Search

Aus unterschiedlichen wissenschaftlichen Perspektiven zeigen die Beiträger:innen des Bandes, auf welche Weise in ausgewählten literarischen Texten Fragen nach globalen Veränderungen beantwortet werden. Es wird davon ausgegangen, dass die deutschsprachige Literatur des 20. und 21. Jahrhunderts maßgeblich von Themen zunehmender weltweiter Verflechtungen in den Bereichen Wirtschaft, Politik und Kultur beeinflusst ist. Dabei wird das Thema unter folgenden Aspekten beleuchtet: die ökonomischen Grundlagen menschlicher Existenz in Zeiten der Globalisierung, die Frage nationaler Identitätskonstrukte im Wechselverhältnis mit Alteritätskonstrukten, kultureller Vielfalt und (liberaler) Multikulturalität, die Komplexität von Geschichte und Geschichten im Spannungsfeld von Regionalität und Globalität, Kulturaustausch und Kulturkonflikte, Kultur- und Ideentransfer und nicht zuletzt nationale und transnationale Erinnerungsbilder. The contributors of this volume show in which manner issues on global changes are being answered in selected literary texts from different scientific perspectives. They assume that the German literature of the 20th and 21st century is dominantly influenced by subjects of increasing global complexity such as economics, politics and culture. Here, the subject is analysed under the following aspects: the economic principles of human existence in times of globalisation, the question of national identity constructs in relationship to alterity constructs, cultural diversity and (liberal) multiculturalism, the complexity of history and stories in the tension field of regionality and globality, cultural exchange and cultural conflicts, culture transfer and idea transfer and last but not least, national and transnational remembrance images.

Kiedy przystępowałem do lektury tekstów składających się na ten zbiór, przypomniałem sobie słowa jednego z trzech dziewiętnastowiecznych tłumaczy Pana Tadeusza, Alberta Weissa, który wypowiedział je pod koniec życia: „Nie bacząc na – jak się wydaje – wręcz niemożliwe do wykorzenienia uprzedzenia płynące z narodowościowej niechęci i nienawiści panującej między Polakami i Niemcami, głównie z zamiarem torowania przy pomocy sztuki słowa drogi porozumienia, starałem się lata całe przekazywać czytelnikowi niemieckiemu skarby piśmiennictwa słowiańszczyzny”. Zebrane tu artykuły polskich i niemieckich historyków literatury, podobnie jak kiedyś działalność translatorska Weissa, mogą wnieść istotny wkład do dzieła porozumienia między Polakami i Niemcami. Sygnalizowana w tytule „opcja niemiecka”, rozumiana tutaj metaforycznie, to postawa sprzyjająca wzbogacaniu tożsamości dzisiejszych mieszkańców Śląska, Pomorza, Warmii i Mazur poprzez specyficzny rodzaj „zawłaszczania” dorobku kulturowego dawnych mieszkańców tych prowincji, postawa sprzyjająca upowszechnianiu pozytywnego wizerunku sąsiada zza Odry i intensyfikacji dialogu, który ciągle jeszcze jest najważniejszym dezyderatem w polityce zbliżania Polaków i Niemców. prof. dr hab. Edward Białek