karşın Irak Türkmenlerin her daim merkezi otorite tarafından baskı ve şiddete maruz kaldıkları söylenebilir. Bu perspektiften hareketle çalışmada birbiriyle oldukça bağlantılı olduğu düşünülen iki temel unsur üzerinde durulmaktadır. Türkmenlerin sosyo- kültürel yaşamı, tarih boyunca karşılaştıkları siyasi olaylar ve farklı Irak rejimleri tarafından Türkmenlere uygulanan politikalar tarihsel açıdan ele alınmakta ve tartışılmaktadır. Türkmenlerin Irak toplumsal yapısı içerisinde asli unsur sayılmamaları ve azınlık statüsünde değerlendirilmeleri temel sorun alanını oluşturmaktadır.

Taşıyıcı yaptırımlarının amacında ve uygulamasında 11 Eylül 2001 sonrasında ABD’nin müdahalesiyle düzensiz göçle mücadeleden terörizmle mücadeleye doğru bir dönüşüm meydana gelmiştir. AB yolcu verilerinin toplanmasına yönelik taşıyıcı yaptırımları düzenlemesi yapmakta ABD kadar hevesli olmasa da Avrupa’da meydana gelen terör olayları taşıyıcı yaptırımları konusunda AB üzerinde baskı kurmak isteyen ABD’nin işini kolaylaştırmıştır. Ayrıca DAEŞ terör örgütüne katılmak isteyen yabancı terörist savaşçılar BM tarafından göçmen kontrolüne ve seyahat kısıtlamasına ilişkin bazı kararlar alınmasına neden olmuştur. Taşıyıcı yaptırımlarına yönelik temelde üç AB Direktifi bulunmakta olup, ayrıca PNR bilgilerinin ABD makamlarıyla paylaşılması amacıyla AB üç anlaşma yapmıştır. Tüm bu AB mevzuatı ve ikili anlaşmalardan kaynaklı olarak insan haklarının ve hava yolu taşıyıcılarından elde edilen verilerin korunmasına yönelik tartışmalar halen devam etmektedir.

Kişi hakları temel insan haklarından olup kişinin sahip olduğu değerlerin korunması amacıyla ortaya çıkmış haklardandır. Bu hakların ihlali halinde insanların hayatlarını normal bir şekilde devam ettirebilmeleri ya çok zor ya da imkânsız hale gelmektedir. Bu sebeple de kişilik hakkı ihlalleri hem ortadan kaldırılmalıdır hem de etkileri azaltılmalıdır. Hukuk düzeni bu ihlallerin önüne geçmek ve ortadan kaldırmak için önlem almak durumundadır. Bu ihlallerin gerçekleştiği ortamlardan biri de internettir. İnternette kişilik haklarının ihlal edilmesi hem çok kolaydır hem de hızlı yayılmaktadır. Bu sebeple internet vasıtasıyla gerçekleşen ihlaller için daha farklı yasal düzenlemelerin yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur. Bu çalışmada kişilik hakkı ihlallerinin internet üzerinden gerçekleşmesi durumunda erişimin engellenmesi incelenecektir.

Uluslararası insan hakları kurumlarına – bir uluslararası örgüt veya antlaşma- katılan devletlerin sayısı geçtiğimiz yıllarda artmıştır. Bu artış, akademisyenleri, devletleri kendi vatandaşlarına nasıl davranacakları konusunda sınırlamak üzere tasarlanan bu kurumlara katılmaya neyin teşvik ettiğini incelemeye yönlendirmiştir. Mevcut çalışmalar, demokrasiye geçiş yaşayan devletlerin uluslararası insan hakları kurumlarına katılma olasılıklarının daha yüksek olduğunu çünkü demokratik kurallar ile uluslararası normlara uyma kararlarını ciddi bir biçimde göstermeyi istediklerini öne sürmüştür. Ancak, devletleri, mültecilere nasıl yaklaşılacağı konusunda kısıtlamalar getiren 1951 Cenevre Sözleşmesi’ne katılmaya teşvik eden faktörlere çok daha az ilgi gösterilmiştir. Bu çalışmada, demokratikleşen devletlerin, demokratik reformlara bağlılıklarını göstermek için maliyetli bir karar olan 1951 Cenevre Sözleşmesi’ne katılma olasılıklarının daha yüksek olduğunu tartışıyorum.

Azınlık deyimi, Batı hukukunda, bir kamu hukuk terimi olarak kullanılmaktadır. Çoğu kez, hâkim kitle tarafından hakkı gasbedilen bir nüfus yoğunluğunu anımsatmaktadır. Çağdaş hukuk sistemindeki “ülke” kavramı ile İslam Hukukunda “dâr” kavramı arasında sistem farklılığı vardır. Çağdaş hukuk sistemlerinde, ülkenin bir “aslî” vatandaşı bir de ülkenin normal vatandaşlık statüsünden farklı haklara sahip, -adeta bir alt sınıf diyebileceğimiz- “ikincil” vatandaş vardır. Bu kesim, bütün haklarını ülkenin asıl vatandaşlarının getirdiği sınırlara göre kullanır. Ülkede “yerli” ve “yabancı” çağrışımlı iki vatandaş olup, birincilin tanıdığı kadar varlık gösterebilen bir ikincil grup hayat sürer. Bu ikincil gruba, Batı Hukuku sisteminde “azınlık” deyimi kullanılır. İslam Hukuku, ülkeleri (dâr), Dâru’l-İslâm ve Dâru’lküfr olarak ikiye ayırır. Bu ayrım, bir aşağılama adına değil, var olansosyal realiteyi kabul etmek adına kavramsallaştırılmış bir ifadedir. Dâru’l-İslâmın iyi ilişkiler içinde olduğu ülkeye Dâru-s-sulh adı verilir ve bu ülkenin vatandaşlarına her türlü seyahat hakkı tanınır. Dârulislam vatandaşları, Müslüman ve gayrimüslimlerden oluşur. Her iki grub da “aslî” vatandaşlık hakkına sahiptir. Gayrimüslim vatandaş için, küçümseyici, incitici “azınlık” (minority) deyimi yerine, “zimmî” ve “müste’men” ifadeleri kullanılır.Zimmî, sözleşme gereği vatandaşlık hakkı kazanan ve her türlü hakları Dârulislam (İslami Devleti) tarafından garanti edilen vatandaş demektir. Müste’men ise, kendisine eman (güvence) verilen yabancı demektir. İslam hukukunda gerek zimmî, gerekse müste’men, dînî ve hukukî bütün haklara sahiptir. Onlara, hukukî özerklik verilmiştir. İslama ters düşse bile, kendileri için meşru olan iç hukuklarını serbestçe kullanabilirler. İmam Serahsî (483/1090), Buhara Meşâih geleneği çevresinde İmam Mâtürîdî () ekolüne bağlı büyük bir İslam Fakîhidir.

İnsan haklarına duyarlı bütçeleme dezavantajlı grupların durumlarının iyileştirilmesi için önem verilen sosyal bütçeleme uygulamalarından birisidir. Bu bütçeleme yaklaşımı bir bütçe tekniğinden ziyade, bireysel ve toplumsal ihtiyaçların en hızlı ve en etkili bir şekilde karşılanması için devlet bütçelerinin nasıl hazırlanması konusunda yol gösteren bir uygulamadır. Bu çalışmada Türkiye’de merkezi yönetim bütçesi kapsamında insan hakları ile ilişkili bütçe kalemleri belirlenmiştir. İnsan hakları ile ilişkili bütçe kalemleri belirlenirken kamu hizmetleri, fonksiyonel sınıflandırmaya göre gruplandırılmıştır. Çalışmanın son bölümünde insan hakları ile ilişkili bütçe tahsislerinin ve kamu harcamalarının, Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen ve tüm üye ülkelerin uymak zorunda olduğu yükümlülükleri karşılayıp karşılamadığı araştırılmıştır. Çalışmanın zaman kısıdı 2006 -2018 yılları arasıdır. 2006-2017 yıllarına ait veriler Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün resmi internet sitesinden, 2018 yılına ait veriler ise Muhasebat Genel Müdürlüğünün resmi internet sitesinden derlenmiştir. Çalışmanın amacı; insan hakları ile devlet bütçesi arasındaki ilişkiyi vurgulamak ve Türkiye’de insan haklarına duyarlı bir bütçeleme analizi yapmaktır.

Günümüzde terör örgütleri var oluş nedenlerini ülkede yaşanan etnik, dini ve ekonomik sorunları çözecekleri varsayımına dayandırırlar. Terör örgütlerine destek veren küresel güçler de hedef olarak gördükleri ülkelerde ki etnik, dini farklılıkları, ekonomik sorunları ve halkın memnuniyetsizliğini amaçları doğrultusunda yönlendirmeleri için terör örgütlerine taşeronluk görevi verirler. Bu nedenle terörizmle mücadele eden ülkelerin, sadece terörizmin nedeni olarak sunulan sosyo ekonomik, sosyo kültürel tedbirlerle başarıya ulaşması güçtür. Terörizme karşı halkı bilgilendiren, iç ve dış faktörleri dikkate alan uluslararası işbirliğine önem veren bir mücadele yönteminin uygulanması önemli bir zorunluluktur. Soğuk Savaşın sonrası dönemde ABD’ye göre komünizm tehdidinin yerini “İslami Terör” almıştır. Bunun en güçlü kanıtı da 11 Eylül 2001 saldırıları olmuştur. 11 Eylül saldırıları ile ABD tarafından simgeleştirilen “İslami Terör” ve “İslami Terörist” kavramları İslam ülkeleri tarafından da kullanılmıştır. ABD, “İslami Terörle” mücadele etmek ve totaliter yönetimlere son vererek demokrasiyi getirmek gerekçesi ile Afganistan, Irak, Libya ve Suriye başta olmak üzere birçok İslam ülkesini işgal etmiştir. Bu ülkelerdeki etnik ve dini çatışmaların gerekçelerinin aynı olması, senaryonun küresel güçler tarafından yazıldığı ve uygulamaya konulduğu iddialarını da güçlendiriyor. Makalede küresel güçler tarafından ülkelerin işgal gerekçeleri olarak sunulan ve küresel güçlerin istihbarat servisleri tarafından oluşturulan, stratejistler tarafından servis edilen projeler incelenmeye çalışılmıştır.

Yoksulluk insanca yaşama hakkının ihlalidir ve varlığını ‘kalıcı eşitsizliklerin’ korunması ile sürdürür. Günümüz tüketim toplumu pratiğinde asgari bir mal-hizmet sepetini karşılayacak gelire sahip olmayan insanların olduğu gibi, aşırı tüketim nedeniyle sağlık sorunları yaşayan insanların da yaşam hakkı risk altındadır. Küreselleşme süreci ile etki alanı genişleyen neoliberalizm insanları ve yaşamlarını hızla dönüştürürken derinleşen eşitsizlikler, her insanın onur ve haysiyetine yaraşır bir hayat sürme hakkını tehdit etmektedir. Yoksul kitlelerin haklarını kullanabilen, savunabilen ve geliştirebilen bireyler olarak toplumsal yaşamda hak ettikleri yeri almaları için atılması gereken adımlar insanlık ailesini ve geleceğini, doğrudan ve yakından ilgilendirmektedir. Şu hâlde yoksulluğu herkes için ve kalıcı olarak ortadan kaldırabilmenin yollarından biri meseleye hak temelli yaklaşmaktan geçmektedir. Bu çalışmada yoksulluk hak ihlallerini derinleştiren sosyal bir sorun olarak ele alınırken yoksullukla mücadeleye hak temelli yaklaşım neoliberal dönüşüm sürecinde belirleyici ve işlevsel etkiye sahip olduğu düşünülen eğitim, çalışma, kalkınma ve direnme hakları özelinde değerlendirilmeye çalışılmıştır. / Poverty is a violation of the human right to live and continues its existence with the protection of the permanent inequalities. In today’s consumer society practice, the right to life for people with health problems due to excessive consumption is at risk, as well as people who do not have the income to cover a minimum of goods and services. With the globalization process, expanding neoliberalism threatens the right of every human being to live a life worthy of dignity while the deepening inequalities rapidly transform people and their lives. The steps that need to be taken in order to take the place they deserve in the social life as individuals who can use, defend and develop the rights of the poor masses concern the human family and its future directly and closely. Thus, one of the ways to eliminate poverty permanently and for all, is to approach the issue with rights-based approach. In this study, while poverty is considered as a social problem that deepens the rights violations, the right-based approach to the fight against poverty has been tried to be evaluated in terms of education, work, development and resistance rights which are considered to have a determining and functional effect in the neoliberal transformation process.

Along with Turkey’s changing refugee policy from the Eurocentric, secular nation-state ideology to the neo-Ottomanist one on the state level, there also exist main handicaps on the micro power level concerning the successful coordination of the refugee issue with full respect of the human rights. Economic, cultural and especially political factors play a role in the relationship between Syrians and Turkish residents.Fragmentation within the Syrian community living in Turkey is also evident. On the other hand, different from the state policy, Turkish people implicitly show their reluctance towards this migration wave without creating a social turmoil.In this line, it is suggested here that Neo-Ottomanism, as a rising trend, helps a considerable majority of the society to take a moderate stance towards the immigration flux.

İnsan hakları hukukunda vicdani red konusu son yıllarda tartışılan ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne göre inanç özgürlüğü bağlamında korunması gereken bir konudur. Dar anlamda vicdani red, savaş karşıtlığı ve zorunlu askerlik uygulamalarına karşı girişilen bir “haktır”. Vicdani reddi destekleyenler retçiler için zorunlu askerlik hizmetine alternatif olarak sivil kamu hizmeti olması gerektiği düşüncesi doğrultusunda “vicdani red hakkı” mücadelesi vermektedirler. Vicdani reddi bir hak olarak doğrudan tanıyan, Türkiye’nin taraf olduğu bir insan hakları sözleşmesi yoktur. 1982 Anayasası’nın vatan hizmeti kenar başlıklı 72. Maddesinde esasen askerlik hizmetine alternatif, sivil kamu hizmetinin de uygulanabileceğine imkân tanınmıştır. Ancak 1111 Sayılı Yasa, Türkiye’de askerliği zorunlu tutarak Anayasa’da tanınan bir hakkı engellemiş durumdadır.

Günümüzde kentli hakları konusundabağlayıcılığı olan veya bu hakların tam olarak neler olduğunu gösteren,üzerinde uzlaşılmış herhangi bir uluslararası metin yoktur. Ancak 1992 tarihli “AvrupaKentsel Şartı” ve 2008 tarihli “Avrupa Kentsel Şartı-2: Yeni Bir Kentlilik İçinManifesto” başta olmak üzere birçok belge kentli haklarını konu edinmektedir.Bu konuda ortaya konulan en önemli uluslararası metin olma özelliğini taşıyanAvrupa Kentsel Şartı’nda benimsenen 20 maddelik bildirgede dolaşım hakkı da yeralmaktadır. Afyonkarahisar’da dolaşımhakkının durumunu, kentlilerin düşünceleri ekseninde saptamak üzere yapılan ampirikaraştırma neticesinde Afyonkarahisar kent merkezinde yayalık, bisikletli ulaşımve toplu taşıma gibisürdürülebilir ulaşım yöntemlerine ilişkin altyapı,donanım ve hizmetlerin genel olarak kaliteli, yeterli ve güvenli bulunmadığı belirlenmiştir.

Demokrasinin geçtiği tarihi tekâmül yolu medeniyetin gelişimine bağlıdır.Demokrasinin oluştuğu tarihi koşullar uygarlıkların kurulması ile ilgilidir.Çok sayıda vatandaşın katılımını öngören demokratik yönetim sistemleri ilkkez eski Yunan’da ve Roma’da ortaya çıkmıştır. Onların temel taşı sağlamolmuştur ki, belli değişikliklere rağmen birkaç yüzyıl boyunca varlıklarınısürdürebilmişlerdir. XVIII. yüzyılın başlarında Avrupa’da oluşmuş siyasi fi-kirler ve kurallar sonraki demokratik kurumların ve yaklaşımların öğelerininoluşumuna katkı sağlamıştır.

Filipinler devlet başkanı Rodrigo Duterte uyuşturucu ile mücadele yöntemlerindeki tartışmalar nedeniyle ulusal ve uluslararası boyutta nam kazanmıştır. Bu nedenle, elinizdeki çalışma uyuşturucu ile mücadele haberciliğinde kullanılan çerçeveleri belirlemeyi amaç edinmiştir. Genelde içerik analizi kullanılarak, Filipinler’deki üç temel gazetedeki (Manila Bulletin, Philippine Daily Inquirer, and The Philippine Star), uyuşturucu ile mücadele haberlerinde öne çıkan aktörlerin temsili ve haber çerçeveleri incelenmiştir. Yapılan analiz sonucunda, gazetelerin temel olarak, kanun ve nizam, suç ve adalet, güvenlik ve savunma, çatışma ve son olarak sorumluluk çerçevelerini kullandığı saptanmıştır. İncelemede, aynı zamanda, medyanın, uyuşturucu karşıtı kampanyayı hikâyeleştirirken objektif bir tutum sergilediği, gözlemlenebilir bir manipülasyona başvurmadığı ve aktör gruplarından birini diğerine üstün göstermediği de anlaşılmıştır.

Yazarın 2007 tarihli “Librarianship and Human Rights: A Twenty-First Century Guide” (Kütüphanecilik ve İnsan Hakları: Yirmibirinci yüzyıl rehberi) başlıklı kitabı ile karşılaşan dünyanın farklı yerlerindeki çeşitli ülkelerden çok sayıda kişi son on yılda yazar ile iletişime geçmiştir. Bu makale, yazarın söz konusu bağlamda sürekli öğrendiklerine ilişkin birikimler kadar düş kırıklıklarının yansımalarını da sunmaktadır. 2016 yılında yeni bir kitap bölümünün geliştirilmesi ile beraber sokak düzeyinde kütüphane ve bilgi çalışanlarına dikkat çekilmiştir. Adı geçen kitap bölümü, Emerald Kitap Serisinin “Emerald Book Series: Advances in Librarianship (Volume 41) Perspectives on Libraries as Institutions of Human Rights and Social Justice” (Kütüphanecilikte İlerlemeler - 41. Cilt - İnsan Hakları ve Sosyal Adalet Kurumları Olarak Kütüphaneler Üzerine Perspektifler) başlıklı kitabın içinde yer alan “Critical Reflection on Librarianship and Human Rights: A Book and Continuing Endeavor”, Kütüphanecilik ve İnsan Hakları Üzerine Eleştirel Düşünceler: Bir Kitap ve Sürekli Çaba) başlıklı bölümüdür. Doğruluk/ iyilik adına verdikleri uğraş ve mücadeleleri ile desteklenmeyen, daha da kötüsü bu nedenle kayıplar veren insanlar herşeye karşın inandıklarının arkasında durarak yollarına devam etmektedirler. Özellikle kişisel ve mesleki riske girmek söz konusu olduğunda hedef, konuşma ve uygulama arasındaki farkı kabul etmekten geçer.

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin (1948) ağırlıklı dayanak alındığı bu kitabın temel amacı, kütüphane ve bilgi çalışmaları alanlarında insan hakları ve toplumsal sorumluluklar konusunda farkındalık geliştirmek, bu alanlarda çalışan kişi ve kurumları daha aktif ve katılımcı bir konumda uygulamalara teşvik etmektir. Kitapta toplumu ilgilendiren savaş, açlık, yoksulluk, ötekileştirme ya da tüm diğer sorunlara ilişkin alışılmış tarafsız kütüphaneci/bilgi profesyoneli profili sorgulanmakta; toplumsal sorunlara yönelik çözüm zincirlerinin halkaları olmak, insani ve mesleki/etik bir sorumluluk olarak ele alınmaktadır.

Şartlı nakit transferleri (ŞNT), yoksullukla mücadele alanınayeni bir dinamizm ve hareketlilik getirmiştir. Yoksullukla mücadelede birçokgeleneksel ve çağdaş yöntem ve program bulunmakla birlikte, ŞNT programlarınınbenzer mücadele stratejilerinden farklı tarafı, yapısal yoksulluk gibiyoksulluğun sadece belli türlerine odaklanıyor olması ve temel mücadelestratejisi olarak da beşeri sermaye yatırımını seçmiş olmasıdır. Dolayısıylageçici ya da konjonktürel yoksulluk hallerinden çok, yoksulluğun yapısalnedenleriyle mücadele etmektedir. ŞNT programları bu özellikleriyle, anlıkdestekler aracılığıyla geçici rahatlamalar sunan pasif yoksullukla mücadele programlarındanayrılmaktadır. Bunun yerine, beşeri sermaye stokuna yatırımlar yapmak suretiylebir mücadele stratejisi benimsemiştir. Ancak ŞNT programlarının sosyal korumaöncesinde belli şartlar öne sürüyor olması, özellikle de insan haklarısavunucularının tepkisini çekmektedir. Buna göre, sosyal koruma evrensel birinsan hakkıdır ve hiçbir ön şarta bağlanamaz. Bireyin gerek kendi tercih ya daeksikliğinden, gerek çevresel etkenler dolayısıyla söz konusu şartlar yerinegetirilemediğinde, otomatik olarak sosyal koruma dışında kalınmaktadır. Bu durumda açıkça insan haklarına aykırı bir durum olarak değerlendirilmektedir.

Bu çalışma insan hakları rejiminin yeni sömürgeci düzenin işleyişinde nasıl bir rol üstlendiğini göstermeye çalışmaktadır. Bu bağlamda, insan haklarının evrensellik iddiası ve bu iddianın nasıl üçüncü dünyayı Batı standartları üzerinden disipline ettiği çalışmanın temel konusudur. Söz konusu argümanı somutlaştırmak doğrultusunda ise ABD’nin Afganistan işgalinde genelde insan hakları özelde ise kadın hakları söyleminin nasıl devreye sokulduğuna yakından bakılacaktır.

Avrupa Birliği’ne ancak insan haklarına saygılı devletler ve AB Hukuku’nun yüklediği yükümlülükleri üstlenebilecek devletler üye olabilmektedir. Türkiye’nin Avrupa kurumları ile olan güçlü ilişkileri ve AB üyeliği perspektifi, dolayısıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Avrupa Birliği Adalet Divanı kararları, gerek Türkiye gerek KKTC üzerinde Kıbrıs’taki mülkiyet sorunu bakımından hukuki vesiyasi sıkıntılar ortaya çıkarmaktadır. AİHM kararlarında, KKTC’nin devlet olarak tanınmadığına işaret ederek, 1974’ten sonra Kıbrıslı Rumların terk ettiği gayrimenkuller üzerinde KKTC’nin yaptığı devletleştirme işlemlerini tanımayı reddetmiş, Kıbrıslı Rumların mülkiyet haklarının ihlal edildiğine ve bu ihlallerden Türkiye’nin sorumlu olduğuna karar vermiştir. Avrupa Birliği Adalet Divanı da,Kıbrıs Rum Kesimi’nde oturum yapan mahkemelerin, Kuzey Kıbrıs’taki gayrimenkuller ile ilgili olan davalarda yargı yetkisine sahip olduğuna karar vermiştir. Bu gelişmeler KKTC’nin konuya ilişkin siyasi görüşlerini ve hukuki düzenlemelerini değiştirmesine sebebiyet vermiştir.

Bu makalenin amacı, cemiyetin yarısını oluşturan kadınlar ile ilgili Kur’ân’da geçen kavramsal ifadeleri çözümlemektir. Çalışmamızda “nisâ”, “ümm” ve “bint” gibi kadınlara yönelik isimlendirmelerin kavramsal boyutu işlenmiştir. Yirmi dört lafızdan oluşan bu kavramlar, belli başlıklar altında tasnif edilmiş ve bağlamlarıyla birlikte ele alınmıştır. Kadınları ifade eden lafızların yoğun kullanılması, Kur’ân’ın Arap dilinin bütün inceliklerini ve lafızlardaki mana zenginliğini esas aldığını ortaya koyar.

Türk devlet geleneği, devletin bekası ve milletin refahını temin esası üzerine kuruludur. Bu esas ise adalet kavramı ile özdeştir. Türkler adalet kavramını sosyal hayatın ve bütün kurumların vazgeçilmez ögesi haline getirmişler ve bu özellikleri ile tanınmışlardır. Türk milletinin hukuk düzeni töre adı verilen kanunlarla belirlenmiştir. Türk örf ve adetleri İslam esasları ile birleşerek, Trükün kainata bakış açısını zenginleştirmiştir. Bu anlayış toplum hayatına da aktarılmıştır. Makalede bu düşünceyi destekleyecek çeşitli argümanlar sunulmaktadır.

Bu çalışmada yeni kuşak haklardan “kentsel haklar” ve bu hakların hayata geçirilmesinde kolluğun işlevleri ince-lenmiştir. Sanayi devrimi, kentleşme ve kentlileşme süreçlerini hızlandırmıştır. Kentsel alanlarda nüfusun hızla artması birçok sorunu doğururken; siyasal, ekonomik, sosyal, kültürel birçok yeni tür hakkın doğmasına da zemin hazırlamıştır. “Kentsel haklar” da bu çerçevede kendini göstermiştir. Günümüzde kentleşmenin hızla devam edi-yor olması ve gelecekte daha da artacağı öngörüsü her geçen gün kentsel yaşamı ve kentsel hakları daha önemli hale getirmektedir. Bu çalışma, kentsel toplumun güven içinde sağlıklı bir yaşam sürdürmeleri amacıyla geliştiri-len “kentsel haklar” ın gerçekleştirilmesinin, büyük oranda Kolluğun desteğini gerektirdiği savındadır. Araştırma, inceleme, bilgi toplama ve yorumlama yöntemlerinden oluşan bu çalışma, Niğde kenti evreninde ele alınmıştır. Elde dilen bilgiler, analitik yaklaşımla sentezlenmiş ve sonuçta Kolluk güçlerinin kentsel hakların yürütülmesinde kaçınılmaz bir işleve sahip olduğu yargısına ulaşılmıştır.

Kürt sorununun kökleri Osmanlı’nın geç dönemlerine 1800’lere dayanmasına rağmen, 1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuyla hız kazanmış ve kapsamı genişlemiştir. Son 28 yılda bu çatışma, şiddet içermekte ve yoğunluğu Türkiye toplumunda ciddi bir korkunun kaynağını oluşturmaktadır. Son 30 yılda 40 binden fazla insanın hayatını kaybettiği dünyanın in çok şiddet barındıran çatışmalaından biri olmuştur. Heidelberg Uluslararası Çatışmaları Araştıma Enstitüsü (HIIK) tarafından Kürt sorunu şiddeetli bir kriz ya da sınırlı bir savaş olarak tanımlanmaktadır. Diğer benzer uluslararası siyasi çatışmalar gibi, Kürt sorunu da tıpkı bir aysberge benzer: Görünen çatışmanın ufak bir kısmıdır, fakat altında algılar, çıkarlar, değerler, kültür, davranışlar, ihtiyaçlar, varsayımlar, kuşkular ve baskılar var. Bu makale, tarihi arka planıyla, sosyal, ekonomik, kültürel ve siyasi nedenleriyle, dinamik ve aktörleriyle, çatışmayı tırmandıran tüm factor ve unruları analiz etmektedir. Son bölümde, çözüm önerileri üzerinde durmakta ve Kürt sorununun bir çözüm sürecinde bulunduğu, fakat gidilecek çok da yol olduğunu ileri sürmektedir.

Kürt sorununun kökleri Osmanlı’nın geç dönemlerine 1800’lere dayanmasına rağmen, 1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuyla hız kazanmış ve kapsamı genişlemiştir. Son 28 yılda bu çatışma, şiddet içermekte ve yoğunluğu Türkiye toplumunda ciddi bir korkunun kaynağını oluşturmaktadır. Son 30 yılda 40 binden fazla insanın hayatını kaybettiği dünyanın in çok şiddet barındıran çatışmalaından biri olmuştur. Heidelberg Uluslararası Çatışmaları Araştıma Enstitüsü (HIIK) tarafından Kürt sorunu şiddeetli bir kriz ya da sınırlı bir savaş olarak tanımlanmaktadır. Diğer benzer uluslararası siyasi çatışmalar gibi, Kürt sorunu da tıpkı bir aysberge benzer: Görünen çatışmanın ufak bir kısmıdır, fakat altında algılar, çıkarlar, değerler, kültür, davranışlar, ihtiyaçlar, varsayımlar, kuşkular ve baskılar var. Bu makale, tarihi arka planıyla, sosyal, ekonomik, kültürel ve siyasi nedenleriyle, dinamik ve aktörleriyle, çatışmayı tırmandıran tüm factor ve unruları analiz etmektedir. Son bölümde, çözüm önerileri üzerinde durmakta ve Kürt sorununun bir çözüm sürecinde bulunduğu, fakat gidilecek çok da yol olduğunu ileri sürmektedir.

Kürt sorununun kökleri Osmanlı’nın geç dönemlerine 1800’lere dayanmasına rağmen, 1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuyla hız kazanmış ve kapsamı genişlemiştir. Son 28 yılda bu çatışma, şiddet içermekte ve yoğunluğu Türkiye toplumunda ciddi bir korkunun kaynağını oluşturmaktadır. Son 30 yılda 40 binden fazla insanın hayatını kaybettiği dünyanın in çok şiddet barındıran çatışmalaından biri olmuştur. Heidelberg Uluslararası Çatışmaları Araştıma Enstitüsü (HIIK) tarafından Kürt sorunu şiddeetli bir kriz ya da sınırlı bir savaş olarak tanımlanmaktadır. Diğer benzer uluslararası siyasi çatışmalar gibi, Kürt sorunu da tıpkı bir aysberge benzer: Görünen çatışmanın ufak bir kısmıdır, fakat altında algılar, çıkarlar, değerler, kültür, davranışlar, ihtiyaçlar, varsayımlar, kuşkular ve baskılar var. Bu makale, tarihi arka planıyla, sosyal, ekonomik, kültürel ve siyasi nedenleriyle, dinamik ve aktörleriyle, çatışmayı tırmandıran tüm factor ve unruları analiz etmektedir. Son bölümde, çözüm önerileri üzerinde durmakta ve Kürt sorununun bir çözüm sürecinde bulunduğu, fakat gidilecek çok da yol olduğunu ileri sürmektedir.

Çocuk hakları konusu günümüzde oldukça popüler bir konudur. Çoğu toplumçocuklarının haklarını korumaya yönelik tedbirlere başvurmaktadır. Sağlıklı birtoplum; bedensel, ruhsal ve sosyal yönden sağlıklı olan bireylerden oluşur.Bireylerin sağlıklı olabilmesi ise onlara çocuklukta verilen eğitim ve olanaklar ileilgilidir.10 yıl süren çalışmalar sonucunda hazırlanan bugünkü Çocuk Haklarına DairSözleşme, 20 Kasım 1989’da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda oybirliği ileonaylanmıştır. 27 Ocak 1995 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak 5058 sayılıyasa ile iç hukuk kuralına dönüşmüş ve Türkiye’de de uygulanmaya başlanmıştır.Bu araştırma; çocuk hakları ve eğitiminin ülkemizdeki durumunu ortaya koymakamacıyla yapılmıştır. Bu araştırmaya uygun olması nedeni ile Survey (tarama)metodu türlerinden genel tarama modeli seçilmiştir. Araştırma 2004–2005 öğretimyılında İstanbul İli’ne bağlı Ümraniye İlçesi’nde, resmi ilköğretim okullarındaöğrenim gören 23 tane 7. sınıf ve 18 tane 8. sınıf öğrencisi üzerindegerçekleştirilmiştir. Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır.Görüşme formunu geliştirmek için; İstanbul Vakfı Çocukları (1999) tarafındanuzmanlarına hazırlatılan ve çocuk hakları bildirgesinin sadeleştirilmiş şekli olan“Benim Haklarım” adlı kitapçıktan faydalanılmıştır. Görüşme formu aracılığıylaöğrencilerin görüşleri alındıktan sonra, bu görüşler gruplandırılarak bilgisayarortamında SPSS programına aktarılmıştır. Bu görüşlerin yüzde ve frekanslarıalınmıştır. Bunun dışında 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin görüşlerinde bir farklılaşmaolup olmadığını tespit etmek için ki kare (χ²) testi yapılmıştır.

The Code 5651 which sets Internet censhorship in Turkey has been active for 3 years. With this lawr, our country twanted to be a leader among democratic countries, , and challenged giant companies like Youtube and Google and fined them with tax penalty. Our country t is trying to set International Law on Internet via code 5651 and decisions of its courts. But it doesn't do this by defending or negotiating the issue on international forums or United Nations. It considers Internet as media and it punishes and bans similar to printing press.. A serious number of people, including the Prime Minister, break the ban. The President of the Republic, State Minister for EU, Minister of Transportation and chairman of Information and Communication Technologies Authority give statements against these bans. In the meantime, rule of law, separation of powers, fair trial, and basic human rights such as freedom of expression are ignored. In other words, a Legal Tradegy occurs in front of lawyers and intellectuals. And our country commits hara-kiri by not understanding Internet, just like the situation in printing machine. In this article, various dimensions of the 3-year struggle of Turkey with Internet are discussed.

"Hak haberciliği", hak ihlallerinin medya tarafından izlenmesi, haber yapılması, böylelikle korunup iyileştirilmelerine, demokratikleşmeye katkıda bulunulması amacına yönelik bir habercilik türüdür. Türkiye'de hak haberciliği, medya üzerine çalışmalar yapan araştırmacılar için oldukça yeni bir çalışma alanı. Haklara dayalı habercilik örnekleri, özellikle Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne (AB) üyelik sürecinde daha fazla ön plana çıkmaya başlamış ve böylelikle yazılı ve görsel medyada haklara yönelik haberlere daha fazla yer verilmeye başlanmıştır. Genel olarak insan hakları ve özelde kadın, çocuk ve azınlık haklarına yönelik yeni düzenlemeler yapılması gerekliliği, AB'ye üyelik sürecinde Türkiye'den beklenen düzenlemelerin başında yer almaktadır. Hak mücadelelerinin haber yapılması, insanların en doğal hakları konusunda verdikleri mücadelelerin kamuoyuna duyurulması ve hak ihlallerinin önüne geçilme amacına ve isteğine yönelik bir eylemdir.

[Turkish abstract] Bu görüş kütüphaneciliğin felsefî yönünü ele almakta, kütüphaneciliğin ahlâki unsurlarına değinmekte ve insan haklarını temel alarak aynı bağlamda sosyal hizmet faaliyetleri, sosyal değişime halk katılımı ve kütüphanecilik meslek etiği üzerinde durmaktadır. [English Abstract] This discussion paper touches on aspects of the philosophy of librarianship, moral and ethical aspects of librarianship, human rights, social action, social justice, citizen participation in social change, and professional ethics of librarianship.

Bu çalışmanın amacı, e-öğrenme yöntemi ile eğitimi gerçekleştirilecek değerlendirilmesidir. Bu nedenle, “Ben İnsanım: İlköğretim için İnsan Hakları Eğitimi” isimli bir dizi kitap içerisinden “Ben İnsanım: Özgürüm, Haklarım Var” konulu beş numaralı kitap seçilmiştir. Eöğrenme içeriği, ilköğretim 5. sınıf düzeyi için hazırlanmış olan öğretmen ve öğrenci kitapları kullanılarak oluşturulmuştur. Kitapta yer alan etkinlikler web ortamına aktarılmış ve bir grup öğretmene uygulanmıştır. Öğretmenler e-öğrenme yöntemi ile eğitim aldıktan sonra, hem verilen eğitimin hem de materyalin etkililiği, web üzerindeki değerlendirilmiştir. Ayrıca öğretmenlerin e-öğrenmeye ve materyale ilişkin görüşleri alınmıştır. Çalışma, katılımcılar ve içerik açısından sınırlı olmasına karşın, benzer konularda çalışan araştırmacılara önemli bulgular ve öneriler içermektedir. Bu çalışma sonucunda, bilgisayar kullanmada çok yeterli olmayan, sınıf öğretmenlerinin bile e-öğrenme yöntemini benimsediği ve kullanmaya istekli olduğu görülmüştür

In the 1980s and 1990s China was cited by some of the international organizations because of its violations of basic human rights. However, multinational firms from most of the countries criticizing the China’s violations began to do considerable amount of investments to China in the 1990s and 2000s. They moved their manufacturing activities to China because of valuable opportunities, incentives, and cheap work force. They pursued this action regardless of Chinese government’s carelessness to its own citizens. Despite this fact, should these firms do additional investment in order to produce their products with lower levels of costs? Is this an ethical decision? In this study, this issue is argued out and some points are recommended from the perspective of international firms.

Bilgi edinme özgürlüğü ve ifade özgürlüğü demokratik devletin temel ilkelerindendir ve ifade ve bilgi edinme özgürlüğü arasında yakın bir ilişki bulunmaktadır. Bir çok gelişmiş demokraside hükümetler ciddi bir biçimde kamu kesimini yeniden yapılandırma faaliyeti içine girerek vergi ödeyen yurttaşların yakınmalarını ve kamu hizmetlerinin kalitesinden duyulan memnuniyetsizliği azaltmanın yollarını aradılar. Devlet yönetiminde yeniden yapılandırma faaliyeti hızlı bir gelişme göstererek, bir çok farklı ülkede profesyonel yöneticilerin ve akademisyenlerin birlikte çalıştığı uluslararası bir oluşum halini alarak reform stratejilerinin giderek yayılması ile sonuçlanmış ve bu reform sürecinde bilgi edinme özgürlüğü ve kamu yönetimi reformu arasında bir çatışma meydana gelmiştir. Bu çalışma , insan hakları bağlamında bilgi edinme hakkı ve ifade hakkı üzerinde durarak, kamu yönetimi anlayışındaki değişimlere paralel olarak, bilgi edinme hakkının kullanımındaki sorunları ele alacaktır.

Bilgi edinme özgürlüğü ve ifade özgürlüğü demokratik devletin temel ilkelerindendir ve ifade ve bilgi edinme özgürlüğü arasında yakın bir ilişki bulunmaktadır. Bir çok gelişmiş demokraside hükümetler ciddi bir biçimde kamu kesimini yeniden yapılandırma faaliyeti içine girerek vergi ödeyen yurttaşların yakınmalarını ve kamu hizmetlerinin kalitesinden duyulan memnuniyetsizliği azaltmanın yollarını aradılar. Devlet yönetiminde yeniden yapılandırma faaliyeti hızlı bir gelişme göstererek, bir çok farklı ülkede profesyonel yöneticilerin ve akademisyenlerin birlikte çalıştığı uluslararası bir oluşum halini alarak reform stratejilerinin giderek yayılması ile sonuçlanmış ve bu reform sürecinde bilgi edinme özgürlüğü ve kamu yönetimi reformu arasında bir çatışma meydana gelmiştir. Bu çalışma , insan hakları bağlamında bilgi edinme hakkı ve ifade hakkı üzerinde durarak, kamu yönetimi anlayışındaki değişimlere paralel olarak, bilgi edinme hakkının kullanımındaki sorunları ele alacaktır.

