Search

Bu eser, Prof. Dr. Mahmud Es'ad Coşan hocamızın Regaib Kandilii dolayısıyla yapmış olduğu sohbetlerin derlemesi olup bu konuda kaleme almış olduğu başyazı ve makaleler ile Regaib kandilinin ihyası ve Regaib gecesinde yapmış olduğu dua ve yakarışları da içermektedir. Eser hazırlanırken konuşma dili korunarak mümkün olduğunca tekrarlardan kaçınılmış, başyazı ve makaleler ise aynen yer almıştır. Ayet ve hadisler ışığında ibretli ve hikmetli noktaları güzelce izah eden, günceli yakalayan, özlü bilgiler veren, son derece sade, akıcı ve anlaşılır bir üsluba ve gönül diline sahip olan bu eser manevi yolculuğunuza rehberlik edecektir.

İnsan toplum içinde yaşar. Davranışları ve kişilik özellikleri dolayısıyla da'iyi insan've'güzel insan'diye bilinir. İyi ve güzel insanlardan olabilmek için bazı özelliklere sahip olmak gerekir. Belirli iş ve davranışların âdâbı vardır. Neyi nasıl yaparsak güzel insan oluruz? Âdâb-ı muâşereti öğrenmek ve ona göre davranmak bizi güzel insan yapar. İslâm'ın geniş bir edep kültürü vardır.'Âdap kitapları'diye kendi başına bir kategori oluşturacak kadar çeşitli kaynaklar oluşmuştur. İslâm, hayatın her alanında neyi nasıl yapacağımızı öğreten bir din olduğu için bu âdap kitapları da çok geniş bir içeriğe sahiptir. Edep aslında çok geniş bir kavramdır.'Âdâb-ı muâşeret'denilen kurallar toplum içinde çeşitli zamanlarda ve çeşitli işleri yaparken nasıl davranılması gerektiğini ortaya koyar. İslâm'ın edep anlayışı, her davranışımızın ahlâkî olması kadar zarif, incelikli ve hayranlık uyandıran bir hassasiyete sahip olmayı gerektirir.

'Eğer sen de bu büyük nimetlerden biraz olsun nasip almak istiyorsan aklını başına toplayıp nefsinle mücadeleye çalışmalısın. Dünya fâni, herşeyi de fâni! Bu marifetullah gönülde olursa ona ne ölüm olur, ne de bir şey. Ölüm de ona, bu âlemden diğer bir aleme intikalden başka bir şey değildir.'[M. Zahid Kotku]. Yakın tarihimizin manevi büyüklerinden ve abide şahsiyetlerinden merhum Mehmed Zahid Kotku rahmetullahi aleyh Hocaefendinin, nefsin sıfat ve özelliklerini tanıtmak ve menfi tesirlerinden kurtulma yollarını göstermek için kaleme aldığı bir eserdir. Ona göre nefsi terbiye edip ruhun emrine âmâde hale getirmenin ilk şartı günahları tanıyıp onlardan kaçınmaktır. Bu yüzden kitapta büyük ve küçük günahlar çeşitli kaynaklar esas alınarak sayılmış, kendisine has formatla yeniden sunulmuştur. Eserin bir kısmı kendi el yazıları ile ve bir kısmı da ziyaretçilerinin kâtipliği ile meydana getirilmiştir. Daha önce çeşitli baskıları yapılan Nefsin Terbiyesi, bu baskısında ciddi anlamda gözden geçirilmiş; bir takım tashih gerektiren kısımlar düzeltilmiş; âyet, hadis, kelâm-ı kibâr ve şiirlerden kaynağı tespit edilebilenlerin kaynağı gösterilmiştir. Okuyucunun anlamasını kolaylaştırmak için sayfa içerisinden çıkarılan kimi anlaşılması zor kelime ve kavramların o sayfadaki geçtiği yerde ne anlama geldiği, küçük bir sözlük şeklinde hemen sayfanın kenarında verilmiştir. Eserin meydana getirilmesinde yararlanılan kaynaklar tespit edilerek, haklarında kısa bilgiler verilmiştir.