Bilgi edinme özgürlüğü ve ifade özgürlüğü demokratik devletin temel ilkelerindendir ve ifade ve bilgi edinme özgürlüğü arasında yakın bir ilişki bulunmaktadır. Bir çok gelişmiş demokraside hükümetler ciddi bir biçimde kamu kesimini yeniden yapılandırma faaliyeti içine girerek vergi ödeyen yurttaşların yakınmalarını ve kamu hizmetlerinin kalitesinden duyulan memnuniyetsizliği azaltmanın yollarını aradılar. Devlet yönetiminde yeniden yapılandırma faaliyeti hızlı bir gelişme göstererek, bir çok farklı ülkede profesyonel yöneticilerin ve akademisyenlerin birlikte çalıştığı uluslararası bir oluşum halini alarak reform stratejilerinin giderek yayılması ile sonuçlanmış ve bu reform sürecinde bilgi edinme özgürlüğü ve kamu yönetimi reformu arasında bir çatışma meydana gelmiştir. Bu çalışma , insan hakları bağlamında bilgi edinme hakkı ve ifade hakkı üzerinde durarak, kamu yönetimi anlayışındaki değişimlere paralel olarak, bilgi edinme hakkının kullanımındaki sorunları ele alacaktır.

Makale, insan hakları ve demokrasi eğitiminde, ilgili ayetler ve ilim adamlarının yorumlarından hareketle, bazı İslâmî ilkelerin rolünü ele almaktadır. İslâm'da yaratılış öğretisi, insana bir onur ve değer bilinci vermekte, eşitliğe, bireysel irade ve farklılıklara saygıyı öngörmektedir. Ayrıca İslâm, Allah adına hareket etmeyi, taklit ve vesayeti dışlamaktadır. İslâm, ahlâkî kavramlarla düşünme, hoşgörü ve diyalog gibi yollarla insan haklarına saygının ve demokrasi kültürünün yükselmesinde kılavuzluk eder.

İnsan hakları oldukça karmaşık bir konudur. Bu yüzden birçok kişi, sadece belli bir olgunluk düzeyine ulaşmış öğrencilerin insan haklarının gelişmesini sağlayan veya engel olan kurumsal işleyişlerin ve sosyal süreçlerin oluşturduğu karmaşayı anlayacaklarına inanırlar. Gerçekten de insan haklan ile ilgili konular anlaşılması güç ve karmaşık konulardır. Ama insan hakları eğitimi bu gerçeğin anlaşılması ile biten ve hatta başlayan bir eğitim değildir. İnsan haklan eğitiminde sadece bilgi aktarımı yoktur. İnsan haklan alanında verilecek bir eğitim ile, sahip oldukları hakları bilinçli bir şekilde kullanan, hatta insan haklan ile ilgili konularda etkinliklerde bulunabilecek yeteneğe sahip vatandaşların yetiştirilmesi hedeflenmektedir. Okulun başlangıç yıllarında, insan haklan alanı, programda yer alan diğer dersler gibi, örneğin Sah ve Perşembe günleri saat 10.00-10.20 arasında verilecek bir ders olmamalıdır. Bunun da ötesinde, insan haklan ile ilgili ilkeler tüm okul ortamına sızmalıdır. Çocukların okula başladığı yıllardan itibaren, okul, adaletin, güvenliğin, eşitliğin, barışın, çatışma yönetiminin, farklı gmplara saygının, bütünleşmenin ve diğer insan haklan ilkeleıinin sergilendiği bir havaya sahip olmalıdır. Okuldaki yetişkinler çocuklarda geliştirmek istedikleri davranışlaıın aynısını göstermelidir. Bu çok mu idealist bir düşüncedir? Kesinlikle evet. Öyleyse, gerçek anlamda düşünüldüğünde bu düşünce çok yararsız mı görünüyor? Tabii ki hayır. İdealler, insanoğlunun henüz bulamadığı ışıklardır. İnsan hakları eğitimi bugünlerde ABD'deki okul programlarında çok yüksek bir seviyeye ulaşamamıştır l . Hatta insan hakları eğitimine, ilköğretim düzeyinde ortaöğretim düzeyinde olduğundan daha az öncelik verilmektedir. Daha basit bir şekilde ifade etmek gerekirse, birçok bölgenin eğitim programlarında yer alan doğudan insan hakları konusu ya da insan hakları alanında yaşanan sorunlar ile ilgili tanımlanmış hedeflerin kişiler tarafından anlaşılamayacağı düşünülmektedir. İnsan hakları eğitimi ile ilgili bu durumun geliştirilmesi isteniyorsa, bazı pratik çalışmalara hemen başlanması gerekmektedir. Kolay uygulanabilir aşamalardan biri, insan hakları eğitiminin gerekliliğine inanmış eğitimcileri teşvik etmektir. Okul kurullarını ve okul programları ile ilgili komiteleri insan hakları eğitiminin gerekliliği konusunda ikna edecek olan bu eğitimci grubunun inandırıcı tanışmalara ve desteklenmeye ihtiyacı vardır. İnsan haklan ile ilgili önerilen öğretim yaklaşımlarını kabul edecek olan da yine bu eğitimciler grubudur.

Bu araştırma eğitimcilerin insan hakları eğitimine yönelik tutumlarını ortaya koymak üzere yapılmıştır. Tutumları saptamak için Kepenekci (1999) tarafından geliştirilen iki faktörlü "İnsan Hakları Eğitimine Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek, 20 Kasım-10 Aralık 1999 tarihleri arasında AÜ. Eğitim Bilimleri Fakültesi'nde düzenlenen "Eğitim Kurumları Yönetici Adaylarının Eğitimi” kursuna katılan yönetici ve öğretmenlere uygulanmıştır. Katılımcıların insan hakları eğitimine yönelik tutumlarının ortalama puanları dikkate alındığında, tutumların hem tüm ölçekte hem de her iki faktörde (İnsan Hakları Alanının Eğitimi ve Eğitim Ortamında İnsan Hakları) olumlu olduğu görülmüştür. Ayrıca, katılımcıların görevlerine, meslekteki kıdemlerine ve branşlarına göre insan hakları eğitimine yönelik tutumlarının değişmediği bulunmuştur