XIII. yüzyılda Anadolu'da yaşamış olan Hacı Bektâş-ı Velî; devrinin kaynaklarında hakkında bilgi bulunamamasına rağmen vefatından sonraki dönemde üzerinde çokça spekülasyon yapılan bir şahsiyettir. Hacı Bektâş-ı Velî'nin kişiliğinin ve ona izafe edilen bir mektep olarak Beştâşîlik'in mahiyetinin daha iyi ve net anlaşılması için onun yaşadığı dönem malzemelerine bakmak gerekir ki bunların başında da yazdığı kitapları gelir. Hacı Bektâş-ı Velî'nin en başta gelen ve en hacimli eseri ise Makâlât'tır. Merhum M. Es'ad Coşan Hocaefendi, Makâlât'ı ele aldığı uzun, meşakkatli ve titiz çalışmaları neticesinde, Bektâşîlik konusunu, bilimsel yöntemlerle ve pek çok yönüyle açıklığa kavuşturmuş, Hacı Bektâş-ı Velî'nin, kökleri Ahmed-i Yesevî'ye dayanan bir mutasavvıf olduğunu ortaya koymuştur. Bu kitapta bulunan yazıların önemli bir kısmı, müellifin akademik çalışmalarında yer verdiği metinlerdir. Bir kısmı da çeşitli yerlerde yapmış olduğu konuşma ve vermiş olduğu konferansların deşifre edildikten sonra yayına hazır hâle getirilmiş halleridir.

Bu kitap, Mahmud Es'ad Coşan Hocaefendi tarafından yayın hayatına kazandırılmış olan İlim ve Sanat dergisi ile Panzehir dergisinin, yine Esad Coşan Hocaefendi tarafından kaleme alınmış olan başmakalelerinden oluşmaktadır. İlk sayısı Mayıs 1985 yılında çıkan İlim ve Sanat dergisi, 48. sayısı ile 1998'de yayın hayatına ara vermiştir. Dergi'de iletişimden eğitime, Avrupa Topluluğu'ndan demokrasiye, hukuktan enerjiye, çevreden şehirciliğe pek çok mesele dosya konusu yapılmıştır. Dosyalar ve sair bağımsız yazılar alanlarının uzmanlarınca ele alınmıştır. Dergi, üslûbu, hedef kitlesi, konuları ele alış ve sunuş biçimi ile çeşitli kesimlerin ilgisini çekmiş, o yayın hayatı boyunca bir okul vazifesi görmüştür. Üniversite öğretim üyelerinden, yurt dışında eğitim görmüş elemanlardan, yüksek dereceli idarecilerden, uzman planlamacılardan, olgun şahsiyetlerden müteşekkil, geniş bir ilim ve irfan çevresi derginin hedef kitlesini oluşturmuştur. Başmakalelerde müslümanların sahip olduğu ve sahip olması gereken ilim ve sanat anlayışı enine boyuna işlenmiş; maddî ve mânevî kurtuluş; metotlu çalışmaya, ilmî araştırmalara, dış dünyadaki yenilik ve gelişmeleri dikkatle takibe, yeni ve orijinal, yapıcı ve üretici olmaya bağlanmıştır. Asil ecdadımızın, kahramanlıkta olduğu kadar, ilim ve sanatta da öncü oldukları, hem akla, hem kalbe dayanarak ilerleyip yükseldikleri, kıtalar fethettikleri; maddî ve mânevî değeri yüksek medeniyetler kurdukları fikri işlenmiş; ilim ve irfan, fikir ve sanat çığırı açmaya, tüm insanlığa ışık tutulmaya çağırılmıştır. Yazılar önce İlim ve Sanat, sonra da Panzehir dergileri olmak üzere kronolojik sıraya göre yayımlanmıştır. Bu şekilde Hocaefendi'nin fikrî düşünce ve mücadelesi, siyasî ve sosyal hadiselere bakışı ile tavrı takip edilmiş olacaktır